ضرب المثل در دروازه رو می شه بست، اما دهان مردم را نه
داستان ضرب المثل
روزی، ملانصرالدین تصمیم گرفت تا برای دیدن مادرش عازم سفر شود. او با این خیال وسایلش را جمع كرد و در خورجین الاغش گذاشت اما همین كه خواست از در خانه خارج شود، پسرش گفت: پدر من هم می خواهم با شما به دیدن مادربزرگ بیایم.
ملانصرالدین كه می دانست راه بسیار طولانی است و ممكن است فرزندش خسته شود، به او گفت: پسرم تا آنجا راه زیادی است حاضری مقداری از مسیر را پیاده بیایی، چون من همین یك الاغ را دارم؟ پسرك قبول كرد تا با وجود همه ی سختی های راه پدرش را در این سفر همراهی كند.
اوایل صبح كه هوا تاریك بود و هنوز مردم شهر از خواب بیدار نشده بودند آنها از خانه ی خود خارج شدند و راهی بیابان گردیدند. همینطور كه به راه خود ادامه می دادند هوا روشن شد و خورشید كم كم در آسمان نمایان گشت.
در طول مسیر ملانصرالدین و پسرش هركدام مقداری از مسیر را سوار بر الاغ شدند تا اینكه به روستای بعدی رسیدند و بعد از صبحانه خوردن به طرف مقصد خود حركت كردند.
در زمان حركت ملانصرالدین به پسرش گفت: پسرم تو بر الاغ سوار شو. پسر گفت: نه پدر من تازه صبحانه خوردم و حسابی سر حالم شما بر الاغ سوار شوید. ملانصرالدین از این حرف پسرش خوشحال شد و در دل خدا را شكر كرد كه در این سفر پسرش را با خود همراه كرده. اما خوشحالی او زیاد دوامی نداشت چون مدتی از حركت آنها نگذشته بود كه دو مرد به آنها نزدیك شدند.
دو مرد با تعجب صحنه ی حركت ملانصرالدین سوار بر الاغ را در كنار پسر نوجوانش دیدند و همینطور كه از كنار آنها می گذشتند با صدایی كه ملا هم بشنود یكی از آنها به دیگری گفت: عجب دوره و زمانه ای شده، این مرد با این همه سن و سال سوار الاغ شده. آن وقت پسر لاغرش را وادار كرده كه پیاده دنبالش راه برود. من نمی دانم چطوری دلش آمده این كار را بكند؟
ملانصرالدین و پسرش حرف های آن دو مرد را شنیدند.
ملانصرالدین از الاغ پیاده شد و گفت: پسرم، تو بیا سوار الاغ شو. من خسته شوم بهتر از این است كه كنایه های مردم را بشنوم. پسر دوست نداشت او سواره باشد و پدرش پیاده ولی چاره ای نداشت و حرف پدر را گوش كرد و بر الاغ سوار شد بعد حركت كرد و ملانصرالدین پیاده كنار او به راه افتاد.
هنوز خیلی از راه را نرفته بودند كه گروهی اسب سوار همینطور كه آرام حركت می كردند و با هم حرف می زدند به آنها رسیدند.
یكی از اعضای این گروه وقتی دید پسر نوجوانی بر الاغ سوار است و پدر مسن اش در كنار او پیاده حركت می كند، این بار هم با صدایی كه به خوبی به گوش ملانصرالدین و پسرش می رسید، گفت: بد دوره و زمانه ای شده قدیم خیلی بیشتر به بزرگترها احترام می گذاشتند. ما بچه بودیم محال بود جلوی پدرمان پای خودمان را دراز كنیم. چه برسد به اینكه سوار بر الاغ شویم و پدرمان پیاده راه بیاید.
ملانصرالدین كه این حرف ها را شنید خیلی ناراحت شد و تا دید پسرش می خواهد از الاغ پیاده شود تا پدرش سوار شود گفت: پسرم پیاده نشو فكر كنم بهتر باشه دو تایی سوار شویم. با این حرف ملانصرالدین، پسرش كمی جا به جا شد بعد پدر و پسر روی الاغ نشستند و شروع به حركت كردند.
این فكر آنها هم تا وقتی خوب بود كه به فرد دیگری در راه رسیدند این بار یك مرد رو به ملانصرالدین كرد و گفت: مرد مؤمن! انصاف هم خوب چیزی است. دو نفری سوار این الاغ بیچاره شده اید چیزی نمانده از شدت خستگی حیوان تلف شود.این حیوان نمی تواند هر دو شما را با هم سواری دهد.
ملانصرالدین حرف مرد را گوش كرد و خودش و پسرش از الاغ پیاده شدند و تصمیم گرفتند برای اینكه مردم هیچ قضاوتی در مورد آنها نكنند پیاده ادامه ی مسیر بدهند.
این بار هم آرامش آنها از دست حرف های مردم زیاد دوام نیاورد.
دوباره دو مرد كه از كنار آنها عبور كردند با دیدن آن صحنه كه پیرمرد و نوجوانی پیاده به دنبال الاغی حركت می كنند با صدایی كه به خوبی برای ملانصرالدین و پسرش قابل شنیدن باشد گفتند: خدا یك كمی عقل بده.
این پیرمرد و نوجوان انگار عقل ندارند خودشان پیاده سفر می كنند و به راه رفتن الاغی كه همراهشان است نگاه می كنند.
ملانصرالدین دیگر طاقتش تمام شد و با عصبانیت فریاد زد: بله، ما بی عقلیم، چون اگر عقل داشتیم حرف های چرند و پرند شماها را گوش نمی كردیم و كار خودمان را انجام می دادیم.
آن دو مرد كه از اتفاقات و صحبت های قبلی بی خبر بودند، اصلاً متوجه صحبت های ملانصرالدین نشدند و با این فكر كه این پیرمرد حتماً دیوانه هست سری تكان دادند و به راه خود ادامه دادند.
معنی ضرب المثل در دروازه رو می شه بست، اما دهان مردم را نه
۱- یعنی هر کاری انجام بدهی مردم اظهار نظر می کنند و حرف در می آورند.
۲- دروازه به آن بزرگی را می توان بست ولی دهان مردم بسته شدنی نیست!
۳- یعنی اگر کاری را درست انجام دادی به حرف مردم توجهی نکن چون در هر صورت حرف در می آورند.
۴- موفقیت یعنی به نیش و کنایه مردم توجهی نکنی.
۵- برای تاکید بر عمل درست خود بدون تاثیرپذیری از اطرافیان اشاره دارد.
آشنایی با ضرب المثل دروغ مصلحت آمیز، به از راست فتنه انگیز
