آشنایی با زیبایی های رود سِیمَره و جاذبه های آن!
یکی از جاذبه های طبیعی بروجرد رودخانه سیمره است و تقریبا در 25 کیلومتری جنوب شرقی کرمانشاه (غرب بروجرد) از به هم پیوستن دو رود به وجود می آید. این رود با طول 755 کیلومتر یکی از بزرگ ترین و پرآب ترین رودخانه ی این استان است و از مهم ترین سرشاخه های کرخه به شمار می رود. از ویژگی های این رودخانه آب گل آلود آن است به همین علت به آن سیمره می گویند. سیمره از دو بخش سی به معنی سیاه و مره یعنی غار و دیواره سنگی تشکیل شده است.این رودخانه دارای نام های قدیمی دیگری از جمله اوکنی یا گاماسب (گاومیش آب)یعنی رود بزرگ بوده است. این رود که کهن ترین رودخانه غرب ایران است شدت آب در آن متغییر است و در طول زمان هرگز بستر مناسبی برای شنا و آبتنی کردن نبوده است.
سرچشمه ی اصلی این رودخانه استان همدان و از حوالی کوه الوند به نام گاماسیاب است.برای رسیدن به استان لرستان با گذر از مناطق مختلف شعبه هایی ازملایر،تویسرکان و نهاوند دریافت می کند سپس با گذر از بخش باریک منطقه کوهستانی به استان کرمانشاه می رسد. آنچه حائز اهمیت است عبور این رودخانه از منطقه تاریخی بیستون در کرمانشاه است که در این استان علاوه بر رودخانه قره سو که به سیاه آب شهره است رودهای کوچک دیگری اعم از هلیلان و کرند به آن می پیوندند و بعد به استان لرستان می رسد که در محل پل گاومیشان سیمره نام می گیرد. اگرچه تغییرات فصول گاهاً باعث کم آبی این رودخانه شده است ولی تاکنون هرگز خشک نشده است به همین علت آب آن در طول سالها مورد استفاده کشاورزان واقع شده است.
رود سیمره یکی از رودهای غرب ایران و از جاهای دیدنی دره شهر است. رود سیمره از به هم ریختن دو رود گاماسیاب که از کوه گرین مابین الشتر در استان لرستان و نهاوند در استان همدان سرچشمه می‌گیرد و رود قره‌سو در کرمانشاه که خود از چندین رودخان کوچکتر که در نزدیکی روستای شاه گدار به هم می‌پیوندند و اصلی‌ترین آنها از سراب روانسر سرچشمه می‌گیرد تشکیل می‌شود، پس از عبور از بخش هلیلان در ناحیه‌ای به نام کشکان (پل کشکان) به این رود می‌پیوندد.
رودخانه سیمره که از جمله جاهای دیدنی بروجرد محسوب می شود، پس از کیلومترها در منطقه پاعلم و پل زال که مرز استان لرستان و ایلام و خوزستان است به رودخانه زال می پیوندد. رودخانه زال با آب زلال و شفافی که دارد رودخانه ی سیمره را با آب گل آلود همانند چاقویی قطع می کند و صحنه ی خارق العاده ای را به وجود می آورد همین موضوع باعث ضرب المثلی در میان قدیمی های این منطقه شده است که می گویند زال آمد و سیمره را برید این مثل برای آنها معنی پیروزی را دارد.رودخانه سیمره پس از گذر از این منطقه به پل تنگ می رسد و آبشاری به ارتفاع 43 متر را تشکیل می دهد و در ادامه جریان خود و دریافت شعبه های دیگر وارد خوزستان می شود قسمتی از آب برای مصارف کشاورزی در می آید و بقیه آن جذب باتلاق هورالعظیم می شود.
سمیره بر بستر تاریخ
در گذر سالها تحقیقات و اکتشافات باستان‌شناسی، آثار بسیاری از منطقه سمیره به دست آمده است. آثاری که قدمت برخی از آنها به دوران انسانهای نخستین و انسانهای ماقبل تاریخ بازمی‌گردد. البته نشانه‌هایی نیز از زیست در دوران کاسیان، اشکانیان، هخامنشیان، ساسانیان و همچنین دوره اسلامی در دره باستانی سیمره یافت شده است. همه این آثار و نشانه‌ها، از وجود همیشگی آب به عنوان مهم‌ترین عنصر طبیعی برای برپایی یک زیستگاه در این منطقه حکایت می‌کند. حتی اگر سن سمیره به این تاریخ بلندبالا قد نداده باشد.
سیمره بزرگترین و کهن‌ترین رودخانه غرب ایران
رود سیمره که در میان بومیان منطقه به (آب خشمگین) معروف است و در گذشته‌ها به (خواسپ) و اوکنی شهرت داشته، بزرگترین و کهن‌ترین رودخانه غرب کشور است.
منطقه سیمره به خاطر برخورداری از نقاط کوهستانی و جنگلی فراوان و نیز تنوع آب و هوایی و بهره‌مندی از آب این رودخانه، سراب‌ها وچشمه‌سارها و آب‌ریزهای فصلی مربوط به آن، از دیرزمان محل مناسبی برای رشد و پرورش، پیدایش، استقرار و امرارمعاش بشربوده .
سیمره به طور کلی محل امن و مناسبی برای حیات انسانهای عصر گذشته به شمار می‌رفته است. به همین دلیل در این ناحیه انسان از ماقبل تاریخ حیات داشته و به حیات خود در این ناحیه ادامه داده است.
منطقه سوق‌الجیشی ناحیه سیمره دژ مستحکمی در مقابل دشمنان
نخستین دسته از انسانهای کشاورز در این قسمت از جهان آن روزی، به دنبال آب و در تکاپوی آن مسیر رود سیمره را از ابتدا تا انتهای آن در نوردیدند و در حواشی سیمره استقرار یافته و اولین تمدن را در کنار رودخانه‌ها پایه‌گذاری کردند.
انسانهایی که در این نواحی سکونت گزیدند با به وجود آوردن تمدن خاص خود در این منطقه برای مصون ماندن از گزند دشمنان مهاجم از امکانات استرات‍ژیک و سوق‌الجیشی ناحیه سیمره چون کوه و غارهای آن و … استفاده مطلوب برده و از این منطقه به عنوان دژ مستحکمی در مقابل دشمنان استفاده کردند.
شواهد زیادی وجود دارد که نشان دهنده آن است که سیمره‌نشینان برای اولین بار به کشت دو نوع محصول یعنی گندم و جو در حوالی رودخانه سیمره پرداختند و به مرور زمان با اهلی کردن سه نوع حیوان یعنی بز، میش و اسب دامپروری و گله‌داری را در این ناحیه آغاز کردند و این امر یعنی گله‌داری، خود شاخه اصلی و ضروری زندگی آنها قرار گرفت.
همین دسته از انسانها که انقلاب کشاورزی و بعدها دامپروری را در ناحیه سیمره پایه‌گذاری کرده بودند، از آب خروشان رود سیمره، کوه، جنگلها و نیز دشت و درّه‌‌های آن استفاده کافی برده و از غار و صخره‌های آن در منطقه به عنوان پناهگاههای امن و مطمئن برای مصون ماندن از گزند دشمن و نیز غلبه بر دشمنان خود استفاده کردند و این ناحیه را محل و مکانی مناسب در کلیه شئون مادی و معنوی برای زندگی انتخاب کرده و به دفاع از آن پرداختند.
خلاصه
دره شهر، شهری تاریخی و بسیار کهن در دل استان ایلام است که در 142 کیلومتری شهر ایلام و در مسیر جاده ایلام – پل دختر واقع شده است. رود سیمره یکی از رودهای غرب ایران است. این رود از سرشاخه های مهم رود کرخه بوده که از بلندی های برف گیر شمال غربی ایران سرچشمه می گیرد و پس از گذر از شهرستان های دره شهر و شیروان چرداول در محل پل گاومیشان به رودخانه کشکان می پیوندد و رود کرخه را تشکیل می دهد.