مقصدهای گردشگری که همه راجع به آن‌ها با شما صحبت می‌کنند برایتان تکراری شده؟ پس جای درستی آمده‌اید. امروز در مجله‌ی ساعد نیوز قصد داریم از بام جزیره قشم، یکی از سایت‌های ژئو پارک این اعجوبه‌ی طبیعت حرف بزنیم. بام جزیره قشم از جمله جاهای دیدنی قشم است که سالانه گردشگران ایرانی و خارجی زیادی را به سمت خود می‌کشاند. پس چرا شما نه؟ اگر قصد بازدید از قشم را دارید، حتما Baam-e Qeshm را در برنامه‌های خود قرار دهید که پشیمان نمی‌شوید. هر کدام از ما بارها تصاویر مکان‌های دیدنی قشم را جستجو کرده‌ایم و صدها بار این مناظر طبیعی از پیش چشمانمان گذشته‌اند. شاید وقت آن رسیده که چمدان ها را ببندیم و بند کفش‌هایمان را سفت کنیم. با ما همراه باشید.
پیش از آغاز سفر بیایید مروری بر تاریخ بام جزیره قشم داشته باشیم. بام جزیره قشم و به طور کلی حوالی آن بخش‌های زیادی از تاریخ این زمین و بشریت را به خود دیده‌اند. عمر صخره‌های بام قشم به بیش از دو میلیون سال می‌رسد و این موضوع وجود آب در این منطقه و شکل و شمایل صخره‌ها را ثابت می‌کند. همچنین اشیا کشف شده نشان می‌دهد انسان‌ها در چند دورهی تاریخی پا به این منطقه گذاشته‌اند. چراکه ابزارهایی نظیر تبر، چاقو، وسیله‌ای برای کندن ریشه‌ی گیاهان و ابزارهایی از این دست مربوط به دوران پارینه سنگی و انسان‌های نئاندرتال می‌شود. از طرفی ظروف سفالی، خشت‌های پخته شده و آب انبار وجود انسان‌های هوشمند را تایید می‌کنند. اگر بخواهیم نگاهی دقیق‌تر در تاریخ بیندازیم، آثاری از وجود تمدن مربوط به هفتصد و پنجاه سال قبل از میلاد نظرمان را جلب خواهند کرد.
با سفر به بام جزیره قشم چی در انتظارمان است؟ سفر به Baam-e Qeshm قرار است مشتی آرامش، لحظهای سکوت و چند از خط تاریخ این منطقه را به شما هدیه بدهد. سراسر محوطه‌ی بام جزیره قشم یک لوکیشن عالی برای عکاسی است. شما می‌توانید ساعت‌ها به همراه خانواده و دوستانتان در این منطقه بگردید و عکس‌ها و فیلم‌هایی تکرار نشدنی بگیرید. یادتان نرفته که بام قشم حسابی از خیابان و تمدن امروزی به دور است؟ سکوت این منطقه آرامشی عجیب دارد که مکمل مناظر فراموش نشدنی آن نظیر خط ساحلی خلیج فارس، جنگل حرا و دره تندیس های قشم است. بام جزیره قشم شباهت زیادی به دره ستارگان قشم دارد با این تفاوت که وسعت بام جزیره بیشتر است.
پس از تماشای ستارگان و تنفس هوای تمیز بالای Baam-e Qeshm می‌توانید کمی در منطقه‌ی تاریخی بام کند و کاو کنید. بر فراز بام جزیره قشم روستاهای متروکه‌ای نظیر کلات کشتار قرار دارند. کارشناسان و محققان فرضیه‌ها و نظریات متعددی درخصوص تاریخ اصلی تمدن‌های ویران شده‌ی منطقه دارند. چراکه هر یک از شواهد نشان دهنده‌ی دورهی تاریخی خاصی هستند. از طرفی کابردهای متفاوتی برای منازل و مدخل‌های به جا مانده تعریف شده است. برخی معتقدند روستای کلات کشتار و سکونتگاه‌های آن محلی برای استراحت و جمع‌آوری آذوقه بوده‌اند. در این بین بعضی از کارشناسان عقیده دارند از مدخل‌های فراز بام جزیره قشم برای فرار از دست پرتغالی‌ها استفاده می‌شده است. این درحالی است که می‌توان گفت جایی برای کمین سربازها و نگهبان‌ها بوده، زیرا دید بسیار گسترده‌ای را در اختیار شخص قرار می‌دهند.
بام قشم چشم‌اندازی حیرت‌انگیز از جزیره قشم را در اختیار شما قرار می‌دهد؛ منظره‌ای که عظمت آن شما را شگفت‌زده خواهد کرد. از همان ابتدای راه دوربین عکاسی یا موبایل خود را بیرون بیاورید و شروع به عکاسی کنید. مسیر را به‌سمت بالای بام ادامه دهید تا چشم‌انداز شما هر لحظه وسیع‌تر از قبل شود. پس از رسیدن به قله نفس تازه کنید و از زیبایی کوه‌ها و مناظر اطراف بام لذت ببرید.
بر فراز بام قشم، بخشی از جزیره زیر پاهای شما است. از این نقطه می‌توانید ساحل شمالی خلیج فارس را همچون نواری نقره‌‌ای در دوردست ببینید و آسمان را از نزدیک لمس کنید. اگر به ستاره‌ها و نجوم علاقه‌مند هستید، شب را در بام قشم سپری کنید و منتظر آسمان پرستاره شوید. این نقطه از جزیره با توجه با ارتفاع و آب و هوای تمیز و عاری از آلودگی، مکانی مناسب برای رصد ستاره‌ها به شمار می‌آید. به‌علاوه این بام از شهر فاصله دارد و در اطراف آن هیچ نوری نیست. بنابراین می‌توان با یک تلسکوپ عادی یا دوربین‌های چشمی نیز ستاره‌ها را تماشا کرد. اگر تجهیزات رصد ندارید یا منجم حرفهای نیستید نیز می‌توانید از آسمان پرستاره لذت ببرید.
هریک از بام‌های جزیره قشم داستانی از گذشته های بسیار دور دارد و می‌توان آثاری از زندگی مردم قدیم جزیره را در آن‌ها دید. بومیان جزیره قشم برای فرار از هوای شرجی و گرما در فصل تابستان به بام قشم پناه می‌آوردند و از آن به‌عنوان سکونتگاه موقت استفاده می‌کردند. در بام قشم آثاری از چند روستای ویران شده به چشم می‌خورد که مشهورترین آن‌ها روستای کلات کشتار است.
روستای کلات کشتار که با نام کوه کلات کشتاران نیز شناخته می‌شود در یک کیلومتری جنوب روستای طبل قرار دارد. روستای طبل دارای تمدنی کهن است و در آخرین تقسیمات کشوری 1398 به‌عنوان یکی از چهار شهر جزیره قشم انتخاب شد. درباره وجه تسمیه این روستا نیز گفته می‌شود که در زمان‌های نه‌چندان دور، جنگی بین دو قبیله سرشناس جزیره صورت می‌گیرد و اشخاصی در محل کنونی روستا جمع می‌شوند و بر طبل می‌کوبند تا طنین صلح را به گوش همگان برسانند و جنگ را تمام کنند. از آن زمان این روستا، طبل نام گرفت.
کوه کلات کشتاران از جاذبه‌های تاریخی و ناشناخته قشم است. در بالای این کوه فضای وسیعی وجود دارد که انبوهی از خانه‌های خشتی نیمه ویران، فضاهایی شبیه به آغل و انبار و چند حلقه چاه در آن دیده می‌شود. گمان می‌رود که در زمان حضور پرتغالی‌ها در جزیره قشم، این روستا در ارتفاعات بنا شده است. در آن زمان، منطقه طبل امنیت کافی نداشت و مردم برای حفاظت از جان خود و داشتن دید کافی به اطراف به کوه کلات پناه می‌بردند. برخی نیز می‌گویند که این کوه کاربرد نظامی داشته است. برخی نیز اعتقاد دارند که در این محل آذوقه نگهداری می‌شده است یا مردم دام‌های خود را در محل‌های خالی از خشت نگه‌می‌داشتند.
سوراخ عمیق و غار مانندی در کوه کلات کشتار دیده می‌شود که به گفته محلی‌ها برای فرار استفاده می‌شده است و راهی مخفی به خارج از روستا دارد. اگر خوب به گوشه‌های کوه نگاه کنید، اتاقک‌های کوچکی را خواهید دید که به احتمال زاید محل استقرار نگهبانان بوده است؛ زیرا دید کاملی به فواصل دور دارد.
طبق برخی منابع تاریخی دیگر، قدمت روستای کلات کشتاران به دوره پس از اسلام بازمی‌گردد. اگر به بازدید از این ویرانه‌ها بروید، خشت‌های خاکی و سنگی زیادی را خواهید دید که روی هم چیده شده‌اند و بقایای خانه‌هایی را به نمایش می‌گذارند که در ناحیه وسیعی مشابه روستا ساخته شده‌اند. به نظر می‌رسد که این روستا طی اتفاقی هولناک همچون طوفانی سهمگین به یک‌باره از بین رفته است. در گوشه‌وکنار خشت‌ها آثار تاریخی فراوانی از جمله کوزه‌های سفالی دیده می‌شود که رها شده‌اند. امید می‌رود که مسئولان مربوطه توجه بیشتری به این منطقه داشته باشند و از این اثر باستانی محفاظت کنند.
چاه‌ها و آب‌انبارها جزو جاهای دیدنی قشم‌اند و در نقاط مختلف این جزیره قرار دارند. آب‌انبارها معماری جذابی دارند و من همیشه به خلاقیت سازندگان آن‌ها فکر میکنم. آب‌انبارهایی که آب داشته باشند، جذاب‌ترند، چون می‌توانیم دستی در آب ببریم و صورتی بشوییم و طراوت و تازگی آب‌انبار را برداریم. البته این کار را در همه آب‌انبارها نمی‌توان انجام داد، اول باید تمیزی آب را بررسی کرد و بعد از آن هم باید مطمئن شد جانوری در آن زندگی نمیکند!
آب‌انبار بام به نام آب‌انبار بی‌بی هم شناخته می‌شود و علت این نام‌گذاری این است که بانوی خیری به نام صوغیه در سال 1202 دستور ساخت این آب‌انبار را صادر کرده است. صوغیه همسر شیخ عبدلله حاکم منطقه در آن زمان بوده است. این آب‌انبار معماری جالبی دارد و برای جمع‌کردن آب باران ساخته شده و هنوز هم برخی از مردم منطقه از آن استفاده می‌کنند. جالب است بدانید که داخل آب‌انبار مخزنی تعبیه شده که آب را تمیز نگه می‌دارد.
کلات کشتار قشم روستایی در این منطقه است که البته الان چیزی جز بناهای ویران از آن باقی نمانده است. در میان این بناها اتاقک‌ها، یک حفره بزرگ شبیه به غار و چند حلقه چاه هم دیده می‌شود. روایت‌های مختلفی درباره این روستا وجود دارد که توصیه میکنم حتما از مردم محلی بخواهید داستان آن را برایتان تعریف کنند.
داستان از این قرار است که مردم روستای طبل برای امنیت بیشتر روستایی را در ارتفاعات بام قشم ساختند تا از حمله دشمنان در امان باشند. در ویرانه‌هایی که باقی مانده می‌توانید آثار خانه‌های مسکونی و اتاقک‌های نگهبانی را می‌بینید.
حتی مردم محلی می‌گویند غاری که در روستا قرار دارد، راه فراری بوده که مردم از آن برای خروج از روستا در مواقع ضروری استفاده می‌کردند. تلخی ماجرا از آنجایی آغاز شد که به دلیلی که تاکنون مشخص نشده، روستا و اهالی آن نابود شدند. ازآنجایی‌که هنوز باستان‌شناسی در این منطقه تحقیقات انجام نداده، علت مشخصی برای نابودی این روستا اعلام نشده است.
زمین‌شناسان قدمت صخره‌های منطقه بام قشم را میلیون‌ها سال تخمین می‌زنند. گردشگران به‌محض رسیدن به بام قشم با صخره‌های مرتفعی روبه‌رو می‌شوند که با تصویر معمولی جزیره قشم بسیار متفاوت است. بخش‌های حاشیه‌ای و دامنه‌های بام قشم از جنس ماسه‌سنگ، سیلت و مارن هستند؛ اما در محدوده قله بام، سنگ‌ها خاصیت آهکی دارند و می‌توان پوسته صدفی آن‌ها را به‌راحتی حس کرد. با توجه به جنس صخره‌های این منطقه می‌توان گفت کوه‌ها حاصل پس رفتن دریا هستند. پایه کوه‌ها از آتشفشان‌های قدیمی تشکیل شده‌اند و با رسوب املاح دریا برای هزاران سال، ارتفاعات آهکی به وجود آمده‌اند.
بام قشم تا حدودی به دره ستارگان شباهت دارد؛ اما وسعت آن بیشتر است. فضای بام قشم غرق در سکوت است؛ پس اگر به‌دنبال مکانی دور از همهمه و شلوغی شهر می‌گردید و به طبیعت‌گردی علاقه دارید، به بام قشم بیایید.
بام قشم از جاهای دیدنی استان هرمزگان است و در مرکز جزیره قشم به‌سمت غرب قرار دارد. این جاذبه شگفت‌انگیز که یکی از سایت‌های ژئوپارک قشم به شمار می‌آید، در 5٫4 کیلومتری جنوب روستایی به نام طبل و 4٫5 کیلومتری شمال شرق روستایی به نام سلخ در بخش جنوبی جنگل حرا واقع شده است و با فرودگاه بین‌المللی قشم، 24 کیلومتر فاصله دارد. فاصله بام قشم با اسکله مسافربری شهید ذاکری، 75٫7 کیلومتری (70 دقیقه) و تا بندر لافت (جابه‌جایی همراه با خودرو)، 37٫2 کیلومتر است.
ژئوپارک‌ها مکان‌های دارای پدیده‌های زمین‌شناسی جالب و تماشایی هستند که ممکن است علاوه بر پدیده‌های زمین‌شناسی، دارای آثار تاریخی، بوم‌شناسی، باستان‌شناسی، میراث فرهنگی و طبیعی دیگر نیز باشند. ژئوپارک جزیره قشم اولین و تنها ژئوپارک خاور‌میانه است که در سال 2006 میلادی در شبکه جهانی ژئوپارک‌ها (GGN) به ثبت یونسکو رسید. ایران بعد از چین، مالزی، کره، ژاپن و ویتنام به‌عنوان ششمین کشور آسیایی دارای ژئوپارک شناخته می‌شود.
ژئوپارک قشم دارای 25 ژئوسایت است که شامل دره ستاره‌ها، کورکوراکوه، بام قشم، دره تندیس‌ها، دره شور، تنگه چاهکوه، نمکدان، کریان، موزه ژئوپارک، پهنه‌های گلی، ساحل کرق، دره قاضی، تنگه اولی، بصیرا، چاکویر، جزایر ناز، ژئو لینک، باسعیدو، خلیج دیرستان، جنگل حرا، ساحل تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها، صخره خرچنگ‌ها، روستای لافت، غار خربس، تالاب پرندگان دو کوهک و تنگه چاهکوه می‌شوند.
آدرس: استان هرمزگان، جزیره قشم، حد فاصل شمال و جنوب جزیره، نزدیک روستای سلخ
برای دسترسی به بام قشم ابتدا باید خود را به جزیره قشم برسانید. جزیره قشم دارای فرودگاه بین‌المللی است و شما می‌توانید به‌راحتی و در کمتر از دو ساعت خود را به فرودگاه بین‌المللی دیرستان قشم برسانید. از فرودگاه برای رسیدن به بام قشم یا سوار تاکسی شوید یا ماشین اجاره کنید تا پس از حدود نیم ساعت به این جاذبه حیرت‌انگیز برسید. راه‌های دیگر برای رسیدن به بندرعباس، قطار و اتوبوس هستند. زمان تقریبی سفر با قطار از تهران تا بندرعباس، 19 ساعت است.برای سفر به قشم با ماشین شخصی نیز به‌طور کلی دو تا انتخاب وجود دارد:
فاصله تهران تا بندر عباس از این مسیر، 1,276 کیلومتر (14 ساعت و 20 دقیقه) است. از تهران از اتوبان خلیج فارس و سپس آزادراه تهران - قم به قم بروید و از آنجا مسیر خود را به‌سمت کاشان ادامه دهید. از اتوبان کاشان - نطنز و جاده 71 به‌سمت یزد و سپس سیرجان بروید تا به بندرعباس برسید. از آنجا اگر قصد دارید با ماشین شخصی به قشم بروید، خود را به بندر پل برسانید. این مسیر حدود یک ساعت (81 کیلومتر) است. سپس با ماشین وارد شناورهای خودروبر یا لندینگ‌کرافت شوید تا به بندر لافت بروید. بام قشم در فاصله 36 دقیقه‌ای بندر لافت قرار دارد.
شما همچنین می‌توانید ماشین خود را پارک کنید و به اسکله شهید حقانی بندرعباس بروید. از این اسکله با اتوبوس‌های دریایی به بندر شهید ذاکری یا درگهان قشم می‌رسید. ساعت کاری اتوبوس دریایی از بندر عباس به قشم هر روز از ساعت 6 صبح تا 11:30 شب است. زمان سفر با اتوبوس دریایی تا قشم 50 دقیقه و تا درگهان یک ساعت و 30 دقیقه است. توجه داشته باشید که در روزهای دریایی اتوبوس‌های دریایی مسافران را جابه‌جا نمی‌کنند.
فاصله تهران تا بندر پل از این مسیر، 1,349 کیلومتر (15 ساعت) است. این مسیر از قم، کاشان، اصفهان، شیراز، جهرم و لار می‌گذرد و در نهایت به بندر پل می‌رسد. از بندر پل با ماشین وارد شناورهای خودروبر یا لندینگ‌کرافت شوید تا به بندر لافت بروید. اگر قصد ندارید با ماشین به قشم بروید، مسیر را تا بندر عباس ادامه دهید و ماشین خود را پارک کنید. سپس از طریق اسکله شهید حقانی به قشم بروید.
بام قشم در غرب جزیره واقع شده است. از بندر لافت یا اسکله شهید ذاکری به‌سمت غرب برانید تا به روستایی به نام طبل برسید. سپس مسیر را به‌سمت روستای سلخ ادامه دهید. با توجه به تابلوهای کنار جاده مسیر خود را پیدا کنید. بام قشم بین این دو روستا است. پس از اتمام مسیر ماشین‌رو پارک کنید. حدود 15 دقیقه پیاده‌روی کنید تا به بام برسید. برای پیدا کردن مسیر بام می‌توانید از محلی‌ها هم کمک بگیرید.
بام جزیره زیبای قشم، بلندترین‌بام جزیره و از فلات‌های دیدنی آن است. این منطقه وسیع‌ترین بلندی‌های قشم را در خود دارد که بخشی از محدوده ژئوپارک قشم محسوب می‌شود. ژئوپارک‌ها مناطقی هستند که می‌شود تنوع پدیده‌های زمین‌شناسی، باستان‌شناسی و بوم‌شناسی را در آن دید. به همین خاطر این بام تماشایی هم در این محدوده جای گرفته است. بخش‌های حاشیه‌ای و دامنه‌های بام از جنس ماسه‌سنگ، سیلت و مارن است؛ اما در محدوده قله بام، سنگ‌ها خاصیت آهکی دارند. می‌شود پوسته صدفی آن‌ها را به‌راحتی حس کرد.
