نماز نفل اهل سنت چیست؟
پیامبر گرامی اسلام (ص) علاوه بر اقامه نماز هایی که در قرآن کریم امر شده است، نماز های دیگری نیز اقامه می کردند. حضرت محمد دسته ای از این نمازها را به صورت مرتب و بدون ترک و دسته ای دیگر را بصورت گاه گاه اقامه می کردند. نماز هایی که دارای سجده و رکوع هستند، به سه دسته کلی تقسیم می شوند؛ یک دسته از این نمازها، نفل یا سنت نامیده می شوند. در این مطلب، می کوشیم تا نماز نفل و مسائل تکمیلی مربوط به آن را مطابق با اعتقاد برادران اهل سنت بررسی کنیم. هدف از اقامه نمازهای نفل، نزدیکی هرچه بیشتر به خداوند متعال بوده است.
تفاوت نماز های غیر موکد با نمازهای موکد
نماز های موکد که نماز های سنت نیز نامیده می شوند، مجموعا دوازده رکعت است. چنانکه گفته شد، حضرت محمد این نماز ها را مانند نماز های واجب روزانه ادا می کردند و هیچ گاه آن ها را ترک نمی کردند. اقامه این نماز ها برای مسلمانان اهل سنت واجب است. گفتنی است که تعداد رکعت نماز های موکد، ده یا دوازده است.نماز های غیر موکد، نماز های مستحب یا نوافل، نماز هایی هستند که حضرت محمد (ص) آن ها را بصورت گاه به گاه اقامه می کرده اند. با توجه به این مسئله، اقامه این نماز ها بر مسلمانان واجب نیست و قضا نیز ندارد.
انواع نماز نفل چگونگی خواندن آن ها
نماز های نفل یا غیر موکد انواع بسیاری دارد. در این قسمت از مقاله، ما تعدادی از نماز های نفل را برمی شماریم:
نماز نفل پیش از نماز عصر
این نماز چهار رکعت است؛ درباره نحوه اقامه این نماز باید گفت که پیش از نماز عصر باید اقامه شود. همچنین باید گفت که این نماز با یک سلام همراه است.
نماز نفل پس از نماز مغرب
این نماز شش رکعت است؛ مانند دیگر نماز های روزانه که رکوع و سجده دارند، اقامه می شود.
نماز نفل پیش از نماز خفتن
این نماز چهار رکعت است.
نماز نفل پس از نماز خفتن
نماز نفل پس از نماز خفتن (عشا) چهار رکعت است؛ بر روی هم رفته، نماز خفتن دارای هشت رکعت نماز نفل است.
نماز اشراق
پس از اقامه نماز بامداد، به ذکر و عبادت مشغول شوید و تا طلوع خورشید از جای خود برنخیزید. زمانی که مقداری از قرص آفتاب در آسمان نمایان شد، دو یا چهار رکعت نماز نفل بجا آورید؛ این نماز، اشراق نامیده می شود. همچنین می توانید پس از اقامه این چهار رکعت، مقداری صبر کنید و دو یا چهار رکعت دیگر نیز بجا آورید؛ به این نماز، چاشت می گویند. هر دو این نماز ها از جمله سنت های گرانقدر پیامبر گرامی اسلام هستند.
نماز اوابین
پس از اقامه نماز مغرب و سنت آن، خواندن حداقل شش رکعت و حداکثر بیست رکعت نماز سفارش شده است. این نماز، اوابین نام دارد.
نماز تهجد
یکی از اختصاصات پیامبر صلی الله علیه و آله تهجّد و شب زنده داری است و بسیاری از فقیهان، مانند محقّق کرکی رحمه الله، محقّق اردبیلی و محقّق حلّی وجوب تهجّد شبانه را برای پیامبر صلی الله علیه و آله نقل کرده اند.برای وجوب تهجّد بر آن حضرت به آیه زیر، استدلال شده است: «وَ مِنَ الَّیلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّک»؛ و پاره ای از شب را به نماز بیدار باش که این برای تو ای پیامبر، افزون بر نمازهای واجب است. حال سوال این است آیا این وجوب توسط آیات دیگر نسخ شد.برای اقامه نماز تهجد، شایسته است که در نیمه شب از خواب بیدار شوید، حداقل چهار و حداکثر دوازده رکعت نماز بجا آورید. همچنین مطابق با برخی روایات، درصورتی که توانایی بیدار شدن در نیمه شب را ندارید، اجازده دارید این نماز ها را پس از اقامه نماز خفتن (عشا) اقامه کنید.
نماز تحیه المسجد
زمانی که وارد مسجدی می شوید، برشماست که دو رکعت نماز بجاآورید.
نماز تحیه الوضو
زمانی که وضو می گیرید، مناسب است که دو رکعت نماز نفل بجا آورید؛ این نماز از جمله سنت های پیامبر گرامی اسلام (صل) است. اقامه این نماز مطابق با بیان حضرت محمد، فضیلت بسیاری دارد.
چه زمانی نمیتوانیم نماز نفل بخوانیم؟
در همه ی اوقات انسان می تواند نماز نفلی بخواند، مگر اوقاتی که اسلام از نماز خواندن در آن نهی نموده است؛ زیرا این اوقات زمان عبادت کافران است و نمی توان در این اوقات به جز نماز فرض قضایی و یا نوافلی که دارای سببی هستند مانند تحیة المسجد دیگر نمازی خواند. این حکم فقط درباره ی نماز است، اما در مورد دعا و ذکر خداوند اینگونه نیست و در هر لحظه می توان ذکر و دعا نمود.
اوقات نهی شده به شرح ذیل است:
- پس از نماز صبح تا آنکه خورشید طلوع نماید و در آسمان اندکی بالا آید، مقدار بالا آمدن آن را شریعت به اندازه ی یک نیزه مشخص کرده است. در سرزمین معتدل این ارتفاع تقریباً 20 دقیقه پس از طلوع خورشید ایجاد می شود.
- هرگاه خورشید در بالای سر قرار گیرد و از آسمان به صورت عمود به زمین بتابد تا زمانی که زوال یابد. این مدت بسیار اندک است و قبل از داخل شدن وقت ظهر می باشد.
- بعد از نماز عصر تا غروب خورشید.