کاخ نیاوران یا کاخ موزه نیاوران، در گوشه شمال شرقی باغ نیاوران قرار دارد.این کاخ در مجموعه باغ نیاوران در میدان نیاوران شهر تهران واقع شده و مساحت آن حدود ۱۱ هکتار است. کاخ نیاوران اقامتگاه تابستانی محمدرضا شاه پهلوی بود. این کاخ یکی از مکان های شاخص گردشگری در شهر تهران است.
معرفی کاخ نیاوران
کاخ نیاوران از دیدنی های معروف شهر تهران در باغ نیاوران منطقه شمیرانات است. این کاخ در شمال شرقی باغ نیاوران قرار دارد و از آخرین اقامتگاه های پادشاهی در ایران به شمار می رود. کاخ نیاوران یکی از سه مجموعه کاخ تاریخی شهر تهران است و در منطقه ای خوش آب و هوا در باغی با مساحت نزدیک به ۱۱ هکتار در جوار کوه های البرز قرار دارد. کاخ نیاوران ییلاق خانواده محمد رضا شاه پهلوی بود. پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، کاربری کاخ نیاوران تغییر کرد و به موزه ای تاریخی تبدیل و بازدید از آن برای عموم مردم میسر شد.کاخ نیاوران در مجموعه تاریخی-فرهنگی نیاوران با نام کاخ اختصاصی نیاوران شناخته می شود و بخش های مختلفی دارد. تا سال ۱۳۷۸ کاخ نیاوران به صورت مشترک با کاخ سعد آباد اداره می شد؛ اما پس از آن مجموعه ای مستقل شده است. در این مجموعه اطلاعات تاریخی مستندی از دوره های تاریخی پهلوی و قاجار موجود است.
باغ نیاوران در اطراف کاخ اختصاصی نیاوران و دیگر کاخ ها و ساختمان های این مجموعه، طبیعتی بسیار چشم نواز دارد. درختان قطور باغ نیاوران، سر به فلک کشیده اند و هوای باغ را نسبت به محله های اطراف به طرز محسوسی بهتر کرده اند.کاخ نیاوران تهران در تاریخ ۶ خرداد سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. در حال حاضر این مجموعه فرهنگی-تاریخی از برجسته ترین جاهای دیدنی تهران به شمار می رود. کاخ نیاوران معماری ساده و در عین حال مدرنی دارد. در این ساختمان گچبری های زیبا، آینه کاری و کاشی کاری های برجسته به چشم می خورند. در این کاخ تابلوهای نفیس اثر نقاشان معروف داخلی و خارجی به یادگار مانده است. فرش های دستباف ارزشمند و ظروف و وسایل تزئینی گران بها، از دیگر اشیای دیدنی در کاخ نیاوران است.
تاریخچه کاخ نیاوران
قدمت کاخ نیاوران به دوران پهلوی می رسد و پیش از سکونت خاندان پهلوی در این کاخ و باغ نیاوران، پادشاهان قاجار از این باغ به عنوان ییلاق تابستانی استفاده می کردند. در گذشته منطقه نیاوران در شمیرانات تهران بسیار کوچک تر از امروز بود و بافت شهری نداشت. در حقیقت شمیران و مناطق اطراف آن خارج از تهران و روستایی بودند. به دلیل نزدیکی به کوه و آب و هوای عالی در این محدوده از شمال تهران، فتحعلی شاه دستور داد تا باغ و عمارتی برای ییلاق در تابستان در این محدوده برایش بسازند.در آن زمان اطراف محدوده امروزی نیاوران روستایی بود. معروف ترین روستا در آن ناحیه روستای «گرده وی» نام داشت و نیزاری وسیع در همسایگی این روستا قرار گرفته بود. به دستور فتحعلی شاه در محل نیزارها باغ و کاخ ییلاقی را ساختند. به همین دلیل باغ ییلاقی فتحعلی شاه با نام «نی آوران» شناخته می شد که به مرور زمان، به «نیاوران» تبدیل شد.پس از فتحعلی شاه، دیگر پادشاهان قاجار نیز در باغ نیاوران کاخ های اختصاصی خود را بر پا کردند. محمد شاه قاجار بنایی کوچک در باغ نیاوران ساخت و به دنبال آن ناصرالدین شاه قاجار دستور به ساخت عمارتی داد که نام آن را کاخ صاحبقرانیه گذاشت. آخرین عمارت ساخته شده در این باغ در زمان قاجاریه، کوشک احمد شاهی بود.
تا زمان محمد رضا شاه پهلوی باغ نیاوران و کاخ های آن تغییر قابل توجهی نکرده بودند؛ اما در سال ۱۳۳۷، به دستور محمد رضا شاه پهلوی کاخ فتحعلی شاه قاجار را ویران کردند و کاخ نیاوران امروزی را ساختند. در ابتدا ساختمان اختصاصی کاخ نیاوران به منظور پذیرایی از مهمانان خارجی طراحی شده بود؛ اما پس از اتمام ساخت، محل سکونت خانواده محمد رضا پهلوی شد. کاخ نیاوران در سال ۱۳۴۶ به بهره برداری رسید.امروزه فضای باغ نیاوران را کاخ اختصاصی نیاوران، کاخ صاحب قرانیه و موزه حوض خانه، کوشک احمد شاهی، موزه جهان نما، کتابخانه اختصاصی، موزه خودروهای اختصاصی و باغ کتیبه ها تشکیل می دهند.پس از انقلاب در سال ۱۳۶۰ نگهداری از کاخ و مجموعه نیاوران به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سپرده شد و به مرور زمان کاربری کاخ های این مجموعه به موزه تغییر کرد. برای اولین بار در سال ۱۳۶۵ از کاخ نیاوران با عنوان کاخ-موزه رونمایی و با گذشت زمان، امکان بازدید از قسمت های مختلف مجموعه نیاوران برای عموم مردم مهیا شد. بازدید از موزه جهان نما در سال ۱۳۷۶، کاخ صاحب قرانیه و موزه حوض خانه در سال ۱۳۷۷، کوشک احمد شاهی در سال ۱۳۷۹، کتابخانه سلطنتی در سال ۱۳۸۳ و موزه خودروهای اختصاصی در سال ۱۳۹۱ آزاد شد.از دی ماه سال ۱۳۸۲ تا ۶ سال بعد، کاخ نیاوران به منظور مرمت و بازسازی تعطیل شد و در این مدت نقاشی بنا، گچبری ها، آینه کاری ها، سیستم تهویه هوا، سقف متحرک، آسانسور، کفپوش ها، مبلمان، پرده و اشیای تزئینی مرمت شدند و سیستم دوربین مدار بسته نیز در این عمارت راه اندازی شد. اسفند ماه سال ۱۳۸۸، کاخ نیاوران بازگشایی شد و در معرض دید عموم قرار گرفت.
کاخ نیاوران کجاست؟
کاخ نیاوران از جاهای دیدنی استان تهران در شمال شرقی باغ نیاوران و شمال شهر تهران است. این کاخ در قسمت جنوبی خیابان باهنر و دارآباد قرار دارد. دسترسی به این باغ از طریق خیابان باهنر (نیاوران) صورت می گیرد. میدان و پارک نیاوران نیز در قسمت جنوبی کاخ نیاوران قرار گرفته اند.برای رسیدن به مجموعه نیاوران باید به اتوبان صدر بروید و از خروجی کامرانیه به سمت نیاوران ادامه دهید. با رسیدن به خیابان باهنر و ادامه مسیر در جهت شرق به میدان نیاوران خواهید رسید. کاخ نیاوران در شمال این میدان در امتداد مسیر خیابان باهنر، قرار دارد. دسترسی دیگر به کاخ نیاوران از طریق بزرگراه امام علی است. در این مسیر می توانید در جهت جنوب به شمال بزرگراه امام علی به خروجی اتوبان ارتش (غرب) وارد شوید، در ادامه به خیابان موحد دانش خواهید رسید. سپس در انتهای خیابان موحد دانش وارد خیابان پاسداران شوید و در جهت شمال خیابان مسیرتان را ادامه دهید تا به میدان نیاوران برسید.برای رفتن به کاخ نیاوران می توانید از مترو یا اتوبوس های بی آرتی استفاده کنیداگر با وسایل نقلیه عمومی قصد رفتن به کاخ نیاوران را دارید، می توانید با مترو یا اتوبوس نیز به کاخ نیاوران بروید. برای تردد با مترو، در مسیر خط یک تا آخرین ایستگاه یعنی ایستگاه تجریش ادامه دهید. ایستگاه تجریش در میدان قدس قرار دارد و در میدان قدس با استفاده از تاکسی های خط تجریش-دزاشیب یا تجریش-نیاوران به ورودی اول موزه نیاوران می رسید. از نقاط مختلف تهران نیز اتوبوس ها به میدان تجریش تردد می کنند، اما بهترین راه، خط بی آرتی در مسیر راه آهن تا تجریش است. مسافت تجریش تا کاخ نیاوران را می توانید با اتوبوس هم طی کنید. کافی است یکی از اتوبوس های ازگل یا دارآباد یا میدان رسالت در میدان تجریش را سوار شوید. همه این خطوط روبه روی ورودی اول موزه نیاوران ایستگاه دارند.مجموعه تاریخی-فرهنگی نیاوران در تمام روزهای هفته آماده پذیرش گردشگران است. در محوطه باغ نیاوران کافی شاپ کارزین برای استراحت و صرف غذا و نوشیدنی بسیار مناسب است و این کافه صبحانه نیز سرو می کند. به خاطر داشته باشید مجموعه تاریخی-فرهنگی نیاوران در روزهای تعطیل رسمی به مناسبت عزاداری ها تعطیل می شود.
معماری کاخ نیاوران
معماری بنای کاخ اختصاصی نیاوران در عین سادگی بسیار مدرن و پیشرفته است. این کاخ در دو طبقه و نیم حدود ۹۰۰۰ متر مربع مساحت و سقفی متحرک دارد. جنس سقف کاخ نیاوران از آلومینیوم است و آثاری ارزشمند از هنرمندان سراسر جهان در آن نگهداری می شوند. سقف کاخ نیاوران در بعضی از روزها برای مشاهده بازدیدکنندگان باز می شود. داخل کاخ نیاوران هنوز تمام وسایل قدیمی وجود دارند و مبلمان، پرده ها، وسایل تزئینی و آثار ارزشمند هنرمندان ایرانی و خارجی که در زمان محمد رضا شاه پهلوی در این ساختمان وجود داشتند، در کاخ نیاوران باقی مانده اند.طراحی معماری بنای کاخ نیاوران توسط محسن فروغی، استاد معماری و رئیس وقت دانشگاه هنرهای زیبای دانشگاه تهران انجام شده است. گچبری کاخ نیاوران را استاد عبداللهی و آینه کاری ها را استاد علی اصغر انجام داده اند. در نمای کاخ نیاوران کاشی کاری هایی به چشم می خورند که اثر دست ابراهیم کاظم پور است.در طراحی و ساخت کاخ نیاوران، معماری سنتی ایرانی و مدرن اروپایی به هم آمیخته اند. این کاخ تنها بنای سلطنتی با سقف بازشو است. در هر طبقه از کاخ نیاوران طراحی منحصر به فردی انجام شده است که در این بخش به بررسی این قسمت ها می پردازیم.
طبقه اول کاخ نیاوران
این طبقه اتاق پذیرایی اصلی و سالن سینمای اختصاصی را شامل می شود. محمد رضا شاه پهلوی در سالن پذیرایی این کاخ از مهم ترین مهمانان خارجی پذیرایی می کرد. در این سالن مجلل مبلمان هایی مدرن و زیبا، ساخت کشورهای آلمان و فرانسه به چشم می خورند که طراحی آن ها را گروه معماران داخلی فرانسوی انجام داده اند. هماهنگی رنگ و طرح تزیینات، در همه قسمت های سالن دیده می شود.طراحی سینمای اختصاصی کاخ نیاوران بسیار جالب توجه است. این سالن ۴۰۰ متر مربع وسعت دارد و امکانات کامل پخش فیلم در آن تعبیه شده اند. امکان بازدید از این سالن از سال ۱۳۹۵، پس از بازسازی برای عموم فراهم شد.
ظروف چینی غذاخوری، مربوط به سده ۱۹ فرانسه با نقش هایی از ناپلئون بناپارت و خانواده سلطنتی در راهروی طبقه اول در معرض دید عموم قرار دارند. فرش های موجود در این طبقه نیز از بهترین فرش های دستباف ایران و هنر دست هنرمندان اصفهان و کرمان هستند. مشهورترین قالی ایرانی در این اتاق پذیرایی قرار دارد که نقش مصوری از چهره شاهان و مشاهیر ایرانی از دوره هخامنشیان تا قاجار بر آن بافته شده است. این اثر ارزشمند، هنر دست هنرمند ایرانی، استاد علی کرمانی است. در طرح بیضی وسط فرش نقش پادشاهان و در حاشیه آن نقش و نگارهایی از ایران باستان دیده می شود. از دیگر فرش های زیبای کرمانی در این سالن می توان به فرش شیخ صنعان و دختر ترسا اشاره کرد.مشهورترین قالی ایرانی، اثر استاد علی کرمانی در کاخ نیاوران در معرض دید عموم قرار گرفته استکلیه ظروف تزئینی در این سالن ارزش تاریخی دارند و در میان آن ها سفالینه های باستان شناسی مارلیک و املش خودنمایی می کنند. بسیاری از ظروف و اشیای گران بها در این سالن، هدیه دولت های خارجی به دولت ایران بوده اند که در میان آن ها ظرف زیبایی از نقره دیده می شود که هدیه کشور رومانی به پادشاه ایران بوده است. در گوشه اتاق پذیرایی، پیانوی اهدایی از طرف سفارت آلمان به محمد رضا شاه پهلوی به چشم می خورد. در قسمتی دیگر از این سالن نماد سقاخانه، اثر هنرمند برجسته پرویز تناولی دیده می شود. بر دیوارهای این اتاق برجسته ترین آثار نقاشی هنرمندان داخلی و خارجی نصب شده اند که از بین آن ها می توان نقاشی بی جان طبیعت اثر محسن فروغی و اثری از بهمن محصص را نام برد.
نیم طبقه دوم
این بخش از کاخ نیاوران متعلق به کوچک ترین عضو خانواده پهلوی بوده است و از آن با عنوان اتاق لیلا پهلوی یاد می شود. اتاق کار فرح دیبا و مجموعه لباس های نظامی و شخصی محمد رضا شاه پهلوی نیز در این طبقه وجود داشتند که هم اکنون نیز دیده می شوند. در این طبقه آثاری ارزشمند و تاریخی از کشور هند مانند حجاری های باستانی از مجسمه بودا و آثار عاج هندی وجود دارند. در پله های طبقه دوم تصویری نقاشی شده از دربار کریمخان زند مربوط به سال ۱۱۹۲ هجری قمری، به چشم می خورد.
طبقه دوم کاخ نیاوران
در این طبقه اتاق های خواب، اتاق های شخصی و اتاق استراحت نیمروزی قرار گرفته اند. اتاق خواب شاه و فرح به اتاق آرایش فرح و اتاق لباس های شخصی فرح که در میان آن ها لباس های محلی و سوزن دوزی بلوچستان به چشم می خورند، راه دارند.اتاق مطالعه و استراحت و نشیمن فرحناز پهلوی و علیرضا پهلوی نیز در این طبقه قرار دارند. برای هرکدام از این اتاق ها امکانات بهداشتی مجزا تعبیه شده است. در اتاق علیرضا پهلوی مجموعه ای از نشان های ناوگان دریایی دیده می شوند.در اتاق نشیمن طبقه دوم میز تحریری به سبک لویی شانزدهم قرار گرفته است که ارزش تاریخی دارد و در اتاق استراحت نیمروزی نیز تابلو فرش هایی از چهره تاج الملوک و رضاخان قرار دارند.
موزه ها و بخش های دیگر مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران
به جز ساختمان کاخ اختصاصی نیاوران، بخش ها و موزه های دیگری در مجموعه نیاوران وجود دارند که تماشای آن ها خالی از لطف نیست. بیشتر این قسمت ها در حال حاضر موزه هایی برجسته با آثار شاخص فرهنگی و تاریخی هستند. در این قسمت به معرفی این قسمت ها می پردازیم.
تالار آبی کاخ نیاوران
این تالار در ضلع شمالی کاخ اختصاصی نیاوران قرار گرفته است و گرداگرد آن را تابلوهای کاشی کاری هفت رنگ پوشانده اند. در طول زمان به دلیل بارش باران، کاشی های این تالار آسیب های جدی دیده اند.تالار آبی در حدود ۳۵۰ متر مربع وسعت دارد و در محوطه باغ نیاوران قرار گرفته است. کاشی کاری های آبی و آب نمای زیبای روبه روی آن دلیل نام گذاری تالار به این نام هستند. در این تالار دو تابلوی کوبلن قدیمی فرانسوی مربوط به قرن های ۱۷ و ۱۸ میلادی قرار دارند. در تالار آبی در سال ۱۹۷۸ میلادی، جشن سال نو با حضور جیمی کارتر، رئیس جمهور وقت آمریکا، برگزار شده است. امروزه در این تالار نمایشگاه های لباس برگزار می کنند.
کاخ صاحبقرانیه و موزه حوضخانه
کاخ صاحبقرانیه از زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار باقی مانده است. در سال ۱۲۶۷ هجری قمری ناصرالدین شاه به مناسبت آغاز سی و یکمین سال حکومتش، خود را سلطان صاحبقران نامید و دستور به ساخت عمارتی به همین نام در باغ نیاوران را صادر کرد.در این عمارت قسمت های مختلفی مانند خوابگاه، اندرونی و حرم سرا، توسط حاجب الدوله طراحی و تعبیه شدند، اما مظفرالدین شاه و احمد شاه بخش حرم سرای کاخ را کوچک تر کردند.پس از سقوط قاجار، عمارت صاحبقرانیه برای مدت طولانی خالی از سکنه بود و به آن توجهی نمی شد. در آغاز پادشاهی رضاخان، کاخ سعدآباد در مرکز توجه شاه قرار داشت و تا زمان ازدواج محمد رضا پهلوی با فوزیه، عمارت صاحبقرانیه متروک مانده بود.پس از آن رضاخان به منظور میزبانی از مهمانان خود برای برگزاری جشن عروسی محمد رضا شاه، دستور به تخریب بخش هایی از داخل این کاخ و نوسازی عمارت صاحبقرانیه داد. بازسازی و تزئین داخل عمارت هشت ماه به طول انجامید، اما در نهایت جشن در این کاخ برگزار نشد. در زمان پادشاهی محمد رضا شاه پهلوی نیز، معماری داخلی این کاخ تغییرات زیادی کرد. پس از انقلاب، کاخ صاحبقرانیه به طور کامل مرمت شد و کاربری آن به موزه تغییر کرد. این کاخ در فاصله ۹۰۰ متری کاخ اختصاصی نیاوران قرار دارد.از برجسته ترین آثار تاریخی موجود در این کاخ می توان به تابلوهایی از شاهزادگان قاجار، عکس هایی از ناصرالدین شاه، فرمان مشروطیت که در سال ۱۳۲۴ در همین کاخ توسط مظفرالدین شاه امضا شد و تصاویری از بزرگان مشروطه، اشاره کرد. تالار جهان نما یا تالار آیینه نیز در این کاخ قرار گرفته اند. در قسمت شمالی کاخ صاحبقرانیه، میز کار محمدرضا پهلوی قرار دارد و در دیوارهای این بخش از کاخ، تصویر مجلس شیخ صنعان دیوان عطار، حک شده بر نقره، خودنمایی می کند.در بخش هایی از اتاق اصلی این کاخ، سلاح های قدیمی سرد و گرم مربوط به دوران زندیه و قاجار نصب شده اند و کف تالارها را فرش های تبریز و کرمان زینت بخشیده اند. در این عمارت مجموعه ای از عکس های سران کشورهای خارجی و هدایای دولت های آن ها به نمایش در آمده اند.در قسمت زیرزمین کاخ صاحبقرانیه موزه حوضخانه قرار گرفته است که در اتاق هایش بافت های دوران قاجار، قلمدان ها و آثار خوشنویسی و نقاشی هنرمندان ایرانی در معرض دید عموم قرار گرفته اند. تزیینات زیبای معماری داخلی حوضخانه و تابلوهای برجسته نقاشی از جمله تابلوی حوضخانه کمال الملک، این قسمت از کاخ را به یکی از تماشایی ترین بخش های مجموعه نیاوران تبدیل کرده اند، اما متاسفانه در زمان نگارش این مقاله، به دلیل مطالعات آسیب شناسی روی بنای این کاخ، امکان بازدید از آن وجود ندارد.
کوشک احمد شاهی
کوشک احمدشاهی به دستور احمد شاه قاجار برای استراحتگاه ییلاقی شاه ساخته و در زمان رضا شاه پهلوی بازسازی شد و به عنوان دفتر کار رضا شاه مورد استفاده قرار گرفت. در طبقه دوم این عمارت، سالن مرکزی با ایوان سراسری در چهار گوشه دیده می شوند. این طبقه در گذشته اتاق موسیقی عمارت بوده است و در ایوان ضلع شمالی آن نقش گچبری زیبایی از شیر و خورشید دیده می شود.عمارت کوشک احمد شاهی در حدود ۸۰۰ متر مربع مساحت دارد و در اواخر حکومت قاجار ساخته شده است. این کاخ را در دو طبقه با سقف شیروانی ساخته اند و نمای آن آجری و نخودی رنگ است. در قسمت ورودی پله هایی در کنار حوض کاشی طراحی کرده اند که به کوشک می رسد و این ورودی در جنوب عمارت قرار دارد. کوشک احمد شاهی در فاصله کوتاهی در شمال کاخ اختصاصی نیاوران قرار گرفته است.
موزه جهان نما
موزه جهان نما در ضلع غربی کاخ صاحبقرانیه در سال ۱۳۵۵ برای نگهداری از آثار هنری و هدایای اهدایی به فرح دیبا شکل گرفت. این موزه چهار سالن در طبقه همکف و یک سالن در زیرزمین دارد. در موزه جهان نما آثاری با گستردگی بالای فرهنگ و تمدن به چشم می خورند. روی سقف تالار میانی موزه، نقاشی های روی چوب با نقش های گل و مرغ شیراز نصب شده اند.در میان آثار موجود در این موزه می توان به آثاری برجسته از هنرمندان ایرانی مانند پرویز تناولی، حسین زنده رودی، سهراب سپهری و بهمن محصص اشاره کرد. از میان آثار ارزنده فرهنگ و هنر جهان نیز می توان به آثاری از پیکاسو، دالی، رنوار، گوگن و براک، اشاره کرد.ظرف های سفالین و پیکره های مفرغی هزاره های پیش از میلاد و آثار کشف شده از تمدن های جهانی نیز بخشی دیگر از اشیای تاریخی این موزه را تشکیل می دهند. ظرف های سفالین حاوی خاکستر افراد عالی رتبه و بزرگان کشورهایی که رسم سوزاندن مردگان را دارند نیز در موزه جهان نما نگهداری می شوند. موزه جهان نما از ارزشمندترین موزه های ایران با گنجینه های ماندگار است.
موزه کتابخانه اختصاصی
کتابخانه اختصاصی کاخ نیاوران نیز در سال ۱۳۵۵ در ضلع شمال شرقی و هم جوار کاخ اختصاصی نیاوران راه اندازی شده است. این کتابخانه ۷۷۰ متر مربع وسعت، دو طبقه در ساختمان و یک زیرزمین دارد.کتابخانه اختصاصی کاخ نیاوران برای استفاده شخصی طراحی شده بوده و در معماری داخلی آن از تزیینات آینه و شیشه استفاده شده است. در سقف کتابخانه، استوانه های شفاف برای تامین روشنایی تعبیه کرده اند.در این ساختمان نیز آثار متعدد و ارزشمند تاریخی از هنرمندان داخلی و خارجی مانند مجسمه ها و نقاشی ها به چشم می خورند. آلات موسیقی نیز در این کتابخانه وجود دارند که نشان از کاربری متفاوت این ساختمان در گذشته دارند.در کتابخانه اختصاصی کاخ نیاوران کلکسیونی برجسته از نسخ خطی و تابلوهای نقاشان معروف، نگهداری می شونددر موزه کتابخانه اختصاصی نیاوران در حدود ۲۳ هزار نسخه چاپی و ۱۶ هزار عنوان موجود است که بسیاری از کتاب های چاپ اول، کتب تخصصی هنر، دانشنامه های معتبر و مجموعه کامل انتشارات دانشگاه تهران و بنیاد فرهنگ ایران در میان آن ها دیده می شوند. کلکسیون برجسته ای از تابلوهای نقاشی هنرمندان مشهور و نسخه های خطی با ارزش نیز در این کتابخانه وجود دارند.بیشترین حجم کتاب ها را در این کتابخانه کتب تاریخ ایران، ادبیات فرانسه و هنر نقاشی تشکیل می دهند. در میان کتاب ها، آثار اهدایی سران کشورها و نویسندگان برجسته ایران و جهان نیز به چشم می خورند. از میان این افراد می توان، پروین اعتصامی، علی نقی وزیری، منوچهر آتشی، جان اف کندی، والت دیزنی و جواهر لعل نهرو را نام برد.در سال ۱۳۸۱ کتاب های موجود در این کتابخانه توسط تیم متخصص طبقه بندی شدند. بازدید از کتابخانه اختصاصی کاخ نیاوران در حال حاضر در قالب موزه امکان پذیر است و این ساختمان کاربری کتابخانه ای ندارد.
موزه خودروهای اختصاصی کاخ نیاوران
موزه خودرو کاخ نیاوران در شمال غربی مجموعه تاریخی-فرهنگی نیاوران و در فاصله ۵۰۰ متری از کاخ اختصاصی نیاوران قرار گرفته است. مساحت این بخش از مجموعه نیاوران در حدود ۲۰۰ متر مربع است و در گاراژ قدیمی کاخ نیاوران در سال ۱۳۹۱ افتتاح شد.در این موزه، ماشین های متعلق به خاندان پهلوی، موتور سیکلت های فرزندان پهلوی و ماکت خودروها در معرض نمایش عموم قرار گرفته اند. این موزه به منظور حفاظت از خودروهای باقی مانده از دوران پهلوی و نمایش ماشین های موجود ایجاد شده است و کاربرد تخصصی در این زمینه ندارد.
باغ موزه کتیبه ها
باغ موزه کتیبه های نیاوران در قسمت شرقی باغ نیاوران قرار دارد و نمایشگاهی دائمی از کتیبه های سنگی ایران باستان در محوطه باغ نیاوران است. این نمایشگاه در سال ۱۳۸۷ به همت مجموعه تاریخی-فرهنگی نیاوران و با همکاری پژوهشکده زبان و گویش و سازمان میراث فرهنگی بر پا شده است.در این نمایشگاه ۴۳ کتیبه از دوره های تاریخی مختلف از زمان مادها، آشوریان، سومری ها، عیلامی ها و ساسانی، وجود دارند. از معروف ترین این کتیبه ها می توان به کتیبه های شاپور و اردشیر در نقش رستم، کتیبه شاپور یکم در نقش رجب و کتیبه کرتیر در نقش رجب اشاره کرد. بازدید از این موزه برای علاقه مندان و دانشجویان رشته های باستان شناسی جذابیت بالایی دارد.
و در پایان....
مجموع کاخ ها و عمارت هایی که در این باغ قرار گرفته و ساخته شده بالغ بر 5 ساختمان اصلی و فرعی است و زمان ساخت آن ها، دوره های تاریخی مختلف از قاجاریه تا پهلوی دوم را شامل می شود. کاخ نیاوران، کاخ صاحبقرانیه، کوشک احمدشاهی، کاخ جهان نما، کتابخانه اختصاصی و موزه خودرو و چند ساختمان دیگر، مجموعه فرهنگی نیاوران را تشکیل می دهند و همه ی این بناها در باغی به وسعت 11 هکتار قرار گرفته اند و مکان فوق العاده ای برای مروری بر تاریخ و فرهنگ معاصر ایران زمین است.امیدواریم از خواندن این مطالب لذت ببرید با ساعد نیوز همراه باشید.
آشنایی با برج میلاد تهران
