با هنر پتینه آشنا شوید
پتینه به معنای بیرون کشیدن روح فرسودگی بر پیکره جسم است. شاید جالب باشد دانستن این نکته که شما با بخشی از انواع پتینه کاری عملاً جامه کهنه بر جسم و جان شیء می پوشانید و به این ترتیب ظاهری جذاب به آن خواهید داد. این روزها هنر پتینه طرفداران بسیاری پیدا کرده است. هر شخص با توجه به روحیات و برداشت خود از زیبایی به نحوی دست به کار می شود.
در ابتدا هنر پتینه به معنای ایجاد بافت یا رنگی است که در طی زمان اکسیده شده و ایجاد زنگار کرده باشد اما این روزها هنر پتینه با ایجاد فضاهای مدرن گره خورده و هر عملی که بتواند فرسودگی، کهنگی یا خوردگی بافت اشیا را به تصویر بکشد، بر روی جسم بافت ایجاد کند را با نام هنر پتینه می شناسند. با پتینه می توان به اشیاء بافت مورد نظر هنرمند را القاء کرد و به این ترتیب حس و حال هنرمند را بر پیکره شیء جاری ساخت.
برای آموزش هنر پتینه لازم است انواع رنگ را بشناسید
گام اول برای آموزش پتینه کاری شناخت رنگ است. در دوره آموزش پتینه ابتدا باید یاد بگیرید که هر رنگ چه کاربردی دارد و چه حلالی؛ به این ترتیب می توانید بر روی هنر پتینه متمرکز شوید. برای این کار لازم است با 10 مدل از انواع رنگ آشنایی پیدا کنید.
اولین دسته از انواع رنگ همان رنگ جوهری یا رنگ آستر است، رنگ جوهری که حلال آن تینر است و برای زیر کاری استفاده می شود.
دسته دوم پودر رنگ است. پودر رنگ را با انواع حلال های آب و تینر می توان استفاد کرد با سایر انواع رنگ مانند رنگ گواش و جوهر نیز ترکیب شده و غلظت رنگ را بالا می برد.
دسته سوم رنگ معروفی است که با نام رنگ روغنی شناخته می شود. ضد رنگ هم در این دسته جای دارد.
دسته چهارم رنگ پلاستیک است که حلال آن آب است و این روزها در رنگ آمیزی دیوارها به وفور مورد استفاده است.
دسته پنجم رنگ محبوبی است با نام رنگ اکریلیک، به سرعت خشک می شود و حلال آن نیز آب است و پوشانندگی بالایی دارد.
دسته ششم رنگ ها را با نام رنگ ماشین می شناسند، حلال تینر دارد و ضد آب است.
دسته هفتم را به رنگ هایی اختصاص می دهیم که مناسب برای رنگ آمیزی شیشه و آلومینیوم است و با نام رنگ ویترای شناخته می شود و حلال آن استون و یا تینر فوری است.
دسته هشتم مرکب رنگی است و همان طور که می دانید حلال رنگ مرکب آب است.
دسته نهم را نجارها و سفال کارهای به خوبی می شناسند. اگر قرار باشد چوب یا سفال را رنگ کرد به لاک الکل نیاز است و حلال رنگ لاک الکل نیز همان اتیلن است.
دسته آخر رنگ اسپری است که به احتمال زیاد تا به حال با آن کار کرده اید.
برای یادگیری هنر پتینه به چه ابزاری نیاز خواهید داشت؟
ابزار کار پتینه به شدت ساده و ارزان است. ابزاری که در همه خانه ها پیدا می شود مانند سیم ظرفشویی، دستکش، اسفنج و دستمال و پارچه از بافت های مختلف برای ایجاد بافت برای روی شیء. علاوه براین ها کاردک و سنباده زبر و سمباده نرم نیاز خواهید داشت، رنگ پاش می خواهید و اکلیل و ماده ای مانند روغن جلا یا موم عسل و چیزی شبیه این برای تکمیل کار و همچنین به انواع چسب نیز احتیاج پیدا می کنید. با همین ابزار کار ساده می توانید کار آموزش پتینه را در آموزشگاه های مربوطه که این روزها مورد اقبال بیشتری قرار گرفته شروع کنید و این هنر زیبا و در عین حال درآمدزا را بیاموزید.
انواع مواد اولیه برای پتینه کاری
تا اینجا سه دسته ماده اولیه نام برده شد. ماده اول ریز دانه با پایه خاک است. دسته دوم الیاف پارچه با منشاء گیاه کتان یا چرم است. دسته سوم کاغذ با منشا پوست درختان است. دسته چهارم را به خرده سنگ یا شن درشت اختصاص می دهیم. این موارد بافت درشت تری دارند و به تناسب خواست هنرمند با چسب به سطح می چسبد.
از انواع بتونه ها مانند بتونه چوب نیز می توان برای پتینه کاری به عنوان ایده ای جذاب برای ایجاد بافت نام برد که به صورت آماده به فروش می رسد. ایده دیگر استفاده از خمیر است، خمیر سرامیک یا خمیر فرفوژه یا چیزی شبیه به آن که انعطاف بیشتری برای ایجاد طرح به شما خواهد داد.
به دیوارهای کاه گلی دقت کنید. ایجاد بافت با کاه گل، ترکیبی از خاک رس و سریش و ایجاد بافت کهنه روستایی بر روی دیوارها و قاب درب ها این روزها بسیار پرطرفدار است. استفاده از هنر پتینه با این بافت حس روستایی به فضا می دهد.
ایده دیگر برای پیاده سازی بر روی اشیاء استفاده از خرده شیشه رنگی است. این بافت برای پتینه بسیار جذاب و شاد خواهد بود.
تکنیک های پتینه
- پتینه کاری روی چوب
- پتینه کاری روی شیشه
- پتینه کاری روی سفال
انواع هنر پتینه کاری
پتینه کاری می تواند برجسته یا تخت (فلت) باشد که بسته به دکوراسیون داخلی نوع آن انتخاب می شود.
دسته بندی اصلی این هنر دو نوع کلاسیک و مدرن است.
در نوع کلاسیک عموما هنر پتینه کاری جلوه ای قدیمی به خانه می بخشند. پتینه کاری ورقه طلای برجسته که در قدیم بسیار کاربرد داشته، یکی از انواع کلاسیک است.
در نوع دیگر از پتینه کلاسیک می توان نقش سنگ، آجر یا ترک را روی سطح مورد نظر اجرا کرد.
یکی از انواع پرطرفدار پتینه، کهنه کاری است که با استفاده از این تکنیک می توان دیوار یا حتی وسایل خانه را به یک قطعه ی آنتیک تبدیل کرد؛
این کار با استفاده از یک روغن مخصوص به نام شاپون (یا شاپان) روی سطح مورد نظر اجرا می شود.
در انواع مدرن تر هنر پتینه ،از پوشش ابروباد و آسمان یا طرح فرشته به عنوان الگوی پوشش استفاده می گردد و یا می توان با استفاده از تکنیک های رنگ آمیزی، طرح چوب یا پوششی نقره ای را روی سطح اجرا کرد. هنر پتینه کاری را می توان روی هر سطحی اجرا کرد؛ از دیوار گچی و رنگ خورده و کاغذ دیواری شده گرفته تا سطوح چوبی وسایل خانه یا ستون ها.
آموزش پتینه با شناخت رنگ زیرکاری
اگر قرار باشد کار خود را برای به رخ کشیدن هنر پتینه شروع کنید زیرکاری لازم دارید و زیرکاری بسته به جنسی دارد که قرار است کار هنر پتینه بر روی آن انجام شود. اگر سطح زیرین شما سفال است یا سطح گچی مد نظر است و یا سطح زیرین چوبی است پیشنهاد ما استفاده از لاک الکل خواهد بود.
روغنی وجود دارد با نام روغن بزرک که بسیار نفوذپذیر است و مناسب کار چوب سفال خواهد بود. برای هر سه مورد چوب و سفال و گچ اگر به دنبال ماده ای چسبنده باشید روغن الیف پیشنهاد مناسبی است. اگر قصدتان آنتیک کاری و کهنه نمایی سطح است که «شاپان» یا جوهر رنگ روغن مناسب کار شماست.
پس از شناخت رنگ زیرین نوبت آن رسیده که هر آنچه در ذهن دارید پیاده سازی کنید. برای ایجاد بافت می توانید از تکنیک رنگ چرک استفاده کنید یا از تکنیک آنتیک کاری که ظاهر شیء را صد سالی پیر خواهد کرد. با هنر پتینه می توان به اشیاء قدمت داد، روح داد و بافت ذهن هنرمند شما در عمق آن نفوذ خواهد کرد. به این ترتیب اشیاء پیرامون شما دیگر جسم بی جان و بی روح نخواهد ماند.