آشنایی با سوره تکاثر و فضیلت آن

سوره تکاثر و فضائل آن

واژه تکاثر به معنای چشم و هم چشمی در مال اندوزی و بزرگی، در آیه اول آمده و به همین دلیل این سوره را تکاثر نامیده اند. این سوره کسانی را که در مال و فرزند و یاور به یکدیگر فخر می فروشند، توبیخ می کند و می گوید اینان در آینده ای نزدیک در مورد نعمت هایی که در اختیار آنان گذاشته شده، بازخواست می شوند. در فضیلت تلاوت این سوره نقل شده، قرائت آن همچون قرائت هزار آیه از قرآن است.دارای 8 آیه و 28 کلمه و 123 حرف می باشد. سوره ی تکاثر از سوره های مکی می باشد و بعد از سوره ی کوثر نازل شده است و در ترتیب نزول، شانزدهمین سوره ای است که بر پیامبر (ص) نازل شده است.

متن و ترجمه سوره تکاثر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ ﴿١﴾

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی

مباهات و افتخار بر یکدیگر [به ثروت و کثرت نفرات] شما را [از پرداختن به تکالیف دینی و یاد آخرت] بازداشت؛

حَتَّىٰ زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ ﴿٢﴾

تا جایی که گورها را دیدار کردید [و به تعداد مردگان هم به یکدیگر مباهات و افتخار نمودید!!]

كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿٣﴾

این چنین نیست [که شما می پندارید]، به زودی [به آثار شوم این اوضاع و احوالی که دارید] آگاه خواهید شد.

ثُمَّ كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿٤﴾

باز هم این چنین نیست، به زودی آگاه خواهید شد.

كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ ﴿٥﴾

[زندگی واقعی] این چنین نیست [که می پندارید]، اگر به علم الیقین [که علم استوار و غیر قابل تردید است به آخرت] آگاه بودید [از تکالیف دینی و توجه به آباد کردن آخرت باز نمی ماندید.]

لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ ﴿٦﴾

بی تردید دوزخ را خواهید دید.

ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيْنَ الْيَقِينِ ﴿٧﴾

سپس [با وارد شدن در آن،] قطعاً آن را به دیده یقین و باور خواهید دید.

ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ ﴿٨﴾

آن گاه شما در آن روز از نعمت ها بازپرسی خواهید شد.

شأن نزول سوره تکاثر

در تفسیر مجمع البیان چند شأن نزول برای این سوره بیان شده است. در یکی از آنها آمده است این سوره درباره دو قبیله از قریش، فرزندان عبدمناف بن قصی و فرزندان سهم بن عمر، نازل شد. آنان به یکدیگر فخر فروختند که اشراف ما بیشترند. پس اشراف یکدیگر را شمردند. اشراف بنی عبدمناف بیشتر از گروه مقابل شدند. به همین دلیل فرزندان سهم گفتند مردگانمان را بشماریم، تا اینکه رفتند و قبرها را دیدند و آنها را شمردند. پس از این کار، فرزندان سهم بیشتر از فرزندان عبدمناف شدند؛ زیرا آنان در جاهلیت بیشتر از دیگران بودند.

فضائل و خواص سوره تکاثر

از حضرت سَرور عالمیان(ص) مروی است: کسی که این سوره را تلاوت کند خداوند در برابر نعمت هایی که در دنیا به او ارزانی داشته مورد حساب قرار نمی دهد.و هر کس آن را در وقت نماز عصر بخواند به یاری خداوند متعال تا غروب فردای آن روز در امان خواهد بود.و نیز می فرماید: هرگاه کسی سوره ی تکاثر را بخواند در ملکوت آسمان ها به نام اداکننده ی شکر خدا شناخته می شود.

و در حدیثی امام صادق(ع) می فرماید: کسی که این سوره ی مبارکه را قبل از خواب بخواند از عذاب قبر ایمن خواهد بود.
و اگر کسی آن را در نماز واجب بخواند ثواب صد شهید و چنانچه در نماز نافله بخواند ثواب پنجاه شهید خواهد داشت و در نمار فریضه چهل صف از ملائکه با او نماز می خوانند.
و در خبر است: هر کس این سوره را بخواند حساب قیامت برای او تنها جهت اظهار منّت است نه برای مناقشه.
و در خبر دیگری آمده است: روزی رسول خدا(ص) به اصحاب خود فرمود: آیا کسی از شما می تواند روزی هزار آیه بخواند؟ عرض کردند: چه کسی می تواند روزی هزار آیه بخواند؟ فرمود: آیا کسی از شما توانایی آن را ندارد که سوره ی تکاثر را بخواند؟ (یعنی با هزار آیه برابری می کند).

و در روایت صحیحه از رسول اکرم(ص) نقل است: هر کس در شب اوّل قبر میّت (لیلۀ الدّفن) دو رکعت نماز بگزارد و در رکعت اوّل بعد از حمد دوبار سوره ی توحید و در رکعت دوم بعد از حمد دهبار سوره ی تکاثر را بخواند و بعد از آن بگوید: «اللّهُمّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ وَ ابْعَثْ ثَوابَها اِلی قَبْرِ ذلِکَ الْمَیِّتِ فلان» (یعنی: اللّهُمّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ، خدایا ثواب آن را به قبر فانی برسان ـو به جای کلمه ی فلان نام میّت را ببردـ) ثواب آن به آن میّت خواهد رسید و این یکی از دو نماز (وحشت) است که در لیلۀ الدّفن خوانده می شود.
و دیگر از خواص آن چنانچه آن را بر کسی که سردرد داشته باشد بخوانند به یاری حق درد او تسکین می یابد.

همچنین جهت شفای فرزند، پدر او در شب دوشنبه دو رکعت نماز بخواند بدین ترتیب: در رکعت اوّل بعد از حمد، یازده مرتبه سوره ی مبارکه ی تکاثر و در رکعت دوم بعد از حمد، سیزده مرتبه آن را بخواند و بعد از نماز تسبیح حضرت زهرا(س) را به جای آورد سپس به سجده رود و صد مرتبه صلوات بر پیامبر(ص) و آل(ع) او بفرستد در دل خود با خدا پیمان بندد چنانچه فرزندش از این بیماری شفا یابد در یکی از سجده های شکر چهارصد مرتبه صلوات بر پیامبر(ص) و خاندان(ع) او بفرستد آنگاه سر از سجده بردارد. و این عمل به تجربه رسیده است.

آشنایی با نماز نفل اهل سنت و آداب آن