با نگاهی به خیابان، مدل‌های مختلفی از خودروهای گرانقیمت به چشم می‌خورند؛ ارزش بعضی از این خودروها بیش از میلیاردها تومان است.مثلا قیمت آینه بنزE250 با قیمت کل یک پراید برابری می‌کند. شاید فکر کنید: “اگر خودروی بنز در تصادف با پراید صدمه ببیند و راننده پراید مقصر باشد، جبران خسارت این خودروهای لوکس چه روندی خواهد داشت؟ آیا راننده پراید باید کل زندگی خود را برای پرداخت این خسارت بفروشد؟ از آن‌جا که تعداد چنین خودروهایی در جامعه افزایش یافته است، توجه به خسارت آن‌ها در قوانین بیمه‌ای امری ضروری به نظر می‌رسد. از خسارت خودروهای گرانقیمت با عنوان خسارت خودروی نامتعارف یاد می‌شود.
قوانین بیمه‌ای خسارت خودروهای گرانقیمت( خسارت خودروهای نامتعارف) در این مقاله بررسی شده است. دیگر نگران تصادف با خودرو غیرمتعارف و گران قیمت نباشید. می‌پرسید چرا؟ با ما همراه باشید.
طبق ماده 8 و تبصره 3 و 4 قانون مصوب بیمه نامه شخص ثالث ، خودروها به دو دسته متعارف و نامتعارف تقسیم می‌شوند. گران‌ترین خودروی متعارف قیمتی برابر با نصف دیه یک مرد کامل را دارد.خودرو هایی با قیمت بیش از این مبلغ، خودرو ی نامتعارف محسوب می‌شوند.
خودرویی که در زمان وقوع حادثه رانندگی ارزشی برابر یا کمتر از سقف تعهدات جانی یا 50% دیه مرد مسلمان در ماه حرام داشته باشد. قوه قضاییه در هر سال نرخ دیه را مشخص می‌کند. سپس؛ بیمه مرکزی برحسب آن سقف تعهدات مالی و جانی بیمه شخص ثالث را مشخص خواهد کرد. طبق این تعریف، ارزش خودروی متعارف در سال 1402، کمتر یا برابر 600 میلیون تومان است. البته ملاک تعیین ارزش خودرو، نظر ارزیاب خسارت بیمه یا کارشناس رسمی دادگستری است.
خودروی نامتعارف چیست؟ خودرویی است که ارزش و قیمت آن بیش از 50 درصد تعهدات بیمه در قبال خسارات جانی است. برحسب این تعریف، در سال 1402، اگر ارزش خودرویی بیش از 600 میلیون تومان باشد، خودروی نامتعارف یا خودروی گرانقیمت محسوب خواهد شد.
به بیان ساده‌تر، سقف خسارتی که دارنده خودروی نامتعارف می‌تواند از طرف مقصر حادثه بابت خسارت خودروی خود در سال 1402 درخواست نماید، 600 میلیون تومان است. اگر خسارت خودروی گرانقیمت او حتی اگر بیشتر از این مقدار باشد، بیمه شخص ثالث طرف مقصر حادثه بیش از مبلغ 600 میلیون تومان را در سال 1402 پرداخت نخواهد کرد.
خسارت خودروهای لوکس بر مبنای گران‌ترین خودرو متعارف محاسبه می‌شود . به این صورت که خسارت خودروهای لوکس و غیر متعارف صرفا به اندازه‌ی خسارت متناظر وارد شده به گران ترین خودروی متعارف پرداخت می‌شود.
به عنوان مثال هنگامی که یک پراید با یک خوردو نامتعارف مانند بنز تصادف کند با فرض مقصر بودن خودرو پراید ، خسارت خودرو ی بنز بر مبنای گران ترین خودرو متعارف محاسبه می‌شود.اگر خودروی دنا را گران ترین خودرو متعارف در نظر بگیریم و ارزش چراغ عقب آن 5.000.000 تومان باشد، و همچنین ارزش چراغ عقب بنز 12.000.000 تومان باشد.
خسارت پرداخت شده از بیمه ی خودروی پراید به خودرو بنز 5.000.000 تومان می‌باشد و مابقی مبلغ به عهده صاحب خودروی بنز یا بیمه بدنه آن می‌باشد.البته صاحب خودروی نامتعارف می‌تواند علاوه بر دریافت خسارت از بیمه ثالث مقصر و بدنه خود، برای افت قیمت خودروی خود از مقصر شکایت کرده و مبلغ افت قیمت را طلب کند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تصویب قانون بیمه شخص ثالث در اقدامی کم سابقه و با هدف حمایت از اقشار ضعیف جامعه ، با بهره گیری از ابزاری حقوقی به نام "تحدید مسئولیت " مفهومی به نام خودرو متعارف و غیر متعارف را وارد ادبیات بیمه کشور کردند .طبق این قانون مسئولیت مقصر حادثه در قبال خسارت وارده به خودروهای غیر متعارف محدود به حد خاص یعنی ارزش خودرو متعارف یا نصف دیه ماه حرام سال وقوع حادثه شده است .
هر چند در صورت تصویب لایحه پیشنهادی دولت به مجلس مبنی بر پرداخت خسارت زیاندیده تا سقف تعهد بیمه نامه مقصر حادثه بدون در نظر گرفتن قانون خودروهای غیر متعارف بخشی از مشکلات ناشی از اجرای این قانون کم خواهد شد اما موضوع خودروهای غیر متعارف از یک سو و تورم موجود در جامعه از سوی دیگر موجب ضرر و زیان تعداد زیادی از افراد جامعه به عنوان مالکان خودروهای غیر متعارف گردیده است بنابراین جهت کاهش پیامدهای زیانبار اجرای این قانون اکیدا به مالکان خودروهای غیر متعارف توصیه میگردد نسبت به خرید بیمه بدنه اقدام نمایند تا در صورت وقوع حادثه و عدم دریافت کامل خسارت از مقصر الباقی خسارت را از بیمه بدنه دریافت کنند.
