ضرب المثل ملا، خدا بد نده
داستان ضرب المثل
ملا در مکتب خانه ای درس می داد و در آن شهر زندگی می کرد. وای به حال شاگردی که ملا از او درس می پرسید و شاگرد درست جواب نمی داد. چوب و فلک وسط کلاس مهیا می شد و دانش آموز تنبل به شدیدترین شکل ممکن مورد تنبیه قرار می گرفت.
بعضی دانش آموزان از شدت ترس هرچه خوانده بودند با دیدن چنین صحنه هایی فراموش می کردند. همیشه همه ی دانش آموزان سعی می کردند به نحوی به دانش آموزی که از او سؤال پرسیده شده کمک کنند تا از تنبیه احتمالی جان سالم به در برد.
یک روز که ملا قرار بود درس سختی از دانش آموزان بپرسد، بچه ها با هم نقشه ای ریختند تا ملا را از پرسش منصرف کنند چون احتمال می دادند امروز نیمی از بچه ها با چوب و فلک تنبیه شوند.
بچه ها تصمیم گرفتند وقتی دیدند ملا به مکتب خانه نزدیک می شود، یکی از دانش آموزان زرنگ کلاس به پیشواز او برود و همین کار را هم کردند. آن دانش آموز نزدیک رفت سلام کرد، ملا از این رفتار او خوشش آمد. با لبخند جواب سلام او را داد. دانش آموز پرسید: ملا خدا بد ندهد! حالتون خوب نیست؟ چرا اینقدر رنگتان پریده؟
ملا که حالش خوب بود و هیچ کسالتی نداشت گفت: خدا نکنه، دهنت رو ببند. ملا و دانش آموز کمی که جلوتر آمدند یکی دیگر از دانش آموزان طبق نقشه به دیدار ملا آمد. سلام کرد و گفت: ملا جان! خدا بد ندهد. حالتون بد شده؟ رنگتان امروز زرد شده؟ ملا اخم کرد و گفت: چه می گویی؟ خودت مریضی؟ من حالم خوب است.
ملا به مکتب خانه که رسید قبل از اینکه کفش هایش را درآورد یکی از بچه ها جلو رفت و گفت: سلام، ملا خدا بد ندهد! امروز حالتون خوش نیست؟ ملا این بار جواب سلام را داد، چیزی نگفت و به سمت جایگاهش در مکتب خانه رفت تا سرجایش بنشیند. بچه ها همه با هم سلام کردند. بعد از اینکه ملا با تکان دادن سر جواب همه را داد، یکی دیگر از بچه ها گفت: ملا خدا بد ندهد! ناخوش هستید، همزمان یکی دو تای دیگر از بچه ها حرف او را تصدیق کردند و گفتند: راست می گوید ملا خدا بد ندهد. ملا عصبانی شد و گفت: ساکت! دهنتون را ببندید، کی گفته من مریض هستم؟
همه ی بچه ها سکوت کردند و فکر کردند نقشه شان نگرفته کمی که گذشت ملا در اثر تلقینی که بچه ها به او کرده بودند کم کم احساس ضعف کرد بلند شد تا حالش از این بدتر نشده از مکتب خانه خارج شود.
بچه ها گفتند: ملا چی شده؟ ملا گفت: نمی دانم چه شد، احساس ضعف و سرگیجه دارم. می خواهم تا حالم بدتر از این نشده به خانه برگردم و هرچه زودتر جوشانده ای بخورم تا حالم بهتر بشه.
بعد رو کرد به شاگرد زرنگ کلاس که همان شاگردی بود که به پیشوازش رفته بود و گفت: تو امروز به جای من مسئول درس و مشق بچه ها هستی. امروز را استراحت می کنم تا زودتر حالم بهتر شود و بتوانم فردا خودم به مکتب خانه برگردم. آن وقت از مکتب خانه خارج شد و به خانه رفت. بچه ها از اینکه نقشه شان گرفته بود در پوست خود نمی گنجیدند آنها با این نقشه حداقل برای یک روز از تنبیه با چوب و فلک نجات پیدا کردند.
مورد استفاده:
به افرادی كه بیماری خود را بیش از حد بزرگ جلوه می دهند این ضرب المثل را استفاده میکنند.
توضیحات در باب جمله خدا بد نده :
ما أَصابَکَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما أَصابَکَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِکَ وَ أَرْسَلْناکَ لِلنَّاسِ رَسُولاً وَ کَفى بِاللَّهِ شَهيداً : (آری) آنچه از نیکی ها به تو می رسد ، از طرف خداست و آنچه از بدی به تو می رسد ، از سوی خود توست. و ما تو را رسول برای مردم فرستادیم و گواهی خدا در این باره ، کافی است!
و یا در آیه ۱۶۵ سوره آل عمران می خوانیم: «أَوَلَمَّا أَصَابَتْکُم مُّصِیبَهٌ قَدْ أَصَبْتُم مِّثْلَیْهَا قُلْتُمْ أَنَّى هَـذَا قُلْ هُوَ مِنْ عِندِ أَنْفُسِکُمْ إِنَّ اللّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ.» «آیا هنگامی که آسیبی به شما رسید که شما خود دو چند آن رسانده بودید، گفتید: این آسیب از کجا رسید؟ بگو: از جانب خودتان هر آینه خدا بر هر چیزی تواناست.»
و چند آیه دیگر این جمله کاملاً غلط و مخالف آموزه های قرآنی است! چون قرآن می فرماید خدا به شما بدی نمی دهد و مقصر کمی ها، کاستی ها و حتی آسیب ها خودتان هستید و خدا جز خوبی به شما نمی دهد.
لذا این جمله نه تنها مستند نیست بلکه غلط هم می باشد و بیشتر از روی عادت غلط است که جا افتاده و گفته می شود.
1. نساء آیه 79.