دشت لار یا لار در کوهپایهٔ قله دماوند واقع شده که در تقسیمات کشوری بخش شمالی و شمال شرقی آن در بخش لاریجان شهرستان آمل استان مازندران و بخش جنوبی و جنوب غربی آن در لواسانات شهرستان شمیران استان تهران می باشد. دشت لار از شمال به کوه های شهرستان نور مازندران از شرق و شمال شرق به کوه دماوند، از جنوب شرق به ایرا، شهرستان دماوند و پلور مازندران از جنوب به افجه و امامه و لواسان بزرگ و از غرب به خاتون بارگاه و گرمابدر کشیده شده است. عنوان دشت لار در سال ۵۴ به عنوان پارک ملی لار تبدیل شد. وسعت لار در حدود ۷۳۵۰۰ هکتار است. از سال ۶۱ طبق مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست به عنوان منطقه حفاظت شده اداره می شود و از سال ۷۰ بعضی از مناطق آن برای شکار و تیراندازی ممنوع اعلام گردید. مختصات منطقه حفاظت شده لار ۵۴/۳۵ عرض شمالی و ۳۳/۵۱ طول شرقی است.
کوه لار در همسایگی خاوری این دشت، بخشی از ارتفاعات البرز مرکزی است. رشته شمالی پس از تشکیل گردنه کهو (سفیدآب) در شمال قریه گرمابدر از توابع رودبار قصران به دو رشته شمال غربی و جنوب شرقی منشعب می شود که بخش شمال غربی آن با تشکیل قلل تخت خرس و سه سنگ، در جهت غرب امتداد می یابد و قله عظیم دماوند را پدیدمی آورد. بخش جنوب شرقی آن نیز پس از امتداد در دشت لار، قلل معروف هفت سران را به وجود می آورد. بخش جنوبی این کوه ها که همان خط الرأس اصلی است، در جنوب دشت لار امتداد دارد و پس از تشکیل قلل مهرچال، آتشکده، ریزان، سیاه چال و ماز در جهت شمال شرقی به کوه های خنسک و شادکوه متصل می شود.
معرفی دشت لار دماوند
دشت لار، یکی از زیباترین و قشنگ ترین دشت های ایران است که در مرز دو استان تهران و مازندران جای گرفته است. این دشت در طول تاریخ به دلیل داشتن آب وهوای خنک و دلپذیر، مناظر تماشایی با گل های زرد و شقایق های قرمز و وجود چشمه سارهای فراوان همیشه مورد توجه قرار گرفته است و از تفرجگاه های ییلاقی شاهان و حاکمان بود. در گذشته، لار بخشی از ناحیه تاریخی قصران از توابع طبرستان به شمار می رفت و با نام دشت لار قصران شناخته می شد.
دشت لار ۷۳ هکتار و ۵۰۰ مترمربع مساحت دارد. این دشت رویایی و دل نواز در سال ۱۳۵۴ به نام پارک ملی ثبت شد و جزو مناطق حفاظت شده سازمان محیط زیست کشور قرار گرفت. بر اساس مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست دشت لار از سال ۱۳۶۱ به عنوان منطقه حفاظت شده اداره می شود و از سال ۱۳۷۰ نیز برخی از مناطق بالغ بر ۵۶ هزار هكتار، جزو منطقه شکار و تیراندازی ممنوع قرار گرفته است.
پوشش گیاهی و جانوری دشت لار
دشت لار از تنوع گیاهی خوبی برخوردار است. انوع گیاهان دارویی و خوراکی پوشش گیاهی این دشت دل انگیز را تشکیل می دهند. گون، خرگوشک، آویشن یا اوشم، شنگ، لواش، سیرک یا تلم، پیازک، قارچ وحشی، کاسنی، گلپر یا الرگ، شیرین بیان، باریجه، چای کوهی، بارهنگ و والک از جمله گیاهان این دشت و ارتفاعات آن هستند.دشت لار همچنین مملو از گل های زیبا و رنگارنگ است. وجود انواع گل های زنبق وحشی بنفش و ارغوانی، زرد مرغک و شقایق، این دشت را در بهار همچون رنگین کمانی از زیبایی ها کرده و جلوه و سیمایی چشم نواز به آن هدیه کرده است.
دشت لار به دلیل پوشش گیاهی مرتعی و همچنین تنوع زیاد گل و گیاه جهت زنبورداری و پرورش زنبور عسل بسیار مناسب است که این کار از اوایل خردادماه در این دشت شروع می شود و تا اواخر شهریورماه ادامه می یابد.افعی دماوندی و البرزی، گونه های بومی دشت لار هستند.
در دشت لار تمامی جانداران و گیاهان منطقه البرز مرکزی زندگی می کنند. در رودخانه و دریاچه لار ماهی قزل آلای خال دار قرمز که از جمله ماهیان تحت حفاظت است، یافت می شود. بزمجه، مارمولک، روباه، گرگ، خرس قهوه ای، پلنگ، گراز، كل و بزكوهی، قوچ و میش، آهو، موش صحرایی، قورباغه، لاک پشت، واشه، شهباز، عقاب، كبک، كبک دری و خفاش گونه های جانوری هستند كه در دشت لار مشاهده می شوند. افعی دماوندی و البرزی، از جمله گونه های اندمیک یا بومی این منطقه هستند.
دیدنی های دشت لار
- شقایق های دشت لار: دشت لار به دلیل داشتن گل های شقایق به دشت شقایق های وحشی معروف استیکی از دیدنی های دشت لار که موجب شهرت آن نیز شده است؛ گل های دلربای شقایق قرمز است. در فصل بهار این دشت مالامال از شقایق های قرمز پوشیده می شود و گویی لار، حریری نرم و نازک از شقایق بر تن کرده است.به همین دلیل، این دشت سرسبز و باصفا به دشت شقایق های وحشی معروف شده است. پس اگر دوست دارید لار را غرق در زیبایی ببیند فصل بهار به این مکان رویایی و دلفریب سفر کنید.
- کوه ها و ارتفاعات دشت لار: در دشت لار کوه ها و ارتفاعات متعددی خودنمایی و همچون نگهبانی از آن محافظت می کنند. این قلل فرصت مناسبی برای کوه نوردان و علاقه مندان به کوه نوردی است. دیو آسیاب، یخ کمر، گل زرد، پهنک، زرشکی، کمردشت، نمک کوسر، سیاه چال، آرو برارو، اسب کلک، کافر راه و کبود کوه های این دشت چشم نواز را تشکیل می دهند. در جنوب این دشت قلل مهرچال، آتشکده، ریزان، سیاه چال و ماز و در جبهه شمال شرقی آن کوه های خنسک و شادکوه دیده می شوند.
- رودهای دشت لار: از دل کوه های دشت لار، رودهایی با آب زلال و گوارا در لار جاری می شوند و این دشت را آبیاری و سیراب می کنند. لار، دیو آسیاب، سفید آب، ورارود، الرم، چهل بره، آب امام پهنک و آب سیاه چال از رودهای این شدت هستند. رود لار معروف ترین این رودها به شمار می رود که سد لار روی آن احداث شده است.
- آبشار سفیدآب: آبشار سفیدآب، یکی از آبشارهای جاری دشت لار است که به نام آبشار قو نیز شناخته می شود. این آبشار تماشایی در انتهای دره سفیدآب قرار دارد. این دره محل قشلاق دامداران و عشایر نیز است.
- دریاچه و سد لار : دریاچه و سد لار یکی از دیدنی های دشت پهناور و وسیع لار هستند. البته این سد جزو پارک ملی لار محسوب نمی شود و از جاهای دیدنی استان مازندران به شمار می آید. سد لار در سال ۱۳۶۱ تأسیس شده است که بخشی از آب رود لار را برای مصارف آشامیدنی و کشاورزی به تهران منتقل می کند و باقی آن در منطقه پلور به رود هراز می پیوندد. از آب این سد همچنین برای تولید انرژی برق استفاده می شود.
- عشایر دشت لار: در دشت لار عشایر نیز زندگی می کنند و می تواند ساعاتی را نیز در کنار این مردمان مهربان و مهمان نواز سپری کنید و با نحوه زندگی عشایر آشنا شوید. عشایر این دشت از شهر های ورامین و پیشوا استان تهران هستند و دشت لار منطقه ییلاق تابستانی آن ها محسوب می شود.
- تجربه سفر در دشت لار : بدون شک سفر به دشت لار و گردش در دامان طبیعت بی نظیر آن تجربه ای شیرین و به یادماندنی خواهد بود. چنانچه در فصل بهار به این دشت رویایی سفر کنید از تماشای زیبایی های آن به ويژه گل ها و شقایق های قرمز رنگ سیر نخواهید شد و وسوسه می شوید بارها و بارها به این منطقه سفر کنید.تنفس در هوای دلکش و تمیز لار، تماشای مناظر بی بدیل، دیدن منظره فوق العاده و بی نظیر قله دماوند و گشتن در لابه لای علف زارهای این دشت تجربه ای استثنایی و متفاوت را برایتان رقم خواهد زد.
- اقامتگاه دشت لار : گشت وگذارتان را در دشت لار با اقامت در دامان طبیعت و برپاکردن کمپ و چادر می توانید کامل کنید، البته در صورتی که تجهیزات لازم را به همراه داشته باشید و تجربه کافی برای شب مانی در طبیعت را داشته باشید یا به همراه افراد و گروه های حرفه ای اقدام به این کار کنید. همچنین در نظر داشته باشید که با توجه به تحت حفاظت بودن این منطقه، برای برپایی کمپ لازم است هماهنگی های لازم را با محیط بانی دشت لار به عمل آورید.
چگونه به دشت لار برویم؟
- بعضی ها ترجیح می دهند با تور طبیعت گردی به دشت لار بروند. تورهای یک روزه برای تماشای دشت شقایق از تهران به این پارک ملی می روند.
- با ماشین شخصی هم می توانید راهی این دشت پر از شقایق شوید. راحت ترین مسیر آسفالت از جاده تهران – آمل شروع می شود. این مسیر را ادامه می دهید تا به سه راهی پلور برسید. تابلوی محیط بانی دلیچای را دنبال کنید. سرراست ترین مسیر همین است.
- ۸۵ کیلومتر فاصله حدودی تهران تا پلور است. درمجموع حدد ۱۰۰ کیلومتر تا پارک ملی لار پیش رو دارید.
- از شمیرانات و روستای افجه در لواسان کوچک، مسیری هست که به دشت هویج افجه می رسد. این مسیر بسیار دشوار است و به مهارت کوهنوردی نیاز دارد. چراکه از گردنه افجه فشم، تا دشت لار کوچک، باید کوهنوردی کنید.
- اگر بخواهید از لواسانات به پارک ملی برسید، مسیر لواسان بزرگ، روستای ایرا و محیط بانی قوشخانه را انتخاب می کنید. این مسیر در بعضی از بخش ها خاکی ست.
اقامت در دشت لار ممکن است؟
بله. به خاطر زیبایی طبیعت و مناسب بودن آب و هوا در فصل های بهار و تابستان، هم می توانید با خودتان چادر برده و کمپ بزنید. البته مطمئن شوید که ابزار لازم برای برپایی چادر و همچنین آمادگی برای بارش باران را دارید.اگر هم چادر نزدید، می توانید از اقامتگاه های عشایری نزدیک دشت استفاده کنید.
بهار و به ویژه بعد از ۱۵ خرداد بهترین وقت سفر است. در تابستان هوا ملایم است و به شما خوش می گذرد. اگر اهل طبیعت گردی باشید و بتوانید در فصل سرما از خودتان مراقبت کنید، می توانید سفر زمستانی را هم تجربه کنید.
شما تا حالا به این دشت زیبا سفر کرده اید؟ شقایق هایش را از نزدیک دیده اید؟ اگر تجربه دیدن این دشت را دارید، برای خوانندگان ما تعریف کنید.
آشنایی با جاذبه های باغ گیاه شناسی نوشهر
