آشنایی با سوره همزه و فضیلت آن 

سوره همزه و فضائل آن

«همزه» و «لمزه»» به معنای عیب جو و بدگو هستند. خداوند در این سوره مال اندوزانی را که با عیب جویی از مردم می خواهند بر آنان برتری بجویند، تهدید به آتش خُردکننده می کند.برخی از مفسران معتقدند این سوره درباره وَلید بن مُغِیرَه نازل شده که پشت سر پیامبر(ص) تهمت می زد و بدگویی می کرد. گروهی دیگر آن را در مورد جمعی دانسته اند که می خواستند پیامبر(ص) را بدنام کنند. سوره همزه جزو سوره های مکی و در ترتیب نزول سی و دومین سوره ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، صد و چهارمین سوره است و در جزء سی ام قرآن جای دارد. سوره هُمَزه ۹ آیه، ۳۳ کلمه و ۱۳۴ حرف دارد. این سوره جزو سوره های مفصلات (دارای آیات کوتاه) و از سوره های کوتاه قرآن است. در فضیلت تلاوت سوره همزه نقل شده است هر کس آن را در نماز های واجب قرائت کند، فقر او از بین می رود و روزی به سویش می آید و مرگ های بد از او دور می شود یا در روایتی آمده به اندازه دنیا ثواب به او داده می شود.

متن و ترجمه سوره همزه

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ ﴿١﴾

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی

وای بر هر عیب جوی بدگوی! (۱)

الَّذِي جَمَعَ مَالًا وَعَدَّدَهُ ﴿٢﴾

همان که ثروتی فراهم آورده و [پی در پی] آن را شمرد [و ذخیره کرد.] (۲)

يَحْسَبُ أَنَّ مَالَهُ أَخْلَدَهُ ﴿٣﴾

گمان می کند که ثروتش او را جاودانه خواهد کرد. (۳)

كَلَّا ۖ لَيُنْبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ ﴿٤﴾

این چنین نیست، بی تردید او را در آن شکننده، اندازند؛ (۴)

وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحُطَمَةُ ﴿٥﴾

و تو چه می دانی آن شکننده چیست؟ (۵)

نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ ﴿٦﴾

آتش برافروخته خداست (۶)

الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ ﴿٧﴾

[آتشی] که بر دل ها برآید و چیره شود. (۷)

إِنَّهَا عَلَيْهِمْ مُؤْصَدَةٌ ﴿٨﴾

آن آتش بر آنان سربسته است [که هیچ راه گریزی از آن ندارند؛] (۸)

فِي عَمَدٍ مُمَدَّدَةٍ ﴿٩﴾

[آتشی] در ستون هایی بلند و کشیده. (۹)

ویژگی های سوره همزه

۱. نه آیه، ۳۳ کلمه ۱۳۰ یا ۱۳۴ حرف دارد.
۲. در ترتیب نزول، سی و دومین و در کتاب خدا یکصد و چهارمین سوره است.
۳. پس از سوره قیامت و پیش از سوره مرسلات در مکه و پیش از هجرت نازل شد و هیچ آیه مدنی ندارد.
۴. از نظر کمیت از سوره های مفصل و از نوع قصار آن شمرده شده است.
۵. گفته اند در این سوره نسخی نیست.

شأن نزول سوره همزه

جمعی از مفسران برآنند که آیات سوره در مورد ولید بن مغیره است که در غیاب پیامبر از او بدگویی می­کرد و او را مسخره می­نمود. «همزه» صیغه مبالغه از ریشه «همز» به معنای عیب جویی و سخن چینی است. «لمزه» نیز صیغه مبالغه از ریشه «لمز» به معنای مسخره و غیبت کردن است. چون این سوره با همین دو واژه «همزة» و «لمزة» و با تهدید و هشدار به عیب جویان، غیبت کنندگان، مسخره گران و سخن چینان آغاز شده، به نام «همزة» و «لمزة» نامگذاری شده است. این سوره تهدید شدیدی است به کسانی که عاشق جمع مالند، و می خواهند با مال بیش تر خود بر سر و گردن مردم سوار شوند، و بر آنان کبریایی بفروشند، و به همین جهت از مردم عیب هایی می گیرند که عیب نیست.

آثار و برکات سوره همزه

از امام صادق(ع) نقل شده است هر کس سوره همزه را در نماز های واجب قرائت کند، فقر او از بین می رود و روزی به سوی می آید و مرگ های بد از او دور می شود یا به اندازه دنیا ثواب به او داده می شود. از پیامبر اکرم(ص) نیز نقل شده به تعداد کسانی که پیامبر و یارانش را مسخره کردند، ده حسنه به او داده می شود. در برخی روایات برای تلاوت این سوره خواصی ذکر شده: ۱. دفع چشم زخم. ۲. دفع چشم درد.