شیلنگ خودرو از جمله از ضروری ترین قطعات در اتومبیل شناخته می‌شود. اهمیت بالای انواع شیلنگ برای خودرو موجب شده است که در حین خرید آن حساسیت زیادی به خرج داده شود. شاید برای شما نیز این سوال پیش آمده باشد که شیلنگ ها چه نقشی در خودرو ایفا می‌کنند. با بررسی کاربرد شیلنگ خودرو متوجه می‌شویم انواع مختلف این محصولات هر کدام برای انجام وظایفی خاص بر روی اتومبیل نصب می‌شوند. به عنوان مثال برخی از آن ها برای انتقال دادن مایعات کاربرد فراوان دارند. در طرف مقابل شیلنگ ها می توانند برای جابجایی هوا از یک بخش به بخش دیگر مورد استفاده قرار گیرند.
قبل از این که به معرفی انواع شیلنگ خودرو بپردازیم، بهتر است تعریفی از این قطعه کاربردی داشته باشیم. برای پاسخ دادن به این سوال می‌توانیم بیان کنیم اجزای هر موتور به ماننده قلب انسان عمل کرده و به مانند اجزای بدن با استفاده از رگ ها به هم متصل می‌شوند. شیلنگ ها در این زمینه نقش رگ ها را ایفا می‌کنند. چنانچه قطعه ای از موتور اتومبیل دچار ایراد شود و نتواند به درستی فعالیت مورد نظر را انجام دهد، قادر به حرکت دادن آن نخواهید بود.
انواع شیلنگ خودرو و لوله هایی که درون آن قرار گرفته اند به مانند رگ باید بتوانند فرآیند مورد نظر را برای ارتباط با قسمت‌های مختلف طی کنند. همان طوری که ماشین لباسشویی شما نمی‌تواند بدون شیلنگ کارآیی داشته باشد، خودرو نیز با استفاده از لوله و شیلنگ فعالیت خود را انجام می‌دهد. بسته به نوع خودرو و همچنین قطعه‌ای که قصد دارید برای آن شیلنگ خریداری کنید باید در انتخاب خود دقت داشته باشید. با توجه به این که هر کدام از شیلنگ‌های خودرو از نظر شکل ظاهری و جایگاه با هم متفاوت هستند، از یک فرد وارد در این زمینه برای خرید شیلنگ کمک بگیرید.
همانگونه که عنوان کردیم انواع مختلف شیلنگ خودرو وظایفی خاص بر عهده می‌گیرند. برخی از این شیلنگ ها برای انتقال مایعات به کار گرفته می‌شوند. تعداد دیگری از آنها را برای جابجایی هوا به بخش‌های مختلف بر روی خودرو نصب می کنند. در حالت کلی شیلنگ هایی که برای خودروها به بازار عرضه می‌شوند با هدف جابجایی مایعات تولید شده و عمدتا برای روغن کاری، خنک کاری و یا هیدرولیک کاربرد بالایی دارند. در عین حال امروزه انواع مختلفی از شیلنگ خودرو را می‌توانید در بازار مشاهده کنید که هر کدام وظایف خاصی بر عهده می‌گیرند.
عمدتا برای ساخت شیلنگ خودرو از قاعده‌ای خاص پیروی می‌شود. معمولا شیلنگ‌ها از 3 بخش کلی تشکیل شده‌اند. قسمت اول که شیلنگ‌ها را با لوله‌های داخلی تولید کرده و برای منتقل کردن سیالات به کار گرفته می‌شوند. بخش دوم را به گونه‌ای طراحی می‌کنند که دارای پوشش بوده و از الیاف استاندارد برای تقویت آنها استفاده می‌شود.
قسمت دیگری از انواع شیلنگ خودرو که وظیفه محافظت از لایه های دیگر را در مقابله با عوامل آسیب رسان دارد با استفاده از لایه‌های خارجی مورد پوشش قرار می‌دهند. هر کدام از این شیلنگ‌ها می‌توانند از استاندارد خاصی بهره مند شوند.
تقریباً هر یک از شیلنگ های خودرو برای یک هدف منحصر به فرد طراحی شده اند و با قطعات دیگر قابل تعویض نیستند. مایع انتقال شما به نوع خاصی از شیلنگ نیاز دارد. فشار مایع مخلوط شده با انواع رسوبات که در شیلنگ جریان می یابد، فشار مایع مخلوط شده با انواع رسوبات که در شیلنگ جریان می یابد، به مرور زمان موجب فرسودگی شیلنگ ها می شوند. این تصور که مایعات نمی توانند باعث ساییدگی شوند، اشتباه است. در ادامه انواع شیلنگ خودرو معرفی می شود.
سیستم های سوخت کم فشار، در وسایل نقلیه با کاربراتور استفاده می شود، فشار در این سیستم ها بین 6 تا 10 psi است. بیشتر شیلنگ سوخت از نیتریل سیاه با طناب های نایلونی بین لایه ها برای استحکام استفاده می کنند. این شیلنگ معمولاً برای فشارهای تا 25 psi مناسب است، در فشارهای بالاتر از این مقدار به شلنگ EFI نیاز دارید.
شیلنگ سوخت استاندارد قادر به پشتیبانی از بنزین، دیزل، بیودیزل، اتانول و نفت است. شیلنگ های سوخت بخاربرچسب گذاری شده اند، اگر در برچسب ذکر نشده است که برای سوخت بی خطراست، از آن برای سوخت استفاده نکنید. یک شلنگ ذوب شده پر از گاز واقعا خطرناک خواهد بود.
برای فشارهای بالاتر یک سیستم EFI، معمولاً psi بر 30-100 تنظیم شده است. گیره های مورد استفاده در این شیلنگ ها باید منحنی باشند، یک گیره استاندارد محرکه صاف می تواند در شلنگ بریده شود. درعوض، از گیره های منحنی طراحی شده برای برنامه های ای اف آی استفاده کنید.
البته در کاربردهای فشار بالاتر باید به جای گیره، شلنگ دارای اتصالات ویژه باشند. این مورد صرفا برای استفاده در سیستم های ای اف آی نیست، شیلنگ ای اف آی باید فشارهای بسیار بالاتری را نسبت به شلنگ بخارسوخت استاندارد پشتیبانی کند.
شیلنگ های خنک کننده در دو مدل وجود دارند:
شیلنگ بخاری خودرو
شیلنگ رادیاتور خودرو
این شیلنگ ها به طور مشابه ای ساخته می شوند، اما در سایز و اندازه تفاوت واقعی دارند. قطر شلنگ بخاری به طور کلی ½، تا ¾ اینچ است. شیلنگ بخاری انواع مختلفی دارد، از وزن استاندارد تا سنگین تولید می شود. شیلنگ های سنگین دارای محافظت بیشتری در برابر سایش و آسیب های خارجی هستند. تمام شیلنگ های بخاری خودرو برای دوام با سیم های نایلونی پوشانده شده اند. شیلنگ خنک کننده خودرو برای سوخت ها ایمن نیستند.
شیلنگ های رادیاتور خودرو نیز سیم پیچی شده اند، اما به شکلی قالب بندی شده هستند. این شیلنگ ها می توانند از 1 اینچ تا 3 اینچ قطر داشته باشند و برای مقاومت در برابر سایش طراحی شده اند. برخی از شیلنگ های رادیاتور فنرهای بزرگی در داخل خود دارند تا از فرو ریختن آن ها اطمینان حاصل شود.
شیلنگ رادیاتور می تواند با سرد شدن مایع خنک کننده داغ فرو بریزد و خلاء ایجاد کند. شیلنگ های رادیاتور خودرو از نظر قطر بسیار بزرگتر و حتی نازکتراز شیلنگ بخاری هستند. اغلب، این شیلنگ‌ها دارای یک فنر پیچ‌دار در داخل هستند تا با تغییر دما از ساییدگی آنها جلوگیری کند.
چندین سیستم هیدرولیک در اکثر خودروها وجود دارد، این شیلنگ ها مورد استفاده بسیاری از قطعات خودرو مانند فرمان برقی و ترمز است. هر دو به شیلنگ‌هایی با فشار بالا نیاز دارند که می‌توانند 2000 psi یا بیشتر را تحمل کنند.
این شیلنگ ها توسط خودروسواران قابل تعویض هستند، اما تا زمانی که تجهیزات خاصی نداشته باشید، نمی توانید خودتان آن را نصب کنید. این شیلنگ ها دارای اتصالات فشرده مخصوصی هستند که باعث می شوند که این نوع شلنگ محکم شود تا فشارهای بالا را حفظ کنند. این شیلنگ ها با فولاد بافته شده بین لایه ها پوشانده شده اند.
این موضوع باعث می شود شیلنگ بسیار سفت و سخت خم شود و به احتی خم نشوند.شیلنگ هیدرولیک باید هزاران پوند فشار را تحمل کند و برای پشتیبانی از آن به اتصالات خاصی نیاز دارد. در داخل یک شیلنگ هیدرولیک لاستیکی، فولاد بافته شده است تا فشار سیال را تحمل کند. این باعث می شود شیلنگ بسیار سفت و سخت خم شود.
در این نوع شیلنگ یک شیلنگ فولادی ضد زنگ جایگزین شیلنگ لاستیکی ضخیم شده است که از یک لوله هسته تفلون که در فولاد ضد زنگ بافته شده استفاده می کند. این نوع شیلنگ ها گران تر هستند، اما ماندگاری بالاتری نسبت به سایر شیلنگ ها دارند.
شیلنگ برگشت فرمان برقی یک استثناء دراین نوع شیلنگ ها است که تحت فشار زیادی نیست. این نوع از شیلنگ را می توان با گیره های استاندارد برش داد و محکم کرد. در سیستم هیدرولیک که گیربکس اتوماتیک است، در استفاده از این نوع شیلنگ مایع باید خنک شود. این کار از طریق خطوط سختی که به رادیاتور متصل می شوند انجام می شود. همچنین یک شیلنگ لاستیکی نیز وجود دارد که به عنوان یک اتصال انعطاف پذیر عمل می کند، که در این صورت شیلنگ مورد استفاده باید شلنگ هیدرولیک باشد. اکثر خودروهای لوکس دارای شیلنگ ویژه ای هستند که مخصوص وسایل نقلیه است، اما بسیاری از خودروهای قدیمی فقط از شیلنگ هیدرولیک پلاستیکی استفاده می کنند. این شیلنگ ها نسبتاً کم فشار هستند.
سیستم تهویه خودروی شما به شیلنگ های فشار بالا نیاز دارد. این شیلنگ مشابه شیلنگ های هیدرولیک فشار قوی است، اما به جای لایه فولادی بافته شده، در این نوع ازنایلون بافته شده برای استحکام و انعطاف پذیری استفاده شده است. شیلنگ های تهویه خودرو، مشابه شیلنگ های هیدرولیک به تجهیزات خاصی برای اتصال اتصالات نیاز دارند.اکثر شیلنگ های تهویه مطبوع که امروزه استفاده می شوند سبک سدی دارند که می تواند برای همه انواع استفاده شود.دو نوع شیلنگ تهویه وجود دارد:
شیلینگ مانع خودرو
شیلنگ غیر مانع خودرو
این برای دو نوع اصلی مبرد A/C است. نوع مدرن R134a دارای مولکول های کوچک تری نسبت به R12 قدیمی است.اگر R134a را در شیلنگ بدون مانع R12 قرار دهید، گاز به آرامی از خود شیلنگ عبور می کند زیرا مولکول ها بسیار کوچک هستند. مولکول های R12 بزرگتر از مولکول های شیلنگ هستند، بنابراین به بیرون نفوذ نمی کند.R134a به یک شیلنگ مانعی نیاز دارد که از یک آستر پلاستیکی حاوی مبرد استفاده می کند.
سطح مقطع شیلنگ تهویه نشان می دهد که شلنگ چقدر ضخیم است. این شیلنگ در داخل 13/32 اینچ است، اما در خارج تقریباً یک اینچ کامل است. همچنین به بافت محکم‌تر سیم‌های نایلونی در مقایسه با شلنگ بخاری توجه کنید. سطح مقطع شیلنگ تهویه مطبوع نشان می دهد که شلنگ چقدر ضخیم است. این شیلنگ در داخل 13/32 اینچ است، اما در خارج تقریباً یک اینچ کامل است. همچنین به بافت سفت‌تر روی تارهای نایلونی نسبت به شلنگ بخاری توجه کنید.
حتی خودروهای مدرن هنوز از شبکه شیلنگ ها استفاده می کنند، اما استفاده در خوردهای لوکس کمتر از خودروهای قدیمی است.خط وکیوم می تواند لاستیک، پی وی سی یا سیلیکون باشد. شیلنگ جاروبرقی قابلیت تحمل فشار 25psi را دارد و برای استفاده از جاروبرقی، شیشه‌شوی و سرریز رادیاتور طراحی شده است.
شیلنگ ها در طول زمان در معرض سایش هستند و باید به طور دوره ای بررسی و تعویض شوند. برخی از شیلنگ ها باید به طورمنظم تعویض شوند، زیرا بررسی آنها دشوار است، اما برخی دیگر به راحتی قابل تشخیص است که آیا فرسوده شده اند یا خیر. شیلنگ های سوخت باید هر پنج سال یکبار تعویض شود. گاهی ممکن است خودروی شما به مدت 30 سال کارکرده باشد و در این مدت هرگز شیلنگ خودرو را تعویض و جایگزین نکرده باشید، باید بدانید این مورد اصلا پیامد خوبی ندارد. سوخت خودرو به مرور موجب خوردگی شیلنگ می شود، این مورد منجر به افتادن قطعات کوچک در سوخت می شود که در فیلتر یا در کاربراتور یا سیستم EFI گیر می کند. در نهایت شیلنگ شکافته می شود.
آزمایش شیلنگ های خنک کننده خودرو آسان است. با خنک شدن موتور، شلنگ را بگیرید و فشار دهید. باید در برابر فشار دست شما مقاومت کند اما در نهایت شل شود. اگر نرم است، در اسرع وقت آن را عوض کنید، زیرا نازک است و ممکن است در هر نقطه پاره شود. هر شیلنگی که دارای ترک، هوازدگی یا خراش است باید تعویض شود.
سیم های فرسوده در انتهای بریده شیلنگ مشکلی ندارد، اما اگر سیم در جای دیگری مشاهده کردید، باید فوراً آن را تعویض کنید. شیلنگ های روغنی، به ویژه در نزدیکی اتصالات فشرده، باید به دقت بررسی شوند، زیرا می تواند نشانه ای از چکه کردن از طریق شلنگ در کاربردهای فشار بالا باشد. شلنگ های برآمده نیز باید تعویض شوند، زیرا این نشانه ضعیف شدن دیوارهای داخلی است. تعویض شیلنگ نسبتاً ساده است، در بیشتر موارد، مقداری مایعات را از دست خواهید داد که به سادگی تعویض می شوند. در برخی از کاربردها، به ویژه شیلنگ های ترمز، نیاز به بررسی مجدد سیستم دارند. تعویض فرمان برقی یا شیلنگ انتقال به این معنی است که باید سیستم را قبل از پر کردن مجدد با مایع جدید بشویید تا هر گونه آلودگی از خود تجهیزات تخلیه شود.
ویژگی های هر شیلنگ خودرو متفاوت هستند. در حین خرید این قطعات باید شرایط کار و نصب آن ها را در نظر بگیرید. علاوه بر این با توجه به نوع خودروها، برای تولید شیلنگ های آنها نیز موارد مختلفی در نظر گرفته می‌شوند. در کنار شکل ظاهری و نحوه قرارگیری شیلنگ ها، مقاومت این محصولات نیز با توجه به مکان نصب می‌تواند متفاوت باشد. علاوه بر این، قطر دهانه و ضخامت از دیگر مواردی هستند که در شیلنگ های خودرو تفاوت هایی دارند.
