لاستیک خودرو در حفظ تعادل و کنترل خودرو اهمیت زیادی دارد. بنابراین باید لاستیک های مناسب و باکیفیتی را خریداری کنید و علاوه بر کیفیت، به تاریخ تولید لاستیک نیز توجه داشته باشید. زیرا لاستیک خودرو نیز مانند هر کالای دیگری تاریخ انقضا دارد و به مرور زمان فرسوده و غیرقابل استفاده می شود. این مسئله برای ایمنی خودرو و سرنشینان بسیار مهم است. زیرا استفاده از تایر نامناسب و تاریخ مصرف گذشته می تواند منجر به ترکیدن لاستیک در حین رانندگی و سرنگونی خودرو شود و خسارات مالی و جانی را به دنبال داشته باشد.
اصلی ترین مواد تشکیل دهنده تایر
تایر تنها بخشی از ماشین هست که با جاده تماس دارد و هرگونه مشکل در آن میتواند به معنی از دست رفتن نظارت باشد. اگر هنوز هم در اهمیت تایر شک دارید بدانید بی توجهی به زمان انقضا تایر میتواند به اندازه فرسایش آن و یا حتی اکثر خطرناک باشد. در ادامه با مواد تشکیل دهنده تایرهای خودرو آشنا می شویم.
1- کائوچو
از نظر تهیه و فرآوری ، کائوچو را به سه دسته تقسیم می کنند :
1- کائوچوی طبیعی ( Natural Rubber )
2- کائوچوی مصنوعی ( Synthetic Rubber )
3- کائوچوی بازیافتی ( Reclaim Rubber )
کائوچوی طبیعی از شیره درخت مخصوصی که در مناطق استوایی و کشورهایی نظیر مالزی و تایلند می روید ، به دست می آید .
از معروف ترین نام های تجاری کائوچوی طبیعی می توان به کائوچوی استاندارد مالزی یا ( Standard Malaysian Rubber ) SMR اشاره کرد .
کائوچوی مصنوعی نیز از مشتقات نفتی و محصول کارخانجات پتروشیمی است . از انواع کائوچوی مصنوعی می توان بوتادین رابر (BR) و استایرن بوتادین رابر ( SBR ) را نام برد .
هر یک از اجزا مختلف تایر شامل نسبت های مختلفی از کائوچوی طبیعی و مصنوعی هستند که این نسبت به خصوصیات فیزیکی مورد نیاز بستگی دارد . به عنوان مثال کائوچوی طبیعی دارای مقاومت حرارتی بالا و چسبندگی عالی است و به این دلیل در اجزا درونی تر تایر مثل لایه ها بیشتر کاربرد دارد .
2- دوده
اضافه کردن دوده به کائوچو باعث افزایش مقاومت سایشی تایر شده است ، خواص مکانیکی آن را بهبود می بخشد . ساختار کائوچو به گونه ای است که در بین مولکول های آن ، فضا های خالی وجود دارد و دوده در این فضاها قرار می گیرد . گاهی اوقات علاوه بر دوده از پرکننده های غیر دوده ای نظیر کربنات کلسیم یا کائولن نیز استفاده می شود .
3- نخ
بدنه اصلی تایر شامل لایه های نخی پوشش داده شده با آمیزه ( خمیر ) لاستیکی می باشد . جنس نخ ها نایلون ، ریون یا پلی استر است . به مجموع لایه های نخی بکار رفته در تایر ، منجید یا کارکاس گفته می شود . وظیفه لایه های نخی ، تحمل فشار باد از داخل تایر و بار وارد شده به تایر از خارج می باشد .
4- سیم
به منظور ایجاد استحکام کافی در بخشی از تایر که روی رینگ قرار می گیرد و طوقه ( بید ) نام دارد ، از سیم های فولادی استفاده می شود . این سیم ها ضمن آن که دارای پوشش مسی یا برنزی هستند توسط آمیزه لاستیکی نیز پوشش داده شده ، پس از چند دور تابیده شدن ، با مقطعی به شکل مربع یا ذوزنقه مجموعه سیم های طوقه را تشکیل می دهند .
همچنین در کمربند تایرهای رادیال سیمی سواری و در لایه های تایرهای باری تمام سیمی از سیم های فولادی با قطر و ضخامت مشخص استفاده می گردد .
5- محافظت کننده ها
تایر خودرو از لاستیک ساخته شده هست و لاستیک نیز ماده اي با طول عمر مشخص هست. تنها بعنوان یک مشابه ساده، یک کش لاستیکی و یا یک دستکش آشپزخانه را برای چند روز در آفتاب قرار دهید و پس از آن سعی کنید آن را بکشید.اکسیژن و ازون موجود در هوا می توانند باعث تخریب و فرسایش اجزا تایر شود . برای مقابله با اثرات مضر این عوامل از مواد شیمیایی خاصی نظیر اکسیدانت ها ، موم ها و ضد اوزونانت ها در آمیزه لاستیکی استفاده می شود .
6- سایر عوامل شیمیایی
به منظور تولید و فرآوری بهتر و آسان تر آمیزه لاستیکی ، در چرخه و مراحل مختلف فرایند تولید از مواد دیگری نظیر انواع روغن ، شتاب دهنده ها ، گوگرد ( به عنوان عامل پخت ) استفاده می گردد .توجه : میزان استفاده از هر یک از اجزای فوق به نوع و ساختار تایر ، شرایط حرکتی جاده ، شرایط آب و هوایی و عوامل مختلف دیگری بستگی دارد . به عنوان مثال درصد وزنی هر یک از مواد تشکیل دهنده تایر رادیال سواری به شرح زیر می باشد :
- کائوچوی طبیعی و مصنوعی : 42 تا 46 درصد
- نخ : 3 تا 5 درصد
- دوده : 22 تا 26 درصد
- سیم : 11 تا 15 درصد
- سایر مواد شیمیایی : 12 تا 15 درصد
چرا تایر ماشین مشکی است ؟
مشکی بودن آن ها به دلیل تلاش تولید کننده برای افزایش طول عمر تولیدات اتومبیل خود می باشد و عمر آن را تا میزان قابل توجهی افزایش می دهد .این رنگ نتیجه ترکیب مواد شیمیایی تثبیت کننده است که در حین تولید با پلیمر تایر مخلوط می شوند . سوپرکربن مشکی این ماده شیمیایی Carbon black نام دارد و برای حفاظت تایر شما در برابر آسیب های نور فرابنفش و لایه ازن به آن افزوده می شود و به طور ناگهانی طول عمر و دوام تایر را افزایش می دهد .کربن سیاه دارای قابلیت مقاومت در برابر اثر خورندگی و فساد تدریجی ازن می باشد و اشعه های فرابنفش را جذب می کند تا آنها را به گرما تبدیل کند . با اضافه شدن ازن به مولکول ها و ترکیبات شیمیایی که انسجام کلی تایر را تضعیف می کنند ، انبساط و انقباض تایر ، کمتر آسیب زا خواهند بود و باعث خطر کمتری می شوند و نتیجه آن عمر طولانی تر و امن تر تایر خواهد بود .
از مهم ترین عوامل فساد تایرها نور فرابنفش و ازن هستند
تایر ها بدون این مواد افزودنی خیلی سریع تر تغییر رنگ می دهند و از بین می روند . متأسفانه این جذب کننده های شیمیایی مصرف می شوند و با گذشت زمان تأثیر خود را از دست می دهند . آنها در تغییر فرابنفش به گرما و جذب ازن مصرف می شوند . زمانی که Carbon black قابلیت خود را در عملکرد از دست می دهد ، خاکستری
تاریخ تولید تایر خودرو کجا نوشته شده است؟
شرایط نامناسب جاده های کشور، عدم رعایت سرعت مناسب و بسیاری موارد دیگر می تواند از علل لاستیک سایی و کاهش قابلیت چسبندگی آن با سطح زمین باشد که همین موضوع اهمیت توجه به تاریخ تولید لاستیک خودرو و عمر مفید آن را صدچندان می کند. به علاوه، استفاده از لاستیک های قدیمی و تاریخ مصرف گذشته خطر واژگونی را افزایش می دهند، چراکه لاستیک در حفظ تعادل خودرو بسیار اهمیت دارد.تشخیص لاستیک های تازه تولید شده از لاستیک های انبار شده از روی ظاهر لاستیک امکان پذیر نیست و تنها راه تشخیص لاستیک جدید از قدیمی توجه به تاریخ تولید لاستیک است. برای تشخیص تاریخ تولید لاستیک خودرو کافی است به اعداد درج شده در قسمت حاشیه دور لاستیک یا فاق لاستیک توجه کنید.کم رنگ می شود . این یکی از دلایل مهم این موضوع است که چرا تایر های مشکی اتومبیل فرسوده و کمی سفید می شوند .