شبکه توزیع پذیر بلاکچین «Blockchain» توانسته است به یکی از فناوری های کلیدی در عصر حاضر تبدیل شود. ارزهای دیجیتال، توکن های غیرمثلی «NFT»، سازمان های خودگردان غیرمتمرکز «DAOs» و امور مالی غیرمتمرکز منسوب به دیفای «Defi» تحت همین شبکه قابلیت توسعه پیدا کرده اند. حالا در کنار همه این مفاهیم با مفهوم دیگری نیز تحت عنوان مالتی چین یا چند بلاکچینی روبه رو هستیم که کاربردهای وسیعی را به نمایش می گذارد. در ادامه قصد داریم تا ببینیم مالتی چین چیست و چند بلاکچینی چه مزایا و کاربردهایی را در بر می گیرد. اگر آگاهی از این موضوع برای شما نیز اهمیت دارد، با ما همراه شوید.
پروتکل Multichain چیست؟
امروزه بلاک چین های متعددی به وجود آمده اند که با وجود ماهیت یکسان در فرایند ثبت و نگهداری اطلاعات، سازوکار و راه حل های منحصربه فردی را برای پیاده سازی این موارد در پیش می گیرند. این تنوع فرایند، باعث ایجاد اکوسیستم های متعددی شده است و نبود ارتباط مستقیم میان این اکوسیستم ها، چالشی مهم برای تکنولوژی بلاک چین به حساب می آید. بلاکچین اتریوم به عنوان بزرگ ترین اکوسیستم موجود در این حوزه شناخته می شود و از حامیان اصلی برقراری ارتباط Cross Chain در میان بلاکچین هاست.
پروتکل مالتی چین در بهار صنعت DeFi یعنی جولای سال ۲۰۲۰ (تیرماه ۱۳۹۹) با نام AnySwap کار خود را روی بلاکچین فیوژن آغاز کرد. این پروژه در همان ابتدا توانست در طی یک شبانه روز حجم معاملاتی بالغ بر ۶۰۰ هزار دلار را به ثبت برساند. انی سواپ پس از شش ماه از آغاز فعالیتش، ارزش بازار خود را به ۲۱ میلیون دلار رساند. در تاریخ ۲۱ دسامبر سال ۲۰۲۱ (۳۰ آذر ۱۴۰۰) این پروژه به Multichain تغییر برند داد و توکن آن نیز از Any به Multi تغییر پیدا کرد. با این همه همچنان هر دو توکن در بسیاری از صرافی ها قابل معامله هستند.
مالتی چین یک مسیریاب یا روتر (Router) برای Web۳ به شمار می رود و در حقیقت زیرساختی است که برای تعاملات و ارتباطات میان زنجیره ای توسعه یافته است. این شبکه برای ایجاد ارتباط بلاکچین ها با یکدیگر به وجود آمد. هر بلاکچین سرویس ها و خدمات مخصوص خود را دارد که موجب می شود، جامعه منحصربه فرد و همچنین توسعه های مربوط به خود را داشته باشد.
راهکاری که Multichain ارائه کرده است، تقریبا به تمام بلاکچین ها این اجازه را می دهد که با یکدیگر همکاری کنند. هیچ محدودیتی هم در نوع زنجیره ها وجود ندارد؛ خواه زنجیره های مشابه اتریوم مانند بایننس اسمارت چین باشند یا سایر زنجیره های لایه دوم که برای تکمیل عملیات خود به اتریوم نیاز دارند (مثل پالیگان) یا شبکه ای از پاراچین ها (مثل مون بیم در سیستم پولکادات) یا زنجیره هایی از نوع بیت کوین (مثل لایت کوین) یا زنجیره های کازمس (COSMOS) مانند ترا. مالتی چین از تمام زنجیره های رمزنگاری شده با الگوریتم امضای دیجیتال مبتنی بر منحنی بیضوی (ECDSA) و EdDSA پشتیبانی می کند. این دو از مهم ترین الگوریتم های رمزنگاری کلید عمومی به شمار می روند. در واقع مالتی چین به این دلیل به سراغ این دو الگوریتم رفته است که بتواند به عنوان یک لایه جهانی با قابلیت همکاری خود را معرفی کند.شبکه Multichain را اکنون می توان پیشگام و پیشرو در عرصه بین زنجیره ای دانست. به گزارش مالتی چین، این شبکه حجم روزانه ای بیشتر از ۱۰۰ میلیون دلار را به ثبت می رساند. همچنین ارزش کل قفل شده (TVL) این پروتکل افزون بر ۵ میلیارد دلار است و روز به روز به محبوبیت این شبکه افزوده می شود.
تاریخچه و بنیان گذاران پلتفرم مولتی چین
در جولای 2020 مولتی چین با نام Anyswap (ANY) وارد بازار شد. این شبکه توسط Dejun Qian تأسیس شده است. مولتی چین Multichain علی رغم سن کم خود توانست شراکت های قدرتمندی را به وجود بیاورد و پایگاه کاربران خود را گسترش دهد.این پروتکل با شبکه Shiden که به عنوان یک مرکز DApp در اکوسیستم پولکادات عمل می کند یکپارچه شده است. برخی از برترین متخصصین کریپتو در مولتی چین فعالیت می کنند. این پروژه در آخرین دور مالی خصوصی خود 60 میلیون دلار جمع آوری کرد. این دوره مالی توسط بایننس لبز هدایت شد. در 16 دسامبر 2021 پروژه انی سواپ Anyswap رسماً نام تجاری خود را به Multichain تغییر داد.
هدف از ایجاد مالتی چین چه بود؟
مالتی چین با هدف فراهم کردن امکان برقراری ارتباط میان زنجیره های مختلف به وجود آمد. این شبکه به دنبال آن است که به عنوان یک روتر غیر قابل جایگزینی برای نسل سوم وب مورد استفاده قرار بگیرد. این شبکه حتی تغییر برند خود را نیز به دلیل فراهم کردن سرویس ها و خدمات بهتر میان زنجیره ای انجام داد. به این ترتیب که با انجام این کار، تمرکزش را روی ایجاد زیرساخت هایی برای تعاملات بین زنجیره ای قرار داد.این شبکه با ارائه خدمات خود، قصد دارد تجربه کاربری را بهبود ببخشد و با انجام تراکنش ها در میانگین زمان ۱۰۰ ثانیه، سرعت اجرای تراکنش ها را نیز بهبود ببخشد.
مالتی چین چگونه کار می کند؟
فناروی مالتی چین در سطح پایه، از دو روش برای پل زدن توکن ها استفاده می کند. به طوری که:
- اول، از قراردادهای هوشمند برای قفل کردن توکن ها در یک بلاکچین و برش توکن های پیچیده شده روی بلاکچین دیگر استفاده می کند.
- هنگامی که این حالت امکان پذیر نباشد، از شبکه ای از استخرهای نقدینگی در سراسر زنجیره ها برای تجارت توکن های پل شده استفاده می کند.
- معمولاً همه این کارها را می توان در کمتر از ۳۰ دقیقه بدون لغزش انجام داد.
مالتی چین از شبکه های ماشین مجازی اتریوم «EVM» و مجموعه ای از شبکه های بلاکچین با استفاده از فناوری های مختلف مانند کازماس «Cosmos» و ترا «Terra» پشتیبانی می کند. مالتی چین همچنین خدمات پل زدن مشابهی را برای NFTها (توکن های غیر قابل تعویض) ارائه می دهد. پروژه هایی که می خواهند توکن های خود را پل بزنند، می توانند با مالتی چین برای صدور آن ها به بلاکچین های جدید کار کنند. البته این سرویس رایگان است و در کمتر از یک هفته تکمیل می شود؛ برای تسهیل همه این کارها، مالتی چین دارای شبکه ای از گره های محاسبات چند حزبی امن منسوب به «SMPC» است که توسط طرف های مختلف اجرا می شود. به صورت دقیق تر می توان این مفاهیم را به صورت زیر بررسی کرد:
پل زدن «Bridging»
مالتی چین در زمان انتقال بین زنجیره ها از مکانیزم استاندارد پیوند رمزنگاری برای برخی از سکه ها و توکن ها استفاده می کند. تصور کنید می خواهید ارز بایننس کوین «BNB» را از زنجیره هوشمند بایننس به اتریوم متصل کنید. حالا «Multichain BNB» شما را در یک قرارداد هوشمند در «BNB Smart Chain» قفل می کند و سپس یک توکن BNB متصل شده در اتریوم ایجاد می کند. این کار در نسبت ۱:۱ انجام خواهد شد. این گزینه سرویس اصلی ارائه شده توسط مالتی چین هنگام کار به عنوان «Anyswap» بود. (مالتی چین قبلاً – Anyswap- نام داشت!)
استخرهای نقدینگی «Liquidity Pools»
همه توکن ها را نمی توان با استفاده از روش بالا که به روش «MPC» مشهور است، پل زد. برخی از توکن ها مانند یواس دی کوین «USDC»، در حال حاضر به شکل های اصلی خود در چندین بلاکچین وجود دارند. حالا برای پل زدن دارایی های خود در چنین مواردی، باید کوین ها یا توکن های خود را مبادله کنید. مثل همیشه، مبادله نیاز به نقدینگی دارد. این تأمین نقدینگی از طریق دسترسی به استخرهای نقدینگی مهیا خواهد شد. بنابراین سایر کاربران می توانند توکن های خود را به عنوان نقدینگی در ازای سهمی از هزینه های انتقال ارائه کنند.
روترهای زنجیره ای «Cross-Chain Routers»
روتر مالتی چین یا چند بلاکچینی درخواست کاربر را می گیرد و از روش مناسب از دو روش ذکر شده در بالا استفاده می کند. این ویژگی تجربه کاربری پل زدنی را ساده می کند. هر دارایی پشتیبانی شده بین چندین زنجیره قابل انتقال است؛ خواه توکن های بومی باشند یا توسط مالتی چین پل شده باشند. برخی از پروژه ها با توکن های بومی روی چند زنجیره می توانند با استفاده از Multichain با رویکرد ترکیبی پل شوند!
گره های SMPC» SMPC Nodes»
چند زنجیره ای توسط شبکه ای از گره ها به نام محاسبات چند جانبه ایمن «Secure Multi Party Computation» انجام می شود که اختصاراً به آن «SMPC» می گویند. این گره ها موجودیت های مستقلی هستند که می توانند به صورت جمعی تراکنش ها را امضا کنند. با استفاده از الگوریتم تولید کلید توزیع شده «Distributed Key Generation»، هر گره به صورت مستقل مالک بخشی از کلید خصوصی است. مجموعه کامل کلیدهای خصوصی، نه تنها فاش نمی شوند، بلکه هرگز ظاهر هم نمی شوند. این موضوع از نقاط شکست منفرد جلوگیری کرده و سبب می شود تا از تمرکززدایی و امنیت اطمینان حاصل شود. شبکه Multichain MPC 2.0 شامل گره های باز است که توسط جامعه و شرکا اجرا می شود. این عملکرد تقویت شده و تمرکززدایی بیشتر را تضمین می کند.می بینید که فرآیند چند بلاکچینی دارای چند مرحله است که هر مرحله هویت مختص به خود را دارد. بنابراین برای بهره گیری صحیح از این فناوری، باید مراحل انجام آن را درک نمایید.
توکن حاکمیتی Multi
توکن Multi، توکن حاکمیتی شبکه مولتی چین است که به دارندگانش اجازه رای دهی و شرکت در حاکمیت جامعه و اکوسیستم را می دهد. این توکن با استانداردهای ERC۲۰ و Bep۲۰ قابل خریداری و معامله است. گفتیم که توکن این شبکه پیش از تغییر نام به Multichain، با نام Any شناخته می شد. اکنون هم توکن Any و هم توکن Multi هر دو در صرافی ها وجود دارند. توکن قدیمی این شبکه، با نسبت یک به یک قابل معاوضه با توکن جدید است. به این معنا که هر تعداد توکن Any که داشته باشید، می توانید به همان میزان توکن Multi دریافت کنید.
عرضه کل مولتی ۱۰۰ میلیون توکن خواهد بود؛ همان طور که عرضه کل Any هم همین مقدار است. در حال حاضر عرضه در گردش Any برابر است با ۱۸,۶۳۹,۳۲۰ که ۱۸.۶۴ درصد از عرضه کل را تشکیل می دهد. پس از اینکه جابجایی توکن های قدیمی و جدید کامل شود، عرضه در گردش Multi هم برابر با ۱۸,۶۳۹,۳۲۰ خواهد بود و عرضه خارج از گردش آن ۸۱.۳۶ درصد می شود. این عرضه خارج از گردش، در قراردادهای هوشمند قفل شده اند و کاربرد ویژه آنها توسط DAO مشخص می شود. تامین مالی در پروتکل Multichain در قالب توکن انجام می شود. این توکن ها به بنیاد مولتی چین تخصیص داده شده اند و در دوره ای مشخص بر این اساس قفل می شوند: ۶۰ درصد از توکن ها به مدت هشت سال، ۳۰ درصد از آنها به مدت سه سال و ۱۰ درصد باقیمانده برای یک سال قفل می شوند.
خرید و نگهداری توکن Multi
توکن مولتی را می توان از صرافی های مختلفی خریداری کرد. بایننس، کراکن، هوبی و کوینکس از جمله صرافی های متمرکزی هستند که توکن Multi را لیست کرده اند. همچنین از طریق چند صرافی غیرمتمرکز نظیر سوشی سواپ، پنکیک سواپ و اسپوکی سواپ نیز می توان این رمزارز را خریداری کرد. این رمزارز کیف پول اختصاصی ندارد؛ اما می توانید آن را در والت های معتبری مانند متامسک، تراست ولت و کیف پول بایننس چین نگهداری کنید.
آشنایی با شبکه ریکوئست (Request) و توکن REQ
