ضرب المثل گربه و موش با هم ساختند، وای به حال بقال
ضرب المثل گونه ای از بیان محسوب می شود که معمولاً تاریخچه و داستانی پندآموز در پس بعضی از آن ها نهفته است. بسیاری از این داستان ها از یاد رفته اند، و پیشینه برخی از امثال بر بعضی از مردم روشن نیست؛ بااین حال، در سخن به کار می رود. شکل درست این واژه «مَثَل» است و ضرب در ابتدای آن اضافه است. به عبارت دیگر، «ضرب المثل» به معنای مَثَل زدن (به فارسی: داستان زدن) است.
داستان ضرب المثل گربه و موش با هم ساختند، وای به حال بقال
روزی، چند موش كه دنبال لانه جدیدی می گشتند، سر از یك دكان بقالی درآوردند. موش ها فكر می كردند كه گنج پیدا كرده اند. چون هرچه می خواستند می توانستند پیدا كنند و بخورند. آنها یك روز به سراغ گونی گندم می رفتند و روز دیگر گونی گردوها را سوراخ می كردند و فردایش گونی نخود و لوبیا را می جویدند. بقال در روزهای اول فكر می كرد با گذاشتن تله و ریختن سم می تواند از شر موش ها خلاص شود. ولی مدتی كه گذشت فهمید این كارها برای نجات از دست میهمانان تازه واردش هیچ فایده ای ندارد.
مرد بقال به توصیه ی همسایه هایش یك گربه جوان و تند و فرض پیدا كرد و به مغازه اش آورد. به امید اینكه از دعوای همیشگی موش و گربه استفاده كند و بتواند از دست موش ها راحت شود.
گربه روزها تكه ای گوشت و مقداری شیر می خورد و در دكّان می چرخید و چرت می زد. تا شب كه دكّان بسته است و موش ها سروكله شان پیدا می شود به آنها حمله می كند و در یك چشم برهم زدن آنها را بخورد. بعد از مدتی با وجود این گربه تیز و فرض هیچ موشی جرأت نمی كرد كه آنجا پیدا شود.
این معامله بسیار خوب بود و هم بقّال از گربه راضی بود و از دست موش ها راحت شده بود. هم گربه راضی بود كه صبح تا شب می چرخید، می خورد و چرت می زد تا شب شود و از اموال بقال محافظت كند و چند موشی هم بخورد.
بعد از مدتی كم كم سروكله ی دو موش موذی جدید پیدا شد كه شب ها دور از چشم گربه خود را به كیسه ها می رساندند و كمی از آنها را می خوردند. مرد بقال اول توجهی به این كار موش ها نكرد ولی چون چند هفته ای ادامه پیدا كرد ترسید، گربه تنبلی كند و اوضاع به قبل برگردد.
مرد بقال برای اینكه از تنبلی گربه جلوگیری كرده باشد تصمیم گرفت تا در روز غذای كمتری به گربه بدهد تا گرسنه بماند و مجبور شود شب ها بیشتر مواظب باشد تا بتواند موش ها را بگیرد. اتفاقاً نقشه ی بقال كارگر افتاد. گربه حواسش را جمع كرد و آن دو موش را هم گرفت و خورد ولی به دلیل كم شدن غذای روزانه گربه كمی لاغر شد.
گربه تنبل كه قبلاً با زحمت كمتر غذای بیشتر و لذیذتری می خورد از این وضعیت ناراضی بود. او می دید كه روز به روز لاغرتر می شود ولی صاحب مغازه اصلاً به فكر او نیست.
از طرفی موش ها نمی توانستند با وجود همه ی ترس و وحشتی كه گربه ایجاد می كرد از گنج بزرگی مثل انبار بقالی بگذرند روزی با گروهی از موش ها نشستند تا نقشه ای طرح ریزی كنند. وقتی موشها حرف هایشان تمام شد یكی از موش ها كه خیلی زرنگ و باهوش بود قبول كرد تا برود و با گربه صحبت كند.
موش شجاع لابه لای كیسه های برنج، گندم و نخود و لوبیا پنهان شد، در حالی كه او گربه را می دید ولی گربه او را نمی دید. موش فریاد زد: گربه خوب گوش كن می خواهم چند كلمه با تو صحبت كنم. اول بدان كه هرگز دستت به من نمی رسد همینطور كه تا حالا نرسیده ولی حرفی دارم كه اگر بشنوی برایت سودمند خواهد بود. گربه ی تنبل كه خیلی خسته بود گفت: حرفت را بگو كه من خوابم می آید خیلی خسته ام.
موش گفت: ببین گربه جان، از وقتی كه تو آمده ای اینجا اوضاع ما خیلی خراب شده. كم مانده ما از گرسنگی بمیریم. گربه از این حرف موش خوشش آمد و گفت: این نهایت توان من است. مگر غیر از این انتظار داشتی. موش گفت: خوب آره حرف تو درست، ولی از این كار چه كسی نفع می برد؟ و چه كسی ضرر می كند؟ این بقال تو این چند هفته آنقدر به تو غذا نمی دهد كه تو سیر بشوی؟ بعد تو شبانه روز برای او كار می كنی تا رضایتش را جلب كنی؟
گربه لبخندی زد و گفت: بگو، بقیه ی حرفهایت را می شنوم.
موش گفت: گربه جان ببین ما دو تا به یكدیگر نیازمندیم تا وقتی كه ما اینجا باشیم. بقال به تو نیاز دارد. به تو غذا می دهد و از تو نگهداری می كند تا خرابكاری های ما را كمتر كنی. بیا یك معامله كنیم. ما هر روز به اندازه ی نیاز خودمان و تو از كیسه های گندم و برنج و گردو ... غذا برمی داریم و غذای تو را برایت جایی پنهان می كنیم تا بعداً بخوری بعد غذای خودمان را می خوریم. اینطوری نه ضرر زیادی به بقال می رسد نه تو گرسنه می مانی.
گربه سكوت كرد و بعد از كمی فكر گفت: من خسته ام می خواهم بخوابم. فقط خیلی سروصدا نكنید. موش كه موافقت گربه را گرفته بود، دوستانش را خبر كرد. موش ها با احتیاط به اندازه نیازشان از كیسه ها غذا برداشتند و مقداری هم غذا برای گربه باقی گذاشتند و به لانه شان رفتند.
از اجرای این نقشه هم گربه راضی بود و هم موش ها گرسنه نمی ماندند. فقط این وسط بقال بیچاره و بی خبر از همه جا سرش كلاه می رفت و نمی دانست این كلاه در اثر نقشه خودش سرش رفته.
کاربرد ضرب المثل گربه و موش با هم ساختند، وای به حال بقال
این ضرب المثل در مواردی کاربرد دارد که دو دشمن بخواهند بر ضد یک دشمن با یکدیگر متحد شوند آن موقع از ضرب المثل گربه و موش با هم ساختند، وای به حال بقال استفاده می کنند.
آشنایی با ضرب المثل هایی درباره مسخره کردن
