بودای بزرگ لشان (چینی ساده: 乐山大佛; چینی سنتی: 樂山大佛; پین یین: Lèshān Dàfó) در بخش جنوبی استان سیچوان در چین، در نزدیکی شهر لشان قرار دارد و در دوران سلسله تانگ ساخته شده است، این بنا در کوهستان امی و در کنار یک رودخانه بنا شده و به عنوان بزرگترین پیکره سنگی بودا در جهان شناخته می شود.این مکان نخستین پرستشگاه بودایی است که در چین بنا شده و یکی از مهم ترین مکان های مقدس بودائیسم است.
ارتفاع این پیکره ی سنگی ۷۱ متر است و بزرگ ترین بودای سنگی دنیا به شمار می رود. عرض شانه های آن ۲۸ متر است و سرش ۱۴.۷ متر طول و ۱۰ متر عرض دارد. روی پاهای ۸.۵ متری این مجسمه به راحتی ۱۰۰ نفر جای می گیرند. بودای بزرگ لشان در سال ۱۹۹۶ در میراث جهانی یونسکو ثبت شد. هرچند این مجسمه در طول سالیان متمادی در معرض آب و هوا قرار داشته و آسیب هایی دیده، اما از عظمت آن کاسته نشده است.
دانستنی های جالب درمود مجسمه بودای بزرگ لشان چین
در بین پیروان دین بودا مجسمه بودای بزرگ لشان چین بهترین و مقدس ترین مجسمه از بین هزاران مجسمه بودا در سطح جهان شناخته می شود که عمر آن به بیش از 1300 سال می رسد، به گفته مورخین مذهبی این منطقه در کشور چین که مجسمه قرار دارد، اولین عبادتگاه بودا در جهان بوده.
- مدت ساخت مجسمه : ساخت مجسمه در سال 713 میلادی شروع شده و پس از گذشت 90 سال پروژه ساخت آن که تماما به دست انسان ساخته شده به اتمام رسید، ارتفاع این مجسمه در مجموع به 71 متر می رسد که بلندترین مجسمه سنگی جهان لقب گرفته، بودای بزرگ در یکی از مشهورترین استان های کشور چین یعنی سیچوآن قرار دارد.
- ابعاد مسجمه بودای بزرگ لشان: این مجسمه دارای ابعاد بسیار عظیمیست به طوری که فقط طول شانه های آن به 28 متر و طول سر بودای بزرگ به 14.8 متر می رسد، عرض مجسمه از کنار هم به ده متر می رسد که در نوع خود این مجسمه که ساخته دست انسان است بسیار شگفت انگیز می باشد.
- مجسمه بودای بزرگ ثبت یونسکو: یکی از نکات قابل توجه درباره مجسمه بودای بزرگ لشان چین این است که ادراه میراث جهانی یونسکو نه تنها خود مجسمه بودا بلکه تمام مناطق اطراف آن را تا فاصله 5 کیلومتری به عضویت این سازمان جهانی دراورده است، این عضویت در سال 1996 میلادی صورت گرفت و امروزه جز مهم ترین آثار باستانی جهان شناخته می شود.
- طول دست و پا: این مجسمه در یک منطقه کوهستانی و دارای فضای سبز زیبا در استان سیچوان دقیقا در حاشیه رودخانه مینجیانگ قرار گرفته است، اندازه این مجسمه به قدری عظیم است که تعداد 200 نفر بر روی هر کدام از پاهای بودای بزرگ می توانند به طور همزمان قرار گیرند، طول هر کدام از پاهای مجسمه 8.7 متر می باشد، بینی با ابعاد 6 متر بزرگ تری بینی سنگی جهان لقب دارد.
- افسانه ها: پروژه ساخت این مجسمه توسط یکی از پیروان بودا به اسم تانگ انجم گرفت، در آن دوره ساکنین محلی به علت طوفانی بودن جریان دریا و رودخانه اطراف مجسمه عقیده داشتند که این منطقه دارای یک نیروی شیطانی است و باعث می شود که کشتی ها و قایق ها به گل بنشینند و با ساخت این عبادتگاه بودایی تاثیر مثبتی در آرامش آب های این دریا گذاشته است.
- سایر دانستنی های مسجمه بودای بزرگ: البته ساخت این مجسمه پس از 30 سال به علت کمبود بودجه متوقف گردید، ولی شاگردان تانگ رهبر پیشین بوداییان کشور چین تصمیم گرفتند که مجسمه را تکمیل نمایند و همین امر هم در سال 803 میلادی محقق گردید، یعنی پس از 90 سال ساخت مجسمه بودای بزرگ به اتمام رسید و تبدیل به یکی از مهم ترین و مقدس ترین مراکز عبادتگاهی در بین بودایی ها شد
- سبک معماری مجسمه بودای بزرگ لشان : مجسمه بودای بزرگ لشان چین که تمام از جنس سنگ می باشد در بین کوه های استان سیچوان به دست انسان تراشیده شده است، به قدری هنرمندانه این امر صورت گرفته که امروزه مهندسین برتر معماری آن را جز یکی از برترین سازه های باستانی ساخت دست بشر می دانند، در حاشیه های این محل از الوارهای چوبی مقاوم و ضد آب استفاده شده تا بتوانند شکل ظاهری بدن بودا را به زیبایی نمایش دهند.
- تزئینات مجسمه : این مجسمه دارای جزئیات فراوانیست به قدری که حتی برای ایجاد موهای سر بودا، بر روی سر این مجسمه سنگی تعداد هزار قطعه سیاه رنگ و مقاوم از یک چوب خاص استفاده شده تا زیبایی آن را دو چندان کند، یکی دیگر از نکاتی که در مهندسی سنتی این مجسمه استفاده شده و بسیار بی نظیر است متقارن سازی جهات آن می باشد، این تقارن به قدری دقیق است که شما نمی توانید ضعفی در آن پیدا کنید و تمام بدن بودا به یک اندازه و یک شکل تراشیده شده است.
معماری و ساخت بودای بزرگ لشان
مطمئنا تنها نکته ای که باعث می شود گردشگران از سراسر دنیا به دیدار این مجسمه بروند معماری و شکل ظاهری خاص آن است. جنس این مجسمه تماما از سنگ می باشد به جز گوش های بودا که از چوب هستند و امروزه می توانیم گوش های مرمت شده ی آن را ببینیم. سازنده ها ابتدا گوش ها را ساخته اند و سپس آن ها را به مجسمه متصل نمودند.
اگر کمی دقیق تر به مجسمه ی بودا توجه کنید خواهید دید که او با موهایی فر و گره خورده به تصویر کشیده شده است، موهای او به رنگ سیاه می باشد و حدودا 1،021 فر روی سرش قرار دارد که به شکلی کاملا ماهرانه طراحی و ساخته شده اند.مجسمه ی بودای بزرگ لشان تقریبا به اندازه ی یک ساختمان 10 طبقه می باشد و اگر آن را ایستاده می ساختند قدش با مجسمه ی آزادی برابری می کرد. این اثر هنری آن قدر ماهرانه ساخته شده که هر کجای آن را که ببینید کاملا متقارن است. بدون شک اگر این مجسمه را از نزدیک ببینید شگفت زده خواهید شد زیرا کوچکترین انگشت این مجسمه نیز آن قدر بزرگ است که یک فرد بالغ به راحتی می تواند روی آن بنشیند.از دیگر نکات جالب درباره ی این اثر فوق العاده این است که می گویند در سال های ابتدایی ساخت آن، بودا گوشواره هایی از جنس طلا به گوش داشت که امروزه وجود ندارد و مشخص نیست که گوشواره ها چگونه ناپدید شده اند.آنچه که در این میان کسی روی آن تردید ندارد پدید آمدن اثری فوق العاده توسط راهبان چینی است، این پروژه آن قدر موفقیت آمیز بود که نام بودای بزرگ لشان را در اشعار، آهنگ ها و داستان های مشهور چینی به وفور می بینیم.
سیستم زهکشی و تخلیه آب در مجسمه بودای لشان
همانطور که کمی پیش تر اشاره کردیم این مجسمه دارای سیستم هوشمندانه ی زهکشی برای مهار باران است از این لحاظ می گوییم هوشمندانه زیرا این سیستم در موها، گوش ها و قفسه سینه ی مجسمه پنهان شده است و آب را به گونه ای هدایت می نماید که قسمت داخلی مجسمه کاملا خشک باقی می ماند البته به دلیل این که مجسمه یکبار تخریب و دوباره بازسازی شد سیستم زهکشی آن به نسبت سیستم اولیه بسیار متفاوت است. این سیستم در ابتدا به گونه ای ساخته شده بود که تقریبا 18 لایه در سطوح مختلف سر و گوش و گردن مجسمه می پیچید و نهایتا آب باران را به پایین مجسمه یا درون غارهای اطراف مجسمه بودا تخلیه می نمود. برخی عقیده دارند که همین سیستم زهکشی باعث ضد زلزله شدن این مجسمه نیز شده است اما هیچ مدرک معتبری در این زمینه وجود ندارد.
مرمت و بازسازی بودای بزرگ لشان
از زمان ساخت اولیه تا به امروز مجسمه ی بودای بزرگ لشان مرمت و بازسازی شده است؛ اولین بازسازی مهم این اثر در سال 1963 میلادی انجام گرفت؛ درست در زمانی که مجسمه تقریبا نابود شده بود، این بازسازی توسط دولت چین انجام پذیرفت و همین مرمت بود که باعث شد مجسمه ی بودا در سال 1996 میلادی در فهرست یونسکو جای گیرد.
در سال 2001 میلادی می گفتند هزینه ای که برای بازسازی این مجسمه خرج شد حدود 40 میلیون دلار آمریکا بود که البته افراد زیادی این رقم را شایعه می دانند زیرا هیچ سندی از آن وجود ندارد. اما بازسازی هایی که تا به امروز انجام شده کافی نیست و دولت چین قصد دارد باز هم به مرمت این سازه بپردازد.