آشنایی با توکن NFT اوردینال (Ordinal NFT)

اوردینال های بیت کوین گوی رقابت را از وب 3 ربوده‌اند. با اینکه مخالفان اردینالز بیت کوین را نوعی سوءاستفاده از این شبکه می‌دانند، اما به باور توسعه‌دهنده این پروتکل، این ادعاها بی‌اساس هستند. با وجود همه این بدنامی‌ها، اکنون حدود 130,000 اوردینال روی شبکه بیت کوین ساخته شده است.

پروتکل ان اف تی Ordinals بیت کوین چگونه ساخته شد؟

سگویت (SegWit) که در سال 2017 راه‌اندازی شد، یک سری از باگ‌های نرم افزار بیت کوین کور (Bitcoin Core) را برطرف کرد. نتیجه این کار، افزایش تعداد تراکنش‌های قابل ذخیره در هر بلاک و زمینه‌ساز توسعه کانال‌های پرداخت لایه 2 مانند شبکه لایتنینگ بود. در آن زمان، سگویت یکی از داغ‌ترین موضوعات مورد بحث در جامعه بیت کوین به‌شمار می‌رفت که به هاردفورک شبکه و راه‌اندازی بلاک چین‌های رقیب، شامل بیت کوین کش (BCH) و بیت کوین ساتوشی ویژن (BSV) منجر شد.

پروتکل Ordinals از به‌روزرسانی اخیر بیت کوین به‌نام تپروت (Taproot) استفاده می‌کند که در نوامبر 2021 (آبان 1400) اجرایی شد. مهمترین ویژگی این آپگرید، افزایش مقدار داده قابل قرارگیری داخل یک تراکنش است.

پس از این به‌روزرسانی، تمام طرف‌های درگیر در یک تراکنش می‌توانند برای استانداردسازی و فردبه‌فرد کردن این تراکنش‌های پیچیده با یکدیگر همکاری کنند. این کار از طریق ترکیب کلیدهای عمومی طرفین برای ساخت یک کلید عمومی جدید و ادغام امضاهایشان جهت ساخت یک امضای جدید انجام می‌شود. این امر از طریق ابزاری به‌نام امضاهای اشنور (Schnorr) صورت می‌گیرد.

آپگرید تپروت همچنین تراکنش‌ها را با یک یا چند امضا مخلوط می‌کند که باعث دشوارتر شدن شناسایی ورودی‌های آن در بلاک چین بیت کوین می‌شود. علاوه بر این، تپروت در کنار بهبود حریم خصوصی، مقدار داده مورد نیاز برای ساخت تراکنش‌ها را کاهش داده که باعث کمتر شدن هزینه‌ها شده است.

پروتکل اوردینالز (Ordinals) چگونه کار می‌کند؟

پیش از این افراد و پروژه‌های بسیاری سعی کردند NFTها را به شبکه بیت کوین بیاورند. اما همانطور که اشاره کردیم، به دلیل عدم پشتیبانی بیت کوین از قراردادهای هوشمند، مثل چیزی که در اتریوم (برای مثال) می‌بینیم، این امکان وجود نداشت. پروتکل اوردینالز اما با بهره‌گیری از آپدیت‌های گذشته بیت کوین، راه چاره‌ای برای این مشکل پیدا کرده است.

سال 2017 بود که آپدیت سِگ‌ویت (SegWit) بیت کوین صورت گرفت. این سافت‌ فورک اجازه می‌داد تا اطلاعات بیشتری در هر بلاک قرار بگیرد. همین موضوع سبب شد تا فضا برای اطلاعاتی مثل قراردادهای هوشمند باز شود. در سال 2021 و با سافت فورک “تپ‌روت (Taproot)” بیت کوین پیشرفت بیشتری در بهره‌گیری از قراردادهای هوشمند پیدا کرد. این دو آپدیت مهم در واقع مبانی شکل‌گیری پروتکلی به نام اوردینالز بودند که می‌تواند روی این شبکه، NFT بسازد. اما چگونه؟

می‌دانیم که هر واحد بیت کوین از 10٬000٬000 ساتوشی تشکیل شده است. وظیفه پروتکل اوردینالز “حکاکی یا ایسنکریپشن (Inscriptions)” اطلاعات بر روی ساتوشی‌‌ها است. این اطلاعات می‌تواند شامل قراردادهای هوشمند هم باشد؛ و اینجاست که بیت کوین از موهبت NFT بهره‌مند می‌شود!فرایند حکاکی که توسط اوردینالز انجام می‌شود، شامل الصاق فایل‌های تصویری مختلف به هر ساتوشی هم می‌شود.

“کیسی رودارمور (Casey Rodarmor)” در 21 ژانویه همین سال، اوردینالز را روی شبکه بیت کوین عرضه کرد. او خودش پیش از اوردینالز از توسعه‌دهندگان اصلی بیت کوین به شمار می‌رفته. پروتکلی که او خلق کرده، نه یک بلاک چین لایه دو و نه یک زنجیره جانبی (Sidechain) است. بلکه تنها پروتکلی برای الصاق اطلاعات به ساتوشی‌هاست؛ هیچ توکن اختصاصی‌ای ندارد و کاملا روی شبکه بیت کوین و رمزارز BTC سوار است.

تفاوت اردینالز بیت کوین با دیگر NFT ها چیست؟

مهمترین تفاوت، مربوط به فضای ذخیره‌سازی است. اکثر ان اف تی‌ها امروزه روی بلاک چین اتریوم از طریق استاندارد ERC721 ساخته شده‌اند. این استاندارد نحوه ساخت توکن غیرمثلی را در کل این اکوسیستم یا یک بلاک چین مبتنی بر ماشین مجازی اتریوم مشخص می‌کند تا به‌راحتی قابل شناسایی باشند. از طرفی، این توکن‌ها عموما دارای داده‌های برون زنجیره‌ای به‌نام متادیتا (Metadata) هستند که روی یک سیستم ذخیره‌سازی غیر متمرکز به‌نام سیستم فایل بین سیاره‌ای (IPFS) نگهداری می‌شوند.

برای درک بهتر، فرض کنید خود ان اف تی یک قرارداد است که به اثبات مالکیت یک آیتم دیگر می‌پردازد و جزئیات آن آیتم در متادیتا ثبت شده است. در خصوص اکثر NFTها که یک اثر هنری دیجیتال هستند، JPG واقعی یا فایل آن اثر عموما خارج از بلاک چین مربوطه ذخیره می‌شود و این متادیتا حاوی لینکی به آن فایل است. این یعنی فایل اصلیِ خارج از بلاک چین، قابلیت تغییر دارد. بنابراین نهایتا، امکان تغییر ان اف تی‌ها با تغییر متادیتایشان فراهم می‌شود.

همانطور که احتمالا تا کنون دیده‌اید، برخی از پروژه‌های توکن غیر قابل تعویض با به‌رورزسانی متادیتا، کیفیت تصویر آن را بهبود می‌دهند. در این صورت، گاهی اوقات لازم است که برای مشاهده تصویر باکیفیت‌تر، مجبور به کلیک کردن روی دکمه “Refresh Metadata” روی یک بازارچه توکن غیرمثلی نظیر اوپن سی باشید.

این قابلیت تغییر NFTها همان چیزی بود که آقای رودرمور با توسعه پروتکل اردینال بیت کوین سعی در بهبود آن داشت. از نظر وی، توکن‌های غیرمثلی امروزی به‌خاطر نیاز به داده‌های برون زنجیره‌ای «ناکامل» هستند.

اما ان اف تی های Ordinals بیت کوین به‌خاطر نداشتن فایل یا متادیتای مرجع تعریف‌کننده آن، با دیگر گونه‌ها تفاوت دارند و در عوض، کل فایل داده روی بخش امضای شاهد (Witness Signature) تراکنش بیت کوین قرار می‌گیرد. این یعنی کلیت NFT های اوردینالز روی خود بلاک چین بیت کوین قرار دارند. به همین خاطر، آقای رودرمور این توکن‌های را «کامل» دانسته و به‌جای واژه “NFT”، از عبارت “Digital Artificats” به‌معنای «مصنوعات دیجیتال» برای آن‌ها استفاده می‌کند.

معروف ترین توکن های اردینال بیت کوین

اردینالز از زمان راه‌اندازی تا کنون محبوبیت فراوانی یافته است. این توکن‌ها شاهد ساخت کلکسیون‌های جذاب و فروش‌های گران‌قیمت هستند. در این میان، پروژه OnChainMonkey مبتنی بر اتریوم 10,000 اوردینال را را در یک اینسکریپشن واحد مینت کرده که آن را به یکی از اولین کلکسیون‌های ساخته‌شده روی بیت کوین تبدیل کرده است. با بلوغ بازار اوردینال، شاهد نوآوری‌های جدید در این حوزه خواهیم بود.از جمله محبوب‌ترین اردینال های بیت کوین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اوردینال پانکس (Ordinal Punks)

• تپروت ویزاردز (Taproot Wizards)

• بیت کوین راکس (Bitcoin Rocks)

• تایمچین کالکتیبلز (Timechain Collectibles)

• اردینال لوپس (Ordinal Loops)

• ریپچی‌ز پاور سورس (Repache’s Power Source)

• بیت کوین شرومز (Bitcoin Shrooms)

• د شدو هتس (The Shadow Hats)

• د دن فایلز (The Dan Files)

• توروسز (Toruses)

مزایای Ordinal ها

Ordinal ها می توانند با بهبود امنیت و ایجاد انگیزه در توسعه دهندگان برای ایجاد در شبکه، تأثیر مثبتی بر افزایش کارمزدها و در نتیجه بر اکوسیستم بیت کوین بگذارند. تعداد Ordinal های تازه ایجاد شده از زمان راه اندازی آنها افزایش زیادی یافته است و باعث افزایش کارمزد تراکنش ها و متوسط ​​اندازه بلوک در بلاکچین بیت کوین شده است. همچنین، NFT های بیت کوین برای بودجه امنیتی بیت کوین مفید خواهند بود.

با افزایش کارمزد تراکنش‌ها، ایجاد Ordinalها به استخراج‌کنندگان انگیزه پاداش می‌دهد تا شبکه را ایمن کنند، در حالی که درآمد حاصل از پاداش‌های استخراج با هر نصف شدن بیت‌کوین کاهش می‌یابد پس این موضوع میتواند برای ادامه و مقرون به صرفه بودن ماینرها، حیاتی تلقی شود.

یک توسعه‌دهنده مستقل Udi Wertheimer‌‌‏ میگوید: «از آنجایی که فضای بلوک کمیاب است و تقاضا برای مواردی مانند کتیبه‌ها(inscription) وجود دارد، امید زیادی وجود دارد که افراد با انگیزه کافی، برای حفظ امنیت شبکه بیت‌کوین به سرمایه گذاری روی ماینرها بپردازند.» علاوه بر این،Ordinalها یک مورد استفاده جدید برای سودآوری تجاری بر روی بیت کوین ارائه می دهد. او گفت: «با این همه علاقه به Ordinalها و کتیبه‌ها، من انتظار دارم که اکوسیستم بسیار بزرگی در اطراف آن ساخته شود. ‏ Wertheimer این تصور را که برخی از توسعه دهندگان هسته بیت کوین مبنی بر اینکه ایجاد NFT ها مورد استفاده مناسبی برای بیت کوین نیست، رد می کند. به گفته او، در سال‌های اخیر، توسعه‌دهندگان هسته بیت‌کوین «آنچه کاربران واقعی بیت‌کوین می‌خواهند را نادیده گرفته‌اند».