ضرب المثل هر سخنی جایی و هر نکته مکانی دارد
داستان ضرب المثل
اگر کاربرد این ضرب المثل و سخن حکیمانه به درستی درک شود بسیاری از مسائل و مشکلات به خودی خود حل می شوند.گاهی افراد بدون قصد و غرض در زمان یا مکانی نامناسب عمل یا گفتاری را به انجام می رسانند که موجبات ناراحتی دیگران را فراهم می نماید.
گاهی به دلایل مختلف ممکن است فردی عصبی ، ناراحت یا خسته و بی حوصله باشد و تحمل دریافت هیچ نوع مسئله یا صحبت و یا حتی شوخی را نداشته باشد ، در چنین شرایطی یک همسر عاقل باید درک کند و آرامش لازم را فراهم نماید .
البته هر کسی باید در موقعیتی مناسب به همسر خود ثابت کند که سنگ صبورش است و اگر مایل باشد در شرایط مختلف می تواند با او درد دل کند و به او تکیه نماید.
در بعضی شرایط باید از عنوان کردن مسائل مختلف و مشکلات خانواده و فرزندان و یا خواسته ها و تمایلات خود پرهیز نمود باید مد نظر داشت افراد مختلف در شرایط متفاوت عکس العمل های گوناگون بروز می دهند.
لذا همسر خوب کسی است که بتواند روحیات همسرش را بشناسد و دریابد که در شرایط مختلف چگونه باید رفتار نماید.
البته بهتر است هر فردی صراحتا" و به روشنی خصوصیات اخلاقی وروحیات و خواسته های خودش را برای همسرش آشکار سازد ، زیرا بعضی ها توقع دارند همسرشان خودش به شناخت از آنها نائل شود و درکشان کند ، باید گفت : ممکن است بعضی ها آن قدر تیز بین یا نکته سنج نباشند و نتوانند سریع به مکنونات قلبی و ذهنی دیگران پی ببرند و آنها را بشناسند و درک نمایند لذا در این فاصله زمانی که فرصتی می خواهند برای کسب شناخت لازم ، ممکن است مسائل و سوء تفاهم هایی ایجاد شود که منجر به پیامد های منفی و حتی جبران ناپذیری شود.
پس بهتر است خودمان آن چه درون قلب و ذهن ما می گذرد که شامل ایده ها و عقاید و خواسته های مامی باشد را آشکار سازیم و در اصل خودمان را بشناسانیم تا فرد مقابل هم بهتر ما را بشناسد ، در نتیجه وقتی شناخت کامل باشد عمل ها و عکس العملها را بهتر می توان کنترل کرد. و رفتار مناسبی را اتخاذ نمود و درک متقابل هم معنای بهتر و سریع تری می یابد.
زن و شوهر یک روح در دو کالبد هستند و باید با یکدیگر بسیار راحت و صمیمی باشندآن چه را از یکدیگر می طلبند عنوان نمایند، از طرفی رعایت بعضی آداب و مسائل که در برابر دیگران ضروری می باشد ممکن است بین همسران ضرورت نداشته باشد ولی باید دقت کرد در میان جمع و نزد دیگران رعایت آداب و احترام به همسر بسیار حائز اهمیت است. حتی باید از شوخی های بی مورد نزد دیگران پرهیز نمود زیرا دیده شده منشاء بعضی اختلافات شوخی های بی مورد در جمع و یا حتی خلوت بوده است . که البته اینها بستگی به روحیات افراد ، متفاوت است.
از طرفی باید سعه صدر و ظرفیت پذیرش خود را بالا برد که با هر عمل یا گفتاری دچار سوء تفاهم یا رنجیدگی خاطر نشویم.
اگر شرایط نامناسب است و حوصله پذیرش اعمال و گفتار دیگران را ندارید با خود بیندیشید که شاید دیگران از وضعیت درونی شما بی اطلاع هستند و ناخواسته نمی توانند شما را درک کنند لذا خودتان با لحنی مناسب به همسرتان بگویید:
عزیزم هم اکنون شرایط مناسبی ندارم و دوست دارم در سکوت و آرامش (و یا هر وضعیتی که مناسب می دانید) باشم لذا هر چیزی هست را موکول به آینده کن بعدا" با هم صحبت می کنیم.مطمئن باشید چنین عملی، عکس العمل مناسب و خوبی را در پی خواهد داشت و با چنین جمله ساده و روشنی می توانید به آرامش دلخواهتان برسید.
معنی هر سخنی جایی و هر نکته مکانی دارد
زمانی از این ضرب المثل استفاده می شود، که فرد بدون در نظر گرفتن مکان و تفکر سخنی بر زبان آورد که باعث ناراحتی دیگران و باعث لطمه زدن به شخصیت خود شود.
سفارش حرف زدن به جا و به موقع، هر حرفی را هر جایی نمی توان زد، بلکه باید مطابق وضع و حال افراد و مکان سخن گفت.
هر سخنی را نمی توان در هر جایی به زبان آورد و باید شرایط را سنجید.
حدیث برای این ضرب المثل سخن بیجا
امام حسین(ع):«لا تَتکلّمَنّ فیما لا یَعنیکَ! فإنّی أخافُ عَلَیکَ الوزرَ،و لا َتکلّمَنّ فیما یَعنیکَ حتّی تَری لِلکلام مَوضِعاً؛فَرُبّ مُتکلّم قَد تکَلّمَ بالحقّ فَعِیبَ…».[۱- بحار الأنوار ۷۸/۱۲۷؛الحیاة ۱/۲۷۸٫]
«درباره ی آنچه به تو مربوط نمی شود سخن مگو،که بیم آن است که مرتکب گناه شوی،و درباره ی آنچه به تو مربوط می شود نیز سخن مگو، تا آنگاه که جایی برای سخن گفتن ببینی،که چه بسیار سخنگویی که به حق سخن گفته و گرفتار عیبجویی دیگران شده است…».