اگر شما مولف یک کتاب، مقاله و متن باشید حتما با این واژه آشنایی دارید و به چشمتان خورده است. یکی از اصولی ترین خدماتی که قبل از چاپ باید انجام شود و همه ی ناشران آن را رعایت می کنند، ویراستاری و ویرایش است. ویرایشگری، ویراستاری یا ادیتوری به فرایند انتخاب و آماده سازی محصولات نوشتاری، دیداری، تصویری، شنیداری، و رسانه ای برای انتقال اطلاعات می گویند. در فرآیند ویرایش ممکن است تصحیح، تلخیص (خلاصه سازی)، ساماندهی و بسیاری از تغییرات دیگر به قصد تولیدِ اثری منسجم، یک دست، درست، دقیق و کامل صورت گیرد.
ویراستیار چیست؟
نرم افزار «ویراستیار» افزونه ای برای مایکروسافت وُرد است که برای استفاده کاربران فارسی زبان طراحی شده است. از قابليت های ویراستیار (virastyar) می توان به اصلاح خطاهای املايي، اشتباهات ویرایشی، نشانه گذاري و نيز استانداردسازي متون فارسي اشاره کرد. ویراستیار به صورت رايگان و متن باز عرضه مي شود. افزونه ی ويراستار (virastyar) فارسي افزونه اي براي نرم افزار مايکروسافت آفيس ورد مي باشد که توسط شوراي عالي انقلاب فرهنگي (دبير خانه عالي شوراي فرهنگي) عرضه شده است. اين افزونه با نسخه هاي متفاوت اين نرم افزار از جمله ورد 2007، ورد 2010، ورد 2013 و نسخه هاي 32 و 64 بيتي ويندوز همسان سازی خواهد شد و به راحتي روي اين نسخه ها نصب مي گردد.
قابلیت های ویراستیار
غلط ياب املايي، اصلاح املاي واژه ها، ارائه ی فهرستي از واژه هاي صحيح پيشنهادي و ...
- اصلاح نويسه هاي متن، اصلاح نويسه ی نيم فاصله، اصلاح اعراب و ...
- اصلاح نشانه گذاري (نقطه، ويرگول، نقطه ويرگول، علامت تعجب و...)
- تبديل تقويم و تاريخ
- تبديل پينگليش (تبديل واژه هاي فينگليش به معادل فارسي آن ها)
- پيش پردازش املايي متن
- تبديل اعداد
- قابليت تکميل خودکار کلمات، قابليت به روز رساني لغت نامه ها، وجود راهنماي داخل برنامه
غلط یاب املایی
غلط یاب املایی ویراستیار از کارایی بالا و سرعت مناسبی برخوردار است. از موارد کارکرد غلطیاب می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- اصلاح املای واژه ها
- ارائه ی لیستی از واژه های صحیح پیشنهادی
- اصلاح انواع غلط های فاصله گذاری
- چسبیدن واژه های متوالی به هم
- درج فاصله ی اشتباه میان کلمه
- اصلاح کاربرد نابجای فاصله به جای شبه فاصله
- تلفیق درج اشتباه فاصله و چسبیدن واژه های متوالی
- تشخیص و اصلاح واژه های با پسوند
- تشخیص و اصلاح تکرار متوالی کلمه
- اصلاح غلط های ناشی از هم آوایی
- امکان افزودن واژه های جدید به واژه نامه
- امکان اصلاح یک مورد غلط به طور یکباره در کل متن
- امکان نادیده گرفتن یک مورد غلط و عدم اصلاح آن
- امکان نادیده گرفتن یک مورد غلط و عدم اصلاح آن در کل متن
اصلاح نویسه های متن
بااستفاده از این ویژگی نرم افزار می توانید همۀ نویسه های (کاراکترهای) متن را استاندارد کنید. اگر نویسه ی غیر استانداردی یافت شد، با معادل استاندارد آن جایگزین می شود.
- اصلاح انواع حرف «ک
- اصلاح انواع حرف «ی»
- تبدیل ارقام عربی به معادل فارسی.
- اصلاح نویسه ی نیم فاصله
- اصلاح اعراب
- حذف نیم فاصله های تکراری
اصلاح نشانه گذاری
این بخش از نرم افزار، غلط های نشانه گذاری را تشخیص داده و اصلاح می کند. این غلط ها بر اثر اشتباه در نمادگذاری علائم زیر پدید می آیند:
- نقطه
- ویرگول
- نقطه ویرگول
- علامت سوال
- علامت تعجب
- نقل قول
- پرانتز
- گیومه
تبدیل تقویم و تاریخ
این بخش از نرم افزار قابلیت تشخیص و تبدیل عبارت های تاریخ را فراهم می کند.عبارت ها ی تاریخ در هریک از دسته بندی های زیر قابل تشخیص و تبدیل به یکدیگر هستند.
- گونه های مختلف نوشتار تاریخ به صورت عددی و نوشتاری با ارقام انگلیسی و فارسی.
- گونه های مختلف نوشتار تاریخ به زبان انگلیسی
- قابلیت تصحیح برخی اشتباهات در درج تاریخ
تنظیمات
در این افزونه تلاش شده تا تمام قسمت ها قابل سفارشی سازی باشند. این سفارشی سازی توسط تغییر در تنظیماتِ هر کدام از ویژگی ها قابل انجام است. برای دسترسی به تنظیمات، از پنجره ی تنظیمات استفاده می شود که شامل قسمت های زیر است:
- غلطیاب
- اصلاح نویسه ها
- پیش پردازش املایی
- تکمیل خودکار واژه ها
- میانبر
- اصلاح اشکال های افزونه
تبدیل فینگلیش
بااین بخش می توان واژه های فینگلیش (واژه های فارسی که با حروف انگلیسی نوشته شده اند فینگلیش) را به معادل (یا معادل های) فارسی آنها تبدیل کرد. پینگلیش نویسی در حوزه اینترنت بسیار پرکاربرد بوده و اگرچه وروداستانداردهایی مانند یونیکد، و همچنین تلاش جامعه فارسی زبانِ اینترنت در اشاعه زبان فارسی، از تمایل کاربران در پینگلیش نویسی کاسته است، اما هنوز متون فارسی بسیاری را می توان یافت که با نویسه های انگلیسی نوشته شده اند. با استفاده از این قابلیت، کاربر می تواند این گونه متن هارا به فارسی روان تبدیل کند.
- تکرار حروف در واژه ها پینگلیش
- استفاده از حروف بزرگ (در ابتدا و انتهای واژه ها)، اعداد و نویسه های ویژه در واژه ها
- استفاده از واژه های انگلیسی
- استفاده از نویسه ی x برای تایپ حرف «خ»
پیش پردازش املایی متن
در پیش پردازش املایی موارد زیر می توانند تصحیح شوند:
- ها: اصلاح فاصله گذاری «ها» در انتهای واژه ها
- می: اصلاح فاصله گذاری «می» در ابتدای واژه ها
- ـۀ: تبدیل «ۀ» به «ه ی»
- ب: تبدیل «ب» متصل به ابتدای واژه ها به «به»
- اصلاح فاصله گذاری پسوندها
دیگر قابلیت های افزونه
علاوه بر موارد یاد شده این افزونه دارای قابلیت های دیگری است که در زیر به چند نمونه از آنها اشاره می کنیم.
- قابلیت تکمیل خودکار کلمات
- قابلیت به روز رسانی لغت نامه ها
- وجود راهنمای داخل برنامه
تبدیل اعداد
این بخش از نرم افزار قابلیت تشخیص و تبدیل اعداد را فراهم می کند. اعداد درهر یک از دسته بندی های زیر قابل تشخیص و تبدیل به یکدیگر هستند.
- عدد طبیعی یا اعشاری با رقم های انگلیسی
- عدد صحیح با نوشتار فارسی
- عدد اعشاری با نوشتار فارسی
- عدد کسری با نوشتار فارسی
و در آخر امیدواریم از این مطلب استفاده مفیدی داشته باشید.