به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، شاتون (Connecting Rod) یکی از اجزای حیاتی موتور است که ارتباط بین میل لنگ و پیستون را برقرار می نماید. سر کوچکتر شاتون به پیستون و سر بزرگتر آن به میل لنگ وصل می شود. از آنجا که ضربات پیستون به شاتون و سپس به میل لنگ منتقل می شود لذا شاتون باید استحکام و قدرت کافی در برابر این ضربات را داشته باشد و از همین روی، شاتون ها از فولاد ساخته می شوند.
ماهیت خودرو با حرکت با گره خورده است که این حرکت شامل دو نوع رفت و برگشتی و چرخشی است که این حرکت چرخشی یا دورانی چرخ ها است که به صورت ملموس، دیده می شود. ولیکن باید بدانید که حرکتی که در اثر احتراق در موتور به وجود می آید به صورت رفت و برگشتی است. در واقع در اثر انفجار در سیلندرها، پیستون به صورت رفت و برگشتی به حرکت در می آید. این حرکت رفت و برگشتی از طریقی شاتون به لنگ های متحرک میل لنگ منتقل می گردد. طراحی خاص میل لنگ، این حرکت رفت و برگشتی شاتون را تبدیل به حرکت دورانی می نماید. پرواضح است که بدون وجود شاتون و یا در صورت خرابی آن، این حرکت دورانی تولید نخواهد شد.
ساختار شاتون
همانطور که گفتیم این قطعه پیستون را به میل لنگ وصل می کند و همچنین در عین حال به اندازه کافی سخت و محکم هم می باشد و به همین دلیل این قطعه را با فولاد می سازند تا استحکام مورد نیاز را تامین نمایند. حقیقتا این استحکام بالا برای شاتون ضروری بوده تا ضربه های ناشی از احتراق را تحمل کند. درواقع نیرویی که در هنگام قدرت بر روی پیستون وارد می شود به کمک شاتون به میل لنگ منتقل می شود. به همین دلیل شکستن شاتون یکی از مهمترین و شایع ترین دلایل شکست موتور به شکل فاجعه آمیز می باشد.
این قطعه از دو سر و یک ساق تشکیل شده است و در صورتی که مقطع عرضی ساقه شاتون را در نظر بگیریم به مانند حرف انگلیسی I می باشد. به این صورت که در میانه فرو رفته است و در کناره ها برجسته می باشد. در حقیقت سرهای شاتون دارای اختلاف اندازه با یکدیگر می باشند به این شکل که این قطعه دارای یک سر کوچک در بالا و یک سر بزرگتر در پایین (محل اتصال این قطعه به میل لنگ) خود می باشد. به طور معمول سر کوچکتر شاتون به صورت یکپارچه است و سر دیگر که بزرگتر است به صورت دو تکه تعبیه شده است و با کمک پیچ و مهمره به یکدیگر متصل می باشند. با این حال در برخی از موتورهای خودروها دو سر این قطعه به صورت یکپارچه می باشد که در آنها به منظور نصب و جداسازی شاتون، میل لنگ به شکل قطعات مجزا طراحی شده و به هم وصل می شوند.
همانطور که گفتیم این قطعه دو سر دارد که یکی کوچک و دیگری بزرگ است. سر کوچک ان در حققت تشکیل یک یاتاقان می دهد که انگشتی پیستون از داخل آن می گذرد که در داخل این یاتاقان معمولا قطعه ای به نام بوش قرار دارد که در معرض ساییده شدن سطح داخلی نصب می شود که از جنس مس یا برنج می باشد و همواره در تماس با پیچ پیستون است. و اما سر دیگر شاتون یعنی سر بزرگ آن به مانند یک یاتاقان دو تکه می باشد و در عین حال متحرک می باشد به این معنی که لنگ میل لنگ در داخل این یاتاقان دارای چرخش است و لنگ میل لنگ را در بر می گیرد. همچنین گفتنی است نیمه بالایی این یاتاقان با ساقه شاتون به صورت یکپارچه ریخته گری می شود و بخش پایینی ان که به ان کپه یاتاقان می گویند، به کمک دو عدد پیچ و مهره به نیمه بالایی وصل می شود.
همچنین در داخل سر بزرگتر شاتون باید قطعه بوش قرار داده شود که دلیل ان این است که خود یاتاقان شاتون دو تکه می باشد، قطعه بوش خود به صورت دو نیم-بوش در درون نیمه بالایی و نیمه پایینی سر بزرگتر شاتون جای می گیرد. در واقع این قطعه(بوش) بین لنگ میل لنگ و سر بزرگتر شاتون جای می گیرد که هدف از استفاده از آن کاهش ساییدگی و کاهش فرسوده شدن بر اثر اصطکاک می باشد.
