تئاتر شهر تهران از جاهای دیدنی تهران و از معروف ترین بناهای فرهنگی در پایتخت به شمار می رود که در طول سال، میزبان گروه های مختلف نمایشی است. تئاتر شهر تهران در تاریخ هشتم بهمن ماه سال ۱۳۵۱ افتتاح شد و نمایش باغ آلبالو نوشته آنتوان چخوف به کارگردانی آربی اوانسیان، اجرای افتتاحیه تئاتر شهر تهران بود.
ساختمان تئاتر شهر امکانات مطلوب و استاندارد مورد نیاز برای اجرای نمایش های امروزی را دارد و بخش های مختلف واحدهای نور پردازی، صدا، تاسیسات، چهره پردازی، حمل و نقل دکور، آکسسوار و طراحی صحنه در مجموعه تئاتر شهر تهران فعالیت می کنند. در سایر طبقات نیز امکانات تفریحی و خدماتی مانند کافه تریا و بخش های اداری و مدیریتی و کتابخانه تخصصی قرار دارند.به دلیل کاربری اختصاصی مجموعه تئاتر شهر تهران برای اجرای نمایش، می توان تئاتر شهر را مهم ترین ساختمان فرهنگی در حوزه نمایش دانست. معماری این اثر و اهمیت تاریخی بنای ساختمان تئاتر شهر تهران نیز بر اهمیت این مجموعه فرهنگی-هنری می افزایند.
تاریخچه تئاتر شهر؛ از معرکه گیری های خیابانی تا تئاترهای اروپایی
از سال 1309 تا 1346 دقیقا در محل امروزی تئاتر شهر، کافه شهرداری، دومین مرکز تفریحی تهران قرار داشته است. کافه شهرداری، پاتوق هنرمندان آن زمان بوده و آخر هفته ها در اطرافش برنامه های سیرک، شعبده بازی و معرکه گیری برگزار می شده و مردم را دور هم جمع می کرده.تا اینکه فرح پهلوی، بعد از سفرهای متعددش به کشورهای اروپایی، دستور ساخت یک مرکز نمایشی به شیوه مراکز مدرن تئاتر اروپایی را در محل کافه شهرداری می دهد.در سال 1346 ساخت بنای تئاتر شهر توسط مهندس امیرعلی سردار افخمی شروع می شود و در بهمن 1351، با اجرای نمایش باغ آلبالو، به کارگردانی آربی اوانسیان، این مجموعه به صورت رسمی افتتاح می شود.تئاتر شهر تهران تا امروز میزبان گروه های تئاتری زیادی بوده و بزرگترین کارگردانان و بازیگران ایران در آن نمایش اجرا کرده اند.
در ابتدای فعالیت تئاتر شهر، فقط سالن اصلی آن برای اجرای نمایش درنظر گرفته شده بود اما به مرور زمان، پارکینگ، بعضی از اتاق کارکنان و بعضی پلاتوها به سالن نمایش تبدیل شدند. تا امروز و بعد از گذر سال ها، ساختمان تئاتر شهر، با کمترین بازسازی، همچنان سرپا و فعال است.هرچند بارها خرابی هایی در ساختمان باعث نگرانی از ریزش بنای آن شده است، اما همچنان برای بازسازی این مجموعه برنامه ای طرح ریزی نشده است.
معماری بنای تئاتر شهر؛ از آتن تا تهران
ساختمانی استوانه ای با ستون های باریک و بلند که از دور شبیه به چادرهای اجرای نمایش و سیرک خودنمایی می کند، اولین تصویری ست که از تئاتر شهر تهران در ذهن می ماند.شاید برایتان جالب باشد که پلان دایره ای ساختمان، یادآور آمفی تئاترهای یونان باستان است و ستون های منظم و قرینه ی آن هم تصویری از معماری تخت جمشید را تداعی می کنند.
در واقع می توان معماری ساختمان تئاتر شهر را تلفیقی از سبک های مختلف معماری در دوره های مختلف در نظر گرفت؛ استوانه ای الهام گرفته از برج طغرل دوران سلجوقیان، با آجرهای در زمان خودش مدرن و کاشی کاری های مینیمال شده از سبک اسلامی، تلفیقی از تصاویر آشنایی است که حس صمیمیت بیشتری را به بیننده القا می کند.
داخل بنای تئاتر شهر تهران هم با طرح مدورش، حالتی رازآلود دارد؛ ممکن است بارها در این ساختمان رفت و آمد کنید، اما همچنان محل قرارگیری دقیق یک اتاق یا سالن خاص در ذهنتان نماند. یا حتی امکان گم شدن تان در طبقات پایینی ساختمان زیاد است. پس مراقب باشید!اگر عشق تئاتر و سینما هستید و به هوای نمایش های تهران به این شهر آمدید با اجاره آپارتمان مبله ارزان داخل تهران یا هرنوع اقامتگاه دیگری مثل سوئیت و…از سایت پینورست خیال خودتان را راحت کنید و هرچندروزی که دوست داشتید داخل تهران بمانید و به کارهای هنری تان برسید.
آشنایی با سالن های تئاتر شهر
بی شک تئاتر شهر یکی از مهم ترین مراکز فرهنگی تهران است. جایی که می توان آن را میراث هنرهای نمایشی کشور دانست. ساختمان تئاتر شهر، زیربنایی در حدود 5600 مترمربع دارد و 15 متر ارتفاع آن است. سالن تئاتر شهر در دو طبقه ساخته شده است و ظرفیت 579 نفر تماشاچی را دارد. صفحه گردان الکتریکی، آسانسور دکور، سیستم آویز و بالا برنده دکور، دهانه متحرک صحنه، سیستم پیشرفته نورپردازی، صداگذاری و پرده طولی از تجهیزات تئاتر شهر هستند.
این مجموعه، چندین سالن مختلف برای اجرای نمایش دارد: تالار اصلی نمایش، تالار سایه، تالار قشقایی، تالار چهارسو و کارگاه نمایش از جمله سالن های تئاتر شهر هستند. البته این بنا دارای یک فضای باز در جلوی ساختمان تئاتر شهر است که برای اجرای تئاتر محیطی مورد استفاده قرار می گیرد. در حال حاضر، تنها چهار سالن تئاتر شهر شامل سالن های قشقایی، چهارسو، سایه و سالن اصلی پذیرای علاقه مندان به هنر هستند.
کافه تریای سالن اصلی و کافه تریای سالن چهارسو نیز، هر از گاهی میزبان اجرای نمایش ها می شوند. به جز سالن هایی که نام برده شد، تئاتر شهر دارای یک کتابخانه تخصصی برای اهالی هنر است که در طبقه چهارم ساختمان قرار دارد و همانند یک منبع تحقیقی برای دانشجویان هنر و علاقه مندان به هنر محسوب می شود. در این کتابخانه حدود 25 هزار جلد کتاب وجود دارد و در بین آن ها اسناد نمایشی کشور نیز نگهداری می شود. این کتابخانه در حال حاضر بیش از هزار عضو فعال دارد.
کتابخانه تئاتر شهر تهران
در طبقه چهارم ساختمان تئاتر شهر، کتاب خانه ای تخصصی قرار دارد که در آن از کتاب ها و اسناد نمایشی کشور نگهداری می شود. این کتابخانه منبع تحقیقی بسیار مناسبی برای دانشجویان تئاتر و هنرهای نمایشی به شمار می رود.
کتابخانه تئاتر شهر در حدود ۲۵ هزار جلد کتاب و بیش از هزار عضو فعال دارد. زمان تاسیس کتاب خانه تئاتر شهر به سال ۱۳۶۶ برمی گردد؛ اما در زمان مدیریت دکتر علی رفیعی و به همت منصور خلج، مدرس و محقق تئاتر سامان دهی شد. در این کتاب خانه بروشورهای مربوط به نمایش های اجرا شده و فهرست کاملی از تمام نمایش های تئاتر شهر در طول سال های گذشته، وجود دارند.
متاسفانه تا به امروز از این کتابخانه در حد ظرفیت های آن بهره برداری نشده و در نگهداری از این مجموعه با ارزش نیز، اهمال صورت گرفته است. در حالی که رسیدگی به کتابخانه تئاتر شهر و حفظ آثار و منابع آن، می تواند قدم مؤثری در بهبود وضعیت تئاتر در کشور باشد.
دسترسی به تئاتر شهر
برای دسترسی به ساختمان تئاتر شهر راه های متفاوتی وجود دارند. چهارراه ولیعصر در مرکز شهر تهران قرار دارد و مراکز مختلف دانشگاهی، اداری، تجاری و فرهنگی در اطراف آن قرار گرفته اند. به همین دلیل وسایل نقلیه عمومی مختلف نیز در این چهار راه تردد می کنند و ایستگاه دارند. از طرفی این بخش از پایتخت در محدوده طرح ترافیک قرار گرفته است و در طول ایام هفته بار ترافیکی سنگینی را تحمل می کند. با توجه به نکات مطرح شده تردد با وسیله نقلیه شخصی به چهار راه ولیعصر و ساختمان تئاتر شهر گزینه مناسبی نیست. تئاتر شهر در مرکز شهر تهران قرار گرفته است و وسایل نقلیه عمومی مانند مترو و اتوبوس های بی آر تی دسترسی مناسبی به تئاتر شهر ایجاد می کنند
- ایستگاه مترو تئاتر شهر در محوطه روبه روی ساختمان تئاتر شهر قرار دارد. این ایستگاه در خطوط سه و چهار مترو به صورت تقاطعی است و گستره وسیعی از محله های شرق، غرب، شمال و جنوب را پوشش می دهد. پس در هر نقطه از تهران که باشید، به وسیله مترو می توانید تا ایستگاه مترو تئاتر شهر بروید و از در خروجی پارک دانشجو یا تئاتر شهر به محوطه تئاتر شهر وارد شوید.
- اتوبوس های بی آر تی خط چهارراه تهرانپارس تا میدان آزادی و بالعکس و همین طور خط میدان راه آهن تا تجریش و برعکس نیز در چهارراه ولیعصر ایستگاه دارند. از غرب، شرق، شمال و جنوب تهران می توانید با این خطوط بی آر تی به تئاتر شهر تهران برسید. این خطوط اتوبوس به دلیل عبور از مسیر خطوط ویژه، ترافیکی ندارند و بهترین انتخاب در این مسیرها به شمار می روند. تاکسی های خطی نیز در نقاط مختلف شهر تهران به مقصد چهارراه ولیعصر در تردد هستند که در صورت تمایل می توانید از آن ها استفاده کنید.
اگر در روزهای پایانی هفته قصد رفتن به تئاتر شهر را دارید می توانید از وسیله نقلیه شخصی نیز استفاده کنید. برای این منظور کافی است از راه های ارتباطی گسترده ، بسته به محل اقامتتان خود را به خیابان انقلاب یا ولیعصر برسانید و به سمت چهار راه ولیعصر ادامه مسیر دهید. اما به خاطر داشته باشید پارک کردن ماشین در سراسر دو سوی خیابان های انقلاب و ولیعصر ممنوع است. خیابان مظفر روبه روی تئاتر شهر و در سمت شمال خیابان انقلاب، خیابانی سنگ فرش با تعداد محدودی محل مناسب برای پارک خودرو است. اما اگر در ساعت های پایانی روز به تئاتر شهر می روید ممکن است ظرفیت پارک خودرو در این خیابان تکمیل شده باشد.
- آدرس تئاتر شهر تهران: چهارراه ولیعصر، ضلع غربی پارک دانشجو، ساختمان تئاتر شهر
- تلفن تئاتر شهر تهران: ۶۶۴۶۰۵۹۵-۰۲۱ و ۶۶۴۶۰۵۹۳-۰۲۱