آشنایی با انواع دسته موتور خودرو

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، برای این که طرز کار و کاربرد دسته موتور خودرو را بدانیم ابتدا این مثال را می زنیم. تصور کنید فردی را که در شرایطی نامتعادل در حال راه رفتن بر روی یک لبه باریک است. واضح است که این شخص برای حفظ خود و شرایط تعادل باید را به یک تکیه گاه تکیه کند یا این که بدن خود را در جهت های مختلفی برای داشتن تعادل تکان دهد. موتور خودرو هم از قسمت های بسیار زیادی تشکیل شده است و این اجزا برای حفظ تعادل و سوار شدن روی هم باید تکیه گاهی داشته باشند. خودرو و بخصوص موتور آن به مانند یک پازل است که از تکه های مختلفی به شکل منظم ساخته شده است. از همین رو موتور خودرو باید دارای تکیه گاهی برای تحمل وزن و حفظ تعادل باشد.

دسته موتور و انواع آن

دسته موتور (Engine Mount)، اصلی ترین تکیه گاه موتور و سایر قطعات آن است. پیشرانه خودرو، عملکردی بی سرو صدا و آرامی نداشته و به طور ذاتی دارای لرزش هایی است. عبور از جاده های پر فراز و نشیب، پیچ های تند، دست اندازها و نوع رانندگی افراد، می تواند در جابه جایی بیشتر قطعات داخل کاپوت و برخوردشان به هم تأثیرگذار باشد. با این وجود، باید تکیه گاهی وجود داشته باشد تا ارتعاشات و تکان های تولید شده را جذب و دفع کند. با کمک این قطعه، گیربکس و موتور، به شاسی و بدنه ی خودرو متصل می شوند. سایر قطعات خودرو نیز با تکیه بر دسته موتور، بالانس شده و به وظیفه شان عمل می کنند.

دسته موتورها دو مدل رایج دارند: مکانیکی و هیدرولیکی. افراد زیادی با شنیدن نام هیدرولیکی، گمان می کنند که این مدل از سیستم پیچیده ای تشکیل شده است. این تصور کاملاً اشتباه است. به طور کلی این قطعه سیستم پیچیده ای ندارند و از یک پایه فلزی و یک قطعه لاستیکی تشکیل می شوند. این قطعه لاستیکی، همان طور که از نامش پیداست، حالت ارتجاعی دارد. تنها تفاوت میان این دو نوع دسته موتور، در جنس لاستیک به کار رفته و روغنی است که در میان فنرهای دسته هیدرولیکی وجود دارد. منظور از هیدرولیکی بودن، وجود روغنی سیال در میان لایه های مختلف فنر این مدل است. عکس زیر مربوط به یک دسته موتور هیدرولیکی است.

مدل اول، در ابعاد مختلفی عرضه می شود و نسبت به مدل هیدرولیکی، قیمت پایین تری دارد.

مدل دوم، به علت کارایی بیشتری که از خود نشان می دهد، بیشتر در خودروهای لوکس، سوپر اسپرت و رالی به کار می رود. هزینه تعمیر و نگهداری دسته موتورهای هیدرولیکی بسیار بالاست؛ چرا که لاستیک به کار رفته در آن به علت بهینه شدن، جنس خاصی دارد و تولید آن هزینه های بیشتری را در بر می گیرد.

باید بدانید که ممکن است تعداد دسته موتورهای هر ماشین با ماشین دیگر متفاوت باشد. بسته به حجم پیشرانه خودروها و طراحی آن، ممکن است تعداد دسته موتورها، کم و زیاد و اندازه شان، بزرگ تر یا کوچک تر شود.

مهمترین عوامل خرابی دسته موتور

مهمترین عاملی که منجر به خرابی این قطعه می شود، وارد شدن فشار بیش از حد به آن است. این فشار مضاعف، می تواند ناشی از دست اندازهای غیراستاندارد و تیک آف یا هر شرایط غیرمعمول دیگری باشد. به طور کلی هر نوع حرکتی که منجر به لگد اندازی موتور شود، آسیب دیدن دسته موتور را در پی خواهد داشت.

عامل دوم، نامرغوب بودن جنس آن است.

عامل سوم خرابی ، تنظیم نبودن این قطعه و عدم قرارگیری صحیح در جای خود، بعد از انجام تعمیرات است.

توجه داشته باشید که تنظیم نبودن سیستم کلاچ، ایراد داشتن شاسی و بروز مشکل در هر قسمت دیگری می تواند روی کارکرد دسته موتور تأثیر مستقیم بگذارد، برای مثال اگر سیستم تعلیق و جلوبندی شما ایراد داشته باشد، ضربه های وارده از جاده، به طور مستقیم به شاسی و سپس به این قطعه منتقل خواهد شد.

نشانه های خرابی دسته موتور

خراب شدن این قطعه ، یکی از معدود ایرادها در سیستم خودرو است که اثرات ناشی از آن به صورت فیزیکی و قابل لمس بروز می کند. لرزش های غیرمعمول خودرو که سرنشینان هم متوجه آن می شوند، مهمترین نشانه خرابی این قطعه است. در این مواقع، هر قسمتی که به موتور نزدیک تر است، بیشتر تکان می خورد. دسته دنده و پدال های زیر پای راننده، از قسمت هایی هستند که هنگام خرابی دسته موتور، به طور غیرطبیعی لرزش دارند. این نکته را به یاد داشته باشید که خرابی یکی از آن ها، سریعاً روی عملکرد دیگر دسته موتورها هم اثر می گذارد، پس در هر یک از آنها مشکلی مشاهده شد، فوراً برای تعویض اقدام کنید.

خراب شدن دسته موتورهای نوع اول یا همان مکانیکی، معمولاً به علت پاره شدن قسمت لاستیکی در محل پیچ شدنشان است. تعمیرکاران به راحتی و با یک نگاه، متوجه آسیب دیدن این قطعه و پارگی آن می شوند. در نوع هیدرولیکی، نشت روغن نشان دهنده ی خراب شدنشان است.

شنیدن صدا از موتور خودرو به ویژه هنگام عبور از راه های پر قراز و نشیب از دیگر علائم خرابی دسته موتور است.

بعضی از تعمیرکاران، با نگاه کردن به موتور ماشین متوجه خرابی دسته موتورها می شوند. آنها به اصطلاح می گویند، موتور پایین کشیده! منظور آنها این است که ارتفاع موتور از سطح زمین کم شده و از بالا که نگاه می کنید، پایین تر از قبل دیده می شود.

نکته: بازدید دوره ای به ویژه هنگام تعویض روغن موتور، راه خوبی برای پی بردن به خراب شدن این قطعه و صرفه جویی در هزینه ها است.

دسته موتور پراید

دسته موتورهای پراید از سه شماره ۱، ۲ و ۳ تشکیل می شود. هر سه دسته موتور پراید به لحاظ عملکرد، یکی هستند و بنابر جایی که قرار می گیرند، نامگذاری شده اند. محل قرارگیری هر سه، زیر موتور است، اما معمولاً دسته های شماره ۱ و ۲ بیشتر آسیب می بینند، چرا که وزن و تکان های بیشتری از موتور را متحمل می شوند. محل قرارگیری دسته موتور پراید، با محل قرارگیری دسته موتور در خودروهای زیر متفاوت است.

دسته موتور ۲۰۶

در تمامی پژوها، سه دسته موتور قرار دارد. دو تا از دسته موتورها زیر موتور قرار می گیرند و دیگری در بالای موتور تعبیه و به پوسته موتور وصل می شود. به سومین دسته موتور ۲۰۶ که در بالای موتور قرار می گیرد، اصطلاحاً دسته موتور بالا راست می گویند. در شکل زیر نمونه ای از دسته موتور ۲۰۶ را می بینید که محل قرارگیری آن بالای موتور خودرو است. این قطعه از لحاظ کیفیت، عملکرد و شکل ظاهری تفاوت چندانی با دسته موتور سایر خودروهای خانواده پژو ندارد. انواع دسته موتور ۲۰۶ با نام های دوسرپیچ، گرد پایین و زیر باطری شناخته می شوند.

دسته موتور سمند

تنها فرق دسته موتور سمند با دسته موتور خانواده پژو، در شکل ظاهری و اندازه آن است. عملکرد دسته موتور سمند هیچ تفاوتی با دسته موتور ۲۰۶ ندارد. در خانواده سمند و ۲۰۶، معمولاً دسته موتور گرد پایین و دو سرپیچ، بیشتر از دسته موتور زیر باطری آسیب می بینند، چرا که بیشترین فشار وزن موتور و لرزش های آن روی این دو قسمت است.