چهار سال پیش، دو توسعه دهنده نرم افزار یک پروژه هنری عجیب و غریب به نام کریپتوپانک ها (CryptoPunks) را ایجاد کردند که یک سؤال جدی و تأمل برانگیز را مطرح می کرد: آیا چند خط کد می تواند به معنای مالکیت معنادار یک اثر باشد؟ این یک ایده دیوانه کننده بود که به گفته آنها به «یک جهش مفهومی» نیاز داشت.در سال ۲۰۱۷ میلادی، زمانی که توسعه دهندگان کریپتو پانک ها پروژه خود را برای اولین بار راه اندازی کردند، هیچ کس نمی دانست که روزی به چنین پروژه فوق العاده ای تبدیل خواهد شد. Cryptopunk ها اولین توکن های غیر قابل تعویض (NFT) در بازار هستند که به عنوان آغازگر جنبش هنر رمزارزی (CryptoArt) فعلی شناخته می شوند.
تقاضا برای توکن های NFT در سال ۲۰۲۱ میلادی بسیار بالا بوده است. اگر به تازگی با نام NFTها آشنا شده اید، درک آنها ممکن است برای شما کمی دشوار باشد. اکثر مردم خارج از این جامعه حتی مفهوم پشت کریپتوپانک ها را نیز درک نمی کنند. بنابراین، ما در این مقاله قصد داریم تمام اطلاعاتی را که در مورد این پروژه نیاز دارید، در اختیار شما قرار دهیم. با ما همراه باشید.
تاریخچه ایجاد کریپتوپانک ها
در ژوئن سال ۲۰۱۷ میلادی، مت هال (Matt Hall) و جان واتکینسون (John Watkinson)، بنیانگذاران شرکت نرم افزاری لاروا لبز (Larva Labs) واقع در نیویورک، به صورت آزمایشی یک برنامه نرم افزاری را توسعه دادند که قادر بود هزاران شخصیت متفاوت با ظاهری عجیب و غریب را ایجاد کند.در ابتدا، آنها در نظر داشتند این برنامه را در قالب یک برنامه برای تلفن های همراه هوشمند یا یک بازی عرضه کنند. اما در نهایت یک مدل سنت شکنانه را برای بازار هنرهای دیجیتال انتخاب کردند که مفهوم «مالکیت» را به چالش می کشید.
از نظر هال و واتکینسون، در روزهای اولیه ظهور بلاکچین، یک فضای سخت گیرانه برای این فناوری وجود داشت. این همان حس و حالی بود که آنها می خواستند در ظاهر کریپتو پانک های خود نشان دهند. در واقع، آنها می خواستند که این CryptoPunk ها مجموعه ای از افراد ناسازگار و سنت گریز باشند. جنبش پانک لندن در دهه ۱۹۷۰ میلادی، دقیقاً همین حال و هوا را داشت.
هال و واتکینسون همچنین از رمان علمی-تخیلی نیورومنسر (Neuromancer)، جنبش سایبرپانک (Cyberpunk)، گروه دونفره موسیقی الکترونیک دفت پانک (Daft Punk ) و فیلم علمی-تخیلی بلِید رانر (Blade Runner) نیز برای طراحی کریپتوپانک ها الهام گرفتند. در واقع می توان گفت که کریپتو پانک ها با هدف سرگرم کردن مردم طراحی شدند.
کریپتوپانک چیست؟ معرفی انواع کریپتو پانک
کریپتوپانک ها مجموعه ای از تصاویر هنری ۲۴×۲۴ پیکسل ۸ بیتی از شخصیت های عجیب و غریب و غیرعادی هستند که به عنوان توکن های ERC-20 بر بستر شبکه اتریوم ایجاد شده اند. در مجموع، ۱۰ هزار CryptoPunk وجود دارد که هر یک دارای شخصیت ظاهری خاص خود –از عینک گرفته تا کلاه و کاپشن– و ترکیبی منحصربه فرد از ویژگی های متمایز و تصادفی هستند.در کل ۶،۰۳۹ پانک مرد و ۳،۸۴۰ پانک زن وجود دارد. در این میان، ۶۹۶ کریپتو پانک رژ لب زده اند، ۳۰۳ کریپتوپانک ریش قصابی (ریش بدون سبیل و بدون موی چانه) دارند و ۲۸۶ کریپتوپانک نیز عینک سه بعدی به چشم زده اند.
کریپتوپانک ها چه تفاوتی باهم دارند؟
اکنون که با این پروژه آشنا شدیم، به سراغ ویژگی های مختلف آن ها می رویم. به طور کلی، برخی از این کاراکترها ظاهری دخترانه و برخی ظاهری پسرانه دارند. اما تعداد محدودی از آن ها ظاهری خاص و ترکیبی از میمون ها، زامبی ها و موجودات بیگانه دارند. همین تفاوت ها است که کریپتوپانک ها را خاص کرده است. در ادامه انواع مختلف Cryptopunks و تعداد هر کدام را معرفی خواهیم کرد.
دسته بندی کریپتوپانک ها بر اساس نوع
- ۳۸۴۰ پانک زن
- ۶۰۳۹ پانک مرد
- ۸۸ پانک زامبی
- ۲۴ پانک میمون
- ۹ پانک موجودات بیگانه وجود دارند
دسته بندی پانک ها براساس ویژگی ها
با توجه به انواع مختلفی که در بالا اشاره شد، کریپتوپانک های متنوعی ساخته شده است. اما موارد بالا، تنها نکات تفاوت میان Punk ها نیست. بلکه کدنویسان این پروژه تفاوت اصلی را در ویژگی های تعریف شده برای هر یک از آن ها در نظر گرفته اند. در ادامه با بخشی از این ویژگی ها که باعث تفاوت میان پانک ها شده، آشنا خواهیم شد.
داشتن موی سر و رنگ آن یکی از تفاوت های میان پانک های مختلف است. برای مثال تنها ۶۸ پانک، رنگ موی سرشان نارنجی است. یا تنها ۹۴ پانک، موی سر بافته شده دارند. ۹۵ پانک موی سر صورتی با کلاه مشکی دارند! داشتن ریش برای کاراکترهای مرد، داشتن عینک، داشتن کلاه، داشتن سیگار یا پیپ، مدل ریش، مدل موی سر، داشتن اخم یا لبخند، کلاه پلیس، ماسک پزشکی و… همه این موارد به علاوه بسیاری دیگر باعث منحصر به فرد شدن یک پانک خواهد شد.
ویژگی های CryptoPunks
ویژگی خاصی برای هر کریپتوپانک (CryptoPunk) وجود دارد. این ویژگی های کریپتوپانک (CryptoPunks) همچنین عامل نادر شدن کریپتوپانک (CryptoPunk) هستند و نسبت به آن ارزش را افزایش می دهند. به عنوان مثال، تنها ۴۴ پانک از ۱۰۰۰۰ پانک دارای یک کلاه (Beanie) هستند. بنابراین، به ظاهر یک پانک یک کلاه (Beanie) ارزش بیشتری در مقایسه با سایر ویژگی ها دارد.برخی از کمیاب ترین ویژگی ها می توانند ارزش CryptoPunks NFT را تعیین کنند. به عنوان مثال، CryptoPunk 2964 یک پانک مرد است که جنسیت کمیابی نیست. با این حال، با توجه به اینکه فقط یک کلاه (Beanie) داشت، با قیمت ۶۶۰،۱۲۱ دلار فروخته شد.
روش کار کریپتوپانک ها
یک تصویر ترکیبی از تمام ۱۰ هزار CryptoPunk موجود در وب سایت لاروا لبز وجود دارد. هر کسی می تواند یک کپی از این فایل تصویری را در کارت حافظه یا هارد درایو خود ذخیره کند. علاوه بر این، هر کدام از کریپتوپانک ها صفحه مخصوص به خود را دارند که در آن، ویژگی های منحصربه فرد و تاریخچه کامل تراکنش های هر پانک شرح داده شده است.
با این حال، تنها یک نفر می تواند مالک یک کریپتو پانک باشد. مالکیت رسمی هر CryptoPunk به صورت یک کد در قالب یک قرارداد هوشمند در بلاکچین اتریوم که برای عموم قابل دسترسی است، نوشته شده است. به گفته لاروا لبز، این قراردادها تحریف ناپذیر هستند و ماندگاری بالایی دارند. علاوه بر این، از آنجایی که سوابق مالکیت کریپتوپانک ها در بلاکچین ثبت و ردیابی می شود، غیرقابل دستکاری و تغییر هستند.
سیستم ارائه شده توسط هال و واتکینسون گاهی با مالکیت یک اثر هنری فیزیکی مقایسه می شود که به صورت دائمی به یک موزه عمومی به امانت سپرده شده است. این موضوع همچنین الهام بخش استاندارد ERC-721 برای توکن های NFT است که پایه و اساس بازارهای این نوع توکن ها را تشکیل می دهد.
به دلیل ماهیت بلاکچین، از زمان اجرای پروژه شرکت لاروا لبز حتی اگر بخواهد هم نمی تواند مجموعه موجود و تعداد کریپتو پانک ها را تغییر دهد. سازندگان این مجموعه، هر یک از CryptoPunk ها را قطعه جداگانه ای از هنر مولد می دانند و معتقدند که کل پروژه می تواند بخشی از یک اثر مفهومی وسیع تر باشد. به گفته دو بنیانگذار پروژه کریپتوپانک ها، این تصاویر احتمالاً اولین اثر های هنری بودند که یک مکانیزم مجزا و مستقل برای ثبت و انتقال مالکیت خود دارند.
هال و واتکینسون پس از تولید، کریپتو پانک ها را به صورت رایگان عرضه کردند. در ابتدا، استقبال خیلی کمی از این مجموعه شد. اما مدت زمان زیادی طول نکشید که هر کدام از CryptoPunk ها به قیمت چندین هزار و حتی چندین میلیون دلار خرید و فروش می شدند.
معامله کریپتوپانک ها
در حال حاضر، توکن های کریپتوپانک را می توان در دو پلتفرم معامله کرد: لاروا لبز و اوپن سی (OpenSea). البته لازم به ذکر است که برای خرید و فروش کریپتو پانک ها در اوپن سی، ابتدا باید آنها را به نسخه رپ (wrap) تبدیل کنید. دلیل آن این است که بازار اوپن سی تنها با توکن های ERC-721 کار می کند و قادر به پردازش توکن های ERC-20 نیست.ممکن است در بازارهای دیگر پانک های رپ شده (wrapped) را پیدا کنید، اما آنها به خوبی حمایت و نگهداری نمی شوند و ممکن است در نهایت یک پانک تقلبی بخرید.
اما چگونه می توان یک توکن CryptoPunk را به نسخه رپ آن تبدیل کرد؟ درک فرآیند رپ کردن کمی دشوار است. شما برای رپ کردن یک کریپتوپانک، به قراردادها و یک کیف پول مخصوص نیاز دارید. اول، شما باید پانک خود را به قرارداد رپد ارسال کنید. در این مرحله، توکن پانک شما به عنوان تضمین در قرارداد قفل خواهد شد و شما یک توکن ERC-721 که در واقع نماینده توکن اصلی است، دریافت خواهید کرد.اکنون شما می توانید از این توکن ERC-721 برای انجام معاملات خود استفاده کنید. علاوه بر این، شما هر زمان که بخواهید، می توانید توکن خود را از حالت رپد در بیاورید و توکن اصلی خود را که در قرارداد قفل شده بود، آزاد کنید.استفاده از این روش به برنامه های دیفای مختلف اجازه می دهد که از کریپتوپانک ها به عنوان شکلی از نقدینگی یا توکن استفاده کنند.
چه چیزی باعث ارزشمند شدن کریپتوپانک ها شده است؟
یکی از سوال های اساسی، کاربرد این پانک ها است. آیا این تصاویر کاربردی دارند؟ همانطور که در بخش قبل ملاحظه کردید، همه ما می توانیم تمام ۱۰,۰۰۰ پانک موجود را در یک تصویر واحد ببینیم، بدون صرف هیچ هزینه ای آن را دانلود کرده و روی تلفن همراه و یا کامپیوتر خود ذخیره کنیم. خب چرا برخی افراد حاضرند میلیون ها دلار بابت این تصاویر پرداخت کنند؟ برای درک هدف این افراد، باید آن ها را بشناسیم. چه کسانی اقدام به خرید این آثار می کنند؟ کلکسیونرها!
این موضوع مختص بازار رمز ارزها نیست؛ کلکسیونرها و افرادی که به جمع آوری آثار هنری و لوازم خاص علاقه دارند، جامعه هدف کریپتوپانکس هستند. از ایام قدیم، جمع آوری آثار هنری بین افراد ثروتمند و مشهور متداول بوده است. موضوع دیگری که باید به آن توجه کرد، بحث مالکیت آثار هنری و یا لوازم خاص است. برای برخی افراد، مالکیت یک اثر هنری یا هر کالای دیگری مهم است. برخی افراد علاقه مند به آثار هنری حاضرند برای خرید یک تابلو نقاشی، میلیون ها دلار هزینه کنند. اما ما تا حدودی انگیزه این افراد را درک می کنیم. این تابلو نقاشی، عموما اثر یکی از نقاش های مطرح جهان است، از طرفی خود تابلوی نقاشی زیبایی بصری داشته و برای انسان دلنشین است. لذا ما پرداخت هزینه برای آن را درک می کنیم.
برخی دیگر تمایل به جمع آوری ابزار و لوازم قدیمی و نوستالژی دارند. حتما شنیده اید که یک کلکسیونر تمام کلیدهای قدیمی که در ایران استفاده شده را در مجموعه ای گردآوری کرده است. یا دیگری کلکسیونی از خودکارهای مختلف که در سفر به نقاط مختلف خریداری کرده را در مجموعه ای گردآوری کرده است. پس در یک دسته بندی کلی، برخی از افراد علاقه دارند تا آثار شناخته شده در تاریخ بشر را جمع آوری کنند و برخی صرفا تمایل دارند تا آثاری که در جهان به تعداد کم وجود دارد را جمع آوری کنند.
کریپتوپانکس هیج کاربردی ندارند، ارزش ذاتی نیز ندارند اما تنها ۱۰,۰۰۰ عدد از آن در جهان وجود دارد. همین نکته باعث شده تا کلکسیون دارها به این حوزه نیز کشیده شوند. آیا نمی توان روی شبکه بلاکچین دیگری، مشابه همین پانک ها را ایجاد کرد؟ بله؛ پس از پروژه کریپتوپانک، افراد زیادی مشابه همین پروژه را اجرا و راه اندازی کردند، اما این پانک ها روی شبکه اتریوم بوده و متعلق به قرارداد هوشمند پروژه کریپتوپانک است و از آن تنها ۱۰,۰۰۰ در دنیا وجود دارد.
موضوع بعدی، بحث مالکیت آثار است. درست است که تمام افراد دنیا می توانند این کریپتوپانک ها را دانلود کرده و در سیستم خود ذخیره کنند. اما مالک آن نخواهند بود. همانطور که شما اکنون می توانید گران قیمت ترین نقاشی جهان را پیدا کرده و عکس آن را روی یک تابلو با بالاترین کیفیت چاپ کنید، اما شما مالک حقیقی آن نیستید. به همین ترتیب شما می توانید پانک شماره ۳۴۵ را دانلود کنید اما مالک آن، در شبکه اتریوم مشخص است و کسی نمی تواند مالکیت این پانک را از او بگیرد.
پرفروش ترین CryptoPunk
تصویر پانک رنگ پریده با نوار سر زیر در حال حاضر رکورد پر فروش ترین کریپتو پانک را به قیمت ۴۲۰۰ اتریوم دارد، تقریبا ۷.۵۸ میلیون دلار. دومین رکورد متعلق به شماره ۷۸۰۴# است که تقریبا با همین مقدار اتریوم (۷.۵۷ میلیون دلار ) فروخته شد. این تفاوت به دلیل افزایش قیمت ETH است. این دو پانک در حال حاضر در رتبه دومین و سومین NFT گران بازار بوده اند که تا به امروز فروخته شده است. اولین رتبه هم نیز به THE FIRST ۵۰۰۰ DAYS با قیمت $۶۹، ۳۴۶، ۲۵۰ برمیگردد.
آیا سرمایه گذاری روی کریپتوپانکس توصیه می شود؟
اگر شما کلکسیونر هستید و به جمع آوری آثار هنری و کالاهای کمیاب و نایاب علاقه دارید، احتمالا به توصیه کسی گوش نخواهید داد و به کار مورد علاقه خود خواهید پرداخت. خرید کریپتوپانکس به کمک بلاک چین و رمز ارزهای NFT این اطمینان را به شما می دهد که تنها مالک این پانک، فقط و فقط شما هستید.
اما اگر تریدر هستید و قیمت بالای کریپتوپانک ها شما را برای سرمایه گذاری روی آن ها و خرید و فروش آن وسوسه کرده، لطفا به این نکته توجه کنید که قیمت این رمز ارزها، فقط و فقط توسط مردم تعیین می شود. هیچ دلیلی وجود ندارد که اگر یک پانک را ۳۰۰ دلار خریداری کنید، چند ماه آینده قیمت آن افزایش یابد. ممکن است صاحب اول و آخر آن خود شما باشید و هیچ کس حاضر نباشد آن را از شما خریداری کند. پس کریپتوپانک ها، به هیچ وجه مشابه سایر رمز ارزها مثل اتریوم و بیت کوین نیستند. قیمت گذاری آن ها کاملا متفاوت از بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال است.
پس اگر صرفا تریدر هستید و به دنیال خرید یک دارایی در قیمت پایین تر و فروش آن در آینده و در قیمتی بالاتر هستید، کریپتوپانک جای مناسبی برای سرمایه گذاری نیست. اما اگر به جمع آوری کالاهای خاص علاقه دارید و البته پول اضافه دارید، به دنیای هنر رمزنگاری شده خوش آمدید.
چگونه می توان یک کریپتوپانک خرید؟
پروسه خرید کریپتوپانک ها بسیار آسان است. برای این منظور، می توانید مراحل زیر را دنبال کنید.
-
مرحله اول: اتریوم بخرید.
برای خرید کریپتوپانک ها اول از هر چیزی به اتریوم (ETH) نیاز دارید. می توانید از صرافی های رمزارزی برای تبدیل پول نقد خود به اتریوم و ارسال آن به کیف پول خود استفاده کنید. البته اطمینان حاصل کنید که اتریوم خود را از صرافی های رمزارزی معتبر خریداری می کنید.
-
مرحله دوم: اتریوم های خریداری شده را به کیف پول خود منتقل کنید.
بدیهی است که شما به یک کیف پول بلاکچینی نیاز دارید تا بتوانید اتریوم های خود را در آن ذخیره کنید. کیف پول متامسک (MetaMask) در بازارهای NFT بسیار محبوب است و خبر خوب اینکه، این کیف پول از کریپتوپانک ها نیز پشتیبانی می کند. بنابراین، شما باید یک حساب کاربری در متامسک نیز ایجاد کنید.هنگامی که مقدار کافی اتریوم در کیف پول خود داشته باشید، می توانید به مرحله بعدی بروید.
-
مرحله سوم: به لاروا لبز متصل شوید.
اکنون که شما اتریوم های خود را دارید، وقت آن است که به بازار بروید. شما می توانید توکن های کریپتوپانک را در بازار اصلی آنها یعنی لاروا لبز خرید و فروش کنید. علاوه بر این، می توانید این توکن ها را از بازار اوپن سی نیز بخرید. در وب سایت هر کدام از این بازارها، لینکی برای اتصال کیف پول خود به آن پلتفرم پیدا خواهید کرد. از این لینک برای اتصال کیف پول خود استفاده کنید. اکنون، هر زمان که بخواهید، می توانید اقدام به خرید یک پانک نمایید.
-
مرحله چهارم: کریپتوپانک موردنظر را انتخاب و آن را خریداری کنید.
نکته ای که باید در نظر داشته باشید این است که همه پانک ها همیشه برای فروش در دسترس نیستند. بنابراین، وقت خود را صرف بررسی گزینه های موجود کنید، ویژگی های آنها را مطالعه و سپس یک پانک را انتخاب کنید. هنگامی که کریپتوپانک موردنظر خود را پیدا کردید، در مناقصه آن پانک شرکت کنید و قیمت پیشنهادی خود را وارد نمایید. اگر برنده شوید، پانک مال شما خواهد شد!در صورتی هم که بخواهید پانک خود را بفروشید، با پرداخت کارمزد گس شبکه اتریوم می توانید این کار را انجام دهید.
آینده کریپتوپانک ها (Cryptopunks)
قیمت NFT کریپتوپانک ها مانند ارزهای دیجیتال دیگر با نوسانات بازار تغییر پیدا نمی کند؛ کریپتوپانک ها آثار هنری محسوب می شوند و قیمت آن ها بسته به تقاضای افراد برای اضافه کردن این آثار به کلکسیون خود تعیین می شود.آینده ای که می توان برای کریپتوپانک ها متصور شد، دست به دست شدن هر کدام بین کلکسیونر ها است و بسته به قیمت گذاری هر شخص، ممکن است قیمت فروش یا خرید متفاوتی داشته باشد.
با قطعیت نمی توان گفت چه سرنوشتی در انتظار بازار کریپتوپانک ها است؛ اما با توجه به روند افزایشی قيمت آن ها، این احتمال وجود دارد که خرید و فروش همچنان ادامه پیدا کند.بدون شک کلکسیونرها یا افرادی که به جمع آوری آثار هنری و کالاهای کمیاب علاقه مند هستند به خرید کریپتوپانک ها ادامه خواهند داد؛ اما این NFT-ها برای سرمایه گذاری مناسب نیستند و به هیچ وجه نمی توان روی افزایش قیمت آن ها حسابی باز کرد.
یکی از خصوصیات جذاب کریپتوپانک ها قدیمی بودن و تعداد محدود عرضه آن ها است؛ به همین دلیل بعید به نظر می رسد لاروا لبز تعداد بیشتری از آن ها را در آینده منتشر کند؛ اما با توجه به استقبال بالا از پانک های این شرکت، لاروا لبز از شروع پروژه دیگری به نام Meetbits 2021 خبر داده است.
سخن پایانی
کریپتوپانک ها یک پروژه انقلابی در صنعت توکن های NFT به شمار می روند. حتی هال و واتکینسون نیز در ابتدا مطمئن نبودند که این پروژه چگونه از آب در خواهد آمد. اما همان طور که مشخص است، استقبال از این شکل جدید از کلکسیون های مبتنی بر بلاکچین بسیار بالا بوده و رفته رفته به یک صنعت تبدیل شده است. ما هنوز نمی دانیم که این پروژه در آینده چگونه پیش خواهد رفت، اما می دانیم که این پانک ها آمده اند که برای مدت طولانی بمانند.
آشنایی با بلاک چین هکو چین (HECO Chain) و صرافی Huobi
