سوره قارعه و فضائل آن
نام سوره از واژه «القارعه» در آیه اول گرفته شده که یکی از نام های قیامت و به معنای کوبنده است. سوره قارعه درباره قیامت و وقایع آن است و از پاداش کارهای نیک و مجازات گناهان سخن می گوید. در روایات آمده است، هر کس این سوره را تلاوت کند، پرونده اعمالش در روز قیامت پربار خواهد بود. سوره قارعه جزو سوره های مَکّی و در ترتیب نزول سی امین سوره ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، یکصدویکمین سوره قرآن است و در جزء سی ام قرار دارد. سوره قارعه ۱۱ آیه، ۳۶ کلمه و ۱۶۰ حرف دارد و جزو سوره های مُفَصَّلات است. این سوره از آغاز تا پایان از واقعهٔ قیامت سخن می گوید و سختی ها و احوال آن روز و سرنوشت انسان را بیان می کند که اگر کسی اعمال نیک او بیشتر و سنگین تر از اعمال بد و گناهانش باشد از زندگی خوش و جاودانه برخوردار می شود و اگر کسی اعمال بد و گناهان او بیشتر و سنگین تر از اعمال نیک او باشد، بازگشت گاه او دوزخ است و در آتشی بس سوزان خواهد بود.
متن و ترجمه سوره قارعه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
الْقَارِعَةُ ﴿١﴾
به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی
آن کوبنده (۱)
مَا الْقَارِعَةُ ﴿٢﴾
چیست آن کوبنده؟ (۲)
وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْقَارِعَةُ ﴿٣﴾
و تو چه می دانی آن کوبنده چیست؟ (۳)
يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ ﴿٤﴾
روزی که مردم [در سراسیمگی] چون پروانه های پراکنده اند (۴)
وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ الْمَنْفُوشِ ﴿٥﴾
و کوه ها مانند پشم رنگین حلاجی شده گردد! (۵)
فَأَمَّا مَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ ﴿٦﴾
اما هرکس اعمال وزن شده اش سنگین و باارزش است؛ (۶)
فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَاضِيَةٍ ﴿٧﴾
پس او در یک زندگی خوش و پسندیده ای است، (۷)
وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ ﴿٨﴾
و اما هرکس اعمال وزن شده اش سبک و بی ارزش است، (۸)
فَأُمُّهُ هَاوِيَةٌ ﴿٩﴾
پس جایگاه و پناهگاهش هاویه است، (۹)
وَمَا أَدْرَاكَ مَا هِيَهْ ﴿١٠﴾
و تو چه می دانی هاویه چیست؟ (۱۰)
نَارٌ حَامِيَةٌ ﴿١١﴾
آتشی بسیار داغ و سوزان است. (۱۱)
فضائل و خواص سوره قارعه
در حدیثی شریف رسول اکرم(ص) می فرماید: هر کس این سوره را تلاوت کند خداوند در روز قیامت ترازوی اعمال او را سنگین می کند.و در خبر دیگری آمده است: کسی که «القارعه» را بخواند و آن را تصدیق نماید روز قیامت در هاویه ی دوزخ جای نخواهد داشت.و حضرت امام باقر(ع) می فرماید: کسی که سوره ی «قارعه» را زیاد تلاوت نماید خداوند متعال او را از فتنه ی دجّال و ایمان آوردن به او حفظ می کند و در قیامت از کیفر و عذاب جهنّم محفوظ خواهد داشت.و در خواص آن از حضرت امام صادق(ع) مروی است: چنانچه کسی کار و کاسبیش کساد شده و معیشت او به سختی افتاده است این سوره ی مبارکه را به همراه خود داشته باشد یا بر خواندن آن مداومت نماید خداوند متعال به کارش گشایش می بخشد.و در «حرزالامان» آورده است: چنانچه کسی از محلّ کار و مَنصب خود عزل شده باشد بر خواندن این سوره ی مبارکه مداومت نماید به یاری خدا به محل کار باز می گردد چنان که نظیر آن در خواص سوره ی مبارکه «یوسف» قبلاً گذشت. در تفسیر البرهان ذیل سوره قارعه روایت شده است هیچ چیز در ترازوی اعمال سنگین تر از صلوات بر محمد و آل محمد نیست. همچنین در برخی روایات آمده است، مراد از «فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ»، امیرالمؤمنین(ع) یا کسی است که ولایت حضرت را پذیرفته است و مراد از «وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ» کسی است که ولایت آن حضرت را انکار می کند.
آثار و برکات سوره قارعه
در این باره از رسول خدا (ص) روایت کرده اند: هر کس سوره قارعه را بنویسد و همراه نیازمندی قرار دهدخداوند در کار او آسانی و گشایش قرار می دهد.همچنین از امام صادق (ع) نقل شده است: هر گاه این سوره را نوشته و همراه کسی که بازارش کساد و بی رونق است باشد خداوند به کارش رونق می بخشد.اگر برای برآورده شدن هر حاجتی ۱۸۰ بار سوره ی قارعه را بخواند، مفید است و اگر معیشت بر او تنگ باشد بنویسد و و با خود همراه داشته باشد روزی او وسعت پیدا می کند. همچنین این سوره را نوشته و با خود همراه داشته باشد حاجتش برآورده خواهد شد.