سوره زلزال و فضائل آن
سوره زلزله یا زلزال نودونهمین سوره قرآن که از سوره های کوتاه است و در جزء سی ام قرآن جای گرفته است. بیشتر مُفسِّران گفته اند این سوره، مدنی است. نام سوره از آیه اول آن گرفته شده است.سوره زلزله از نشانه های روز قیامت و اینکه هر نیکوکار و بدکاری در آن روز نتیجه اعمالش را می بیند، سخن می گوید. در روایات آمده است سوره زلزله به منزله یک چهارم قرآن است و هرکس آن را تلاوت کند، گویی سوره بقره را تلاوت کرده است. این سوره را زلزله می گویند؛ چون از زلزله نهایی زمین و بر هم خوردن نظم کیهانی در آغاز قیامت سخن می گوید. نام دیگر آن زِلزال است؛ زیرا در آیه اول آمده است. در مورد مکی یا مدنی بودن سوره زلزال اختلاف است؛ اما به گفته محمدهادی معرفت مدنی بودن آن مشهور و احتمال صحیح بودن آن بیشتر است. این سوره در ترتیب نزول، نود و سومین سوره ای است که بر پیامبر نازل شد. سوره زلزله در چینش کنونی مصحف، نود و نهمین سوره قرآن است و در جزء سی ام قرآن قرار دارد.
متن و ترجمه سوره زلزال
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم
إِذَا زُلْزِلَتِ الأرْضُ زِلْزَالَهَا ﴿١﴾
وَأَخْرَجَتِ الأرْضُ أَثْقَالَهَا ﴿٢﴾
وَقَالَ الإنْسَانُ مَا لَهَا ﴿٣﴾
یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا ﴿٤﴾
بِأَنَّ رَبَّکَ أَوْحَى لَهَا ﴿٥﴾
یَوْمَئِذٍ یَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِیُرَوْا أَعْمَالَهُمْ ﴿٦﴾
فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ ﴿٧﴾
وَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ ﴿٨﴾
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر
هنگامى كه زمین شدیدا به لرزه درآید، (۱)
و زمین بارهاى سنگینش را خارج سازد! (۲)
و انسان مىگوید: «زمین را چه مىشود (كه این گونه مىلرزد)؟!» (۳)
در آن روز زمین تمام خبرهایش را بازگو مىكند; (۴)
چرا كه پروردگارت به او وحى كرده است! (۵)
در آن روز مردم بصورت گروههاى پراكنده (از قبرها) خارج مىشوند تا اعمالشان به آنها نشان داده شود! (۶)
پس هر كس هموزن ذرهاى كار خیر انجام دهد آن را مىبیند! (۷)
و هر كس هموزن ذرهاى كار بد كرده آن را مىبیند! (۸)
شأن نزول سوره زلزال
از مقاتل بن سلیمان نقل شده است آیه هفتم و هشتم سوره زلزله (که می گوید هرکس ذره ای نیکی یا بدی کند، نتیجه آن را خواهد دید) در مورد دو نفر نازل شد. یکی از آنها کسی بود که می گفت آیه «وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّه: و خوراک را با اینکه دوستش دارند به بینوا و یتیم و اسیر می دهند.» مرا از انفاقِ مال منع می کند؛ چراکه آنچه دارم بسیار کم است و محبوب من نیست، و دومی کسی بود که می گفت گناهان کوچک به ما ضرری نمی رسانند.
فضیلت سوره زلزال
نود و نهمین سوره قرآن کریم است که در مدینه نازل شده و ۸ آیه دارد.
در فضیلت این سوره از امام صادق علیه السلام روایت است: از قرائت سوره زلزال خسته نشوید، زیرا هر کس در نماز های مستحب خود این سوره را بخواند آزار زلزله ای بر او نخواهد رسید و بوسیله زلزله، صاعقه یا آفتی از آفات دنیایی، نخواهد مرد و وقتی وفات کرد دستور می دهند او را هب بهشت برند و خداوند می فرماید: ای بنده من در هر جای بهشت که دوست داشتی جای گیر.
امام رضا علیه السلام از قول رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: قرائت این سوره برابر یک چهارم قرآن و چهار بار قرائت ان را معادل یک ختم قرآن دانسته اند.
از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده است: هر کس در شب جمعه دو رکعت نماز گزارد و در هر رکعت بعد از حمد پانزده بار سوره زلزال را قرائت نماید خداوند او را از عذاب قبر و از سختی های هولناک قیامت ایمن می دارد.
نبی اکرم صلی الله علیه و اله وسلم مردی از یارانش را خطاب قرار داد و فرمود: آیا ازدواج کرده ای؟ گفت: نه، زیرا چیزی ندارم که ازدواج کنم فرمودند: آیا سوره قل هو الله احد را می دانی؟ گفت: آری حضرتش فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است سپس فرمودند:
آیا سوره قل یا ای ها الکافرون را می دانی؟
- آری
فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است. سپس فرمودند:
- آیا سوره اذا زلزلت را می دانی؟
- آری
حضرت فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است.
در ادامه عرض کردند: ازدواج کن، ازدواج کن، ازدواج کن [این سور را مهر زوجه ات قرار ده]