سوره ماعون و فضائل آن
سوره ماعُون یا سوره أَرَأَيْتَ الَّذِي صد و هفتمین سوره و از سوره های مکی قرآن است که در جزء سی ام جای دارد. نام ماعون از کلمه آخر این سوره گرفته شده و به معنای زکات یا هر چیز مفیدی است. در این سوره صفات منکران قیامت آمده است. قرآن می گوید این افراد انفاق نمی کنند، نماز را سَرسَری می گیرند و ریا می کنند.گفته شده است سوره ماعون درباره ابوسفیان نازل شد. فضیلت هایی برای تلاوت این سوره ذکر شده است، از جمله اینکه هر كس سوره ماعون را پس از نماز عشا قرائت کند، خداوند او را می بخشد و تا وقت اذان صبح او را حفظ می كند. سوره ماعون جزو سوره های مکی و در ترتیب نزول، هفدهمین سوره ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، صد و هفتمین سوره است و در جزء سی ام قرآن جای دارد. «ماعون» از ماده «معن» به معنای چیز کم است، و بسیاری از مفسران معتقدند که منظور از آن در اینجا اشیاء جزئی است که مردم، مخصوصا همسایه ها، از یکدیگر به عنوان عاریه یا تملک می گیرند، مانند مقداری نمک ، آب ، آتش (کبریت) ظروف و مانند اینها.
متن و ترجمه سوره ماعون
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
أَرَأَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينِ ﴿۱﴾
آيا كسى را كه [روز] جزا را دروغ مى خواند ديدى (۱)
فَذَلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيمَ ﴿۲﴾
اين همان كس است كه يتيم را بسختى مى راند (۲)
وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ﴿۳﴾
و به خوراك دادن بينوا ترغيب نمى كند (۳)
فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ ﴿۴﴾
پس واى بر نمازگزارانى (۴)
الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ ﴿۵﴾
كه از نمازشان غافلند (۵)
الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ ﴿۶﴾
آنان كه ريا مى كنند (۶)
وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ ﴿۷﴾
و از [دادن] زكات [و وسايل و مايحتاج خانه] خوددارى مى ورزند (۷)
شأن نزول سوره ماعون
درباره شأن نزول سوره ماعون آمده است این سوره درباره ابوسفیان نازل شد که هر روز دو شتر بزرگ برای خود و یارانش نحر می کرد؛ اما روزی یتیمی آمد و تقاضای چیزی کرد؛ اما ابوسفیان او را با عصا زد و از خود راند.در ايـن سـوره كـوتـاه ، مـجـموعه اى از صفات رذيله كه در هر كس باشد نشانه ايمانى و پـسـتى و حقارت او است آمده ، و قابل توجه اينكه همه آنها را فرع بر تكذيب دين ، يعنى جزا يا روز جزا قرار داده است ،تـحـقـيـر يتيمان ، ترك اطعام گرسنگان ، غفلت از نماز، رياكارى ، و عدم همكارى با مردم حـتـى در دادن وسـائل كـوچـك زنـدگـى ايـن مـجـمـوعـه را تشكيل مى دهد، و به اين ترتيب افراد بخيل و خودخواه ، و متظاهرى را منعكس مى كند كه نه پـيـونـدى بـا خـلق دارنـد، و نـه رابطه اى با خالق افرادى كه نور ايمان و احساس مسؤ وليت در وجودشان نيست نه به پاداش الهى ميان ديشند و نه از عذاب او بيمناكند.
فضیلت سوره ماعون
یکصد و هفتمین سوره قرآن که مکی است و هفت آیه دارد.در فضیلت این سوره از رسول خدا صلی الله علیه و اله وسلم روایت شده است: هر کس که زکات اموال خود را پرداخت می کند این سوره را قرائت نماید خداوند او را می آمرزد.هم چنین از ایشان روایت شده است که هر کس سوره ماعون را پس از نماز عشا قرائت نماید خداوند او را می بخشد و تا و قت اذان صبح او را حفظ می کند.از امام باقر علیه السلام نیز روایت شده است: هر کس سوره ماعون را در نمازهای واجب و مستحب خود بخواند جزو کسانی است که خداوند نماز و روزه اش را پذیرفته است و او را درباره آنچه در زندگی دنیا انجام داده است محاسبه نمی کند.از امام صادق علیه السلام نیز نقل شده است: هر کس سوره ماعون را بعد از نماز عصر بخواند تا عصر روز بعد در حفظ و امان خداوند خواهد بود.