ضرب المثل طلا که پاکه چه منتش به خاکه
ضرب المثل گونه ای از بیان است که معمولاً تاریخچه و داستانی پندآموز در پس بعضی از آن ها نهفته است. بسیاری از این داستان ها از یاد رفته اند، و پیشینهٔ برخی از امثال بر بعضی از مردم روشن نیست؛ با این حال، در سخن به کار می رود. شکل درست این واژه «مَثَل» است و ضرب در ابتدای آن اضافه است. به عبارتِ دیگر، «ضرب المثل» به معنای مَثَل زدن (به فارسی:داستان زدن) است.دانشمندان و زبان شناسان نامدار هنوز تعریفی جامع و کامل برای کلمهٔ ضرب المثل نیافته اند. گرچه در این راستا تحقیقات بسیار ارزشمندی انجام و تفاسیر معتبری نیز ارائه شده است.امثال، بیشتر در مایه های شعری و به صورت مصرعی از بیت یا دوبیتی و به صورت مصداق و مضمون در غزل و قصیده آورده شده است. ترانه، رباعی و غزل به ویژه با حالات عارفانه خود، ضرب المثل را بهتر پذیرا می شوند؛ امثالی چون:
رنگ رخساره خبر می دهد از سرّ درون"، "تهی پای رفتن به از کفش تنگ"، "از کوزه همان برون تراود که دروست"، "آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت" و "حیف از طلا که خرج مطلّا کند کسی".
و در مایه های نثر: "تا تنور گرم است نان را بچسبان"، "این همه چمچه زدی پس حلوات کو"، "سر را قمی می شکند تاوانش را کاشی می دهد".
کاربرد و معنی ضرب المثل طلا که پاکه چه منتش به خاکه
- یعنی کسی که بی عیب و نقص است احتیاجی ندارد تا دیگران او را تایید کنند.
- شخصی که در زندگی اش مراقب رفتار و اعمال خود باشد و خط قرمزهای اخلاقی را رد نکند، در نگاه دیگران عزیز و با جذبه خواهد شد.
- آدم های صالح و سالم در زندگی شان محتاج دیگران نخواهند بود زیرا همیشه سعی می کنند عزت نفس خود را حفظ کنند به همین دلیل با درخواست نکردن از دیگران عزتمندی خود را نشان می دهند.
این ضرب المثل برای کسانی به کار می رود که در تمام کارهایشان راستگو و درستکار هستند و برای انجام دادن کارهایشان غیر از خدا از هیچکسی ترسی ندارند چون کار درست و صحیح را انجام می دهند.افراد پاکدامن و درستکار وقتی تهمت یا چیزی به آنها زده می شود نیازی نیست که برای اثبات بی گناهی خود شاهدی یا قسمی یا چیزی استفاده کنند چون آنها مرتکب هیچ گناهی نشده اند که بخواهند به خاطر آزادی خود شاهد بیاورند.این ضرب المثل را میتوان با مثل “آدم بی گناه تا پای چوبه دار می ره ولی بالای دار نمیره” هم معنی کرد. آدم ها و انسان های بی گناه پاک هستند و خداوند همیشه آنها را دوست دارد و مراقب آنها است.
مفهوم شیمیایی ضرب المثل طلا که پاکه چه منتش به خاکه
طلا عنصری است که واکنش پذیری کمی دارد؛ به همین دلیل با خاک و بسیاری از عناصر دیگر واکنش شیمیایی انجام نمی دهد. از این رو این موضوع را ضرب المثلی کرده اند که: افراد مقتدر و عزتمند مانند طلا هستند که هیچ گاه با درخواست از بقیه، خود را خوار نمی کنند.
فایده استفاده از ضرب المثل چیست ؟
دانشمندان تاريخ و جامعه شناس در بررسي روحيات و اخلاق گذشتگان از مثل هاي جاري هر محلي استفاده مي كنند .دانستن مثل ها گفتن و نوشتن را آسان مي كند . چون اين جمله ها كوتاه و زيباست و بر دل مينشيند و گفتگوي دراز را كوتاه مي كند و اگر در جاي خود استفاده شود اثر حرف بيشتر مي شود .
توجه : درست به كار بردن مثل هم خودش يك هنر است . اگر در جاي نامناسب گفته شود و يا با موضوعي كه در ميان است مطابق نباشد ممكنست صورت متلك به خود گيرد .