جلوبندی خودرو به قسمت جلو و زیرین خودرو گفته می شود که یکی از وظایف آن ایجاد راحتی رانندگی و تعلیق خودرو در هنگام حرکت و رد شدن از سطوح ناهموار می باشد. تفاوت سیستم تعلیق خودرو با جلوبندی خودرو در این است که سیستم تعلیق شامل کمک فنرها و چرخ های عقب خودرو نیز می شود اما جلوبندی تنها به قسمت جلوی خودرو اشاره داشته و شامل فرمان و میل فرمان نیز می گردد.
از آنجا که چرخ های جلو، نقش هدایت خودرو را به طرفین نیز بازی می کنند، در نتیجه اهمیت سیستم تعلیق خودرو در جلو بسیار بیشتر از عقب خودرو می باشد از این رو به این قسمت که شامل سیستم فرمان خودرو نیز می شود، به طور جداگانه، جلوبندی خودرو گفته می شود.
مهمترین دلایل آسیب به جلوبندی خودرو چیست؟
جلوبندی خودرو یکی از قسمت های مهم به شمار رفته و وظیفه برقراری تعادل و هندلینگ خودرو شما را بر عهده دارد.در نتیجه حفظ سلامت این قسمت از خودرو همانند تعویض روغن موتور یا ترمز بسیار مهم است. آگاهی از عوامل آسیب زننده به جلوبندی خودرو باعث میشود که از آسیب به قسمت های مختلف خودرو پیشگیری کنید.
عبور ناگهانی از روی چاله ها، ناهمواری ها، سرعت گیرها و …
سیستم تعلیق و اجزای آن به گونه ای طراحی شده است که بتواند ضربات وارده از طرف ناهمواری های سطح جاده را تا حد امکان به خود جذب کرده و نیروی آن را به تدریج آزاد کند تا بدین ترتیب کوبش کمتری به سرنشینان کابین وارد شود و کیفیت سواری به میزان مطلوبی افزایش پیدا کند، اما اگر خودرو به طور ناگهانی وارد پستی بلندی های شدید شود یا به درون گودال های کوچک روی جاده بیفتد، ضربات مهلکی به اجزاء ضربه گیر سیستم تعلیق نظیر انواع بوش ها، فنرها، کمک فنر و سایر بخش ها وارد می شود که در صورت تداوم یا شدت بالای این ضربه ها، احتمال آسیب رسیدن به کل مجموعه سیستم تعلیق و جلوبندی افزایش پیدا خواهد کرد؛ بنابراین توصیه می شود تا حد امکان با حداقل سرعت از روی موانعی مثل سرعت گیر یا چاله های کوچک و به طور کل مسیرهای ناهموار عبور کنید تا سیستم تعلیق بتواند نیروهای شدید وارده را به آرامی درون خود جذب کند، بدون آن که صدمه جدی به اجزای این سامانه مهم خودرو برسد.
تنظیم نبودن زاویه چرخ ها و عدم بالانس وزنی آن ها
یکی دیگر از دلایل آسیب به جلوبندی خودرو تنظیم نبودت زاویه چرخ ها و عدم بالانس آن است. اگر چرخ های خودرو از نظر زاویه و وزن در حالت بالانس قرار نداشته باشند، در این صورت فشاری نامعمول و غیرمتعادل به صورت مداوم به اجزای سیستم تعلیق وارد خواهد آمد و این مسئله موجب می شود تا ضمن خراب شدن آج لاستیک خودرو، فشارها و لرزش های غیرعادی نیز به سیستم تعلیق اعمال شده که مسلما پس از مدتی خرابی زودتر از موعد اجزای سیستم تعلیق را به دنبال خواهد آورد؛ بنابراین توصیه می کنیم در طول بازه های زمانی چندماهه نسبت به تنظیم زوایای چرخ ها و همچنین بالانس وزنی آن ها توسط تعمیرکار ماهر اقدام کنید.
خرابی بلبرینگ چرخ ها
بلبرینگ چرخ ها حرکت روان رینگ و لاستیک روی سطح جاده را تضمین کرده و به عنوان تحمل کننده بخشی از نیروی وارده از سطح مسیر به سیستم تعلیق، نقش مهمی در سلامت جلوبندی خودرو ایفا می کنند. بدین ترتیب اگر این بلبرینگ دچار مشکل شود، فشارهای نامتعادل زیادی از سوی چرخ ها به صورت لرزش و کوبش به سمت سیستم تعلیق و جلوبندی هجوم می آورد و باعث می شود تا اجزای سیستم تعلیق زودتر از موعد دچار خرابی شود. درصورتی که احساس می کنید از سوی چرخ ها سروصدای اضافی شنیده می شود و یا چرخ ها به حالت نامیزان و غیرمطمئن می چرخند، حتما باید خودرو را جهت بازبینی سلامت بلبرینگ ها و سایر اجزای سیستم تعلیق به یک تعمیرگاه متخصص جلوبندی برسانید تا از بروز حوادث ناگوار و آسیب به جلوبندی پیشگیری کرده باشید.
رعایت نکردن میزان بار مجاز خودرو
هر ماشین بر اساس نوع پلتفرم و میزان مقاومت سیستم تعلیق، مجاز است میزان معینی بار یا مسافر را جابجا کند؛ بنابراین اگر به طور گسترده از هر خودرو جهت حمل بار بیش از حد توان آن استفاده شود، فشار مضاعفی به جلوبندی خودرو وارد می شود. همین مسئله می تواند یکی از دلایل آسیب به جلوبندی خودرو باشد و توصیه می کنیم که تا حد امکان از حمل بار بسیار سنگین توسط خودرو، به ویژه انواع غیرتجاری و خانوادگی اجتناب شود تا جلوبندی آسیب و صدمه زودرس نبیند.
استفاده از رینگ و لاستیک غیراستاندارد و کاهش غیرمجاز ارتفاع خودرو
در مراحل طراحی و ساخت سیستم تعلیق هر خودرو، سایز رینگ و لاستیک و نوع آن ها توسط مهندسین شرکت سازنده در نظر گرفته می شود تا میزان فشار وارده بر سامانه تعلیق از حد استاندارد فراتر نرود. ارتفاع خودرو نیز در محاسبات طراحی سامانه تعلیق به عنوان یک متغیر مهم مدنظر کارشناسان قرار دارد و یک حد مجاز برای آن تعریف می شود؛ بنابراین اگر سایز رینگ و لاستیک و یا ارتفاع خودرو بدون رعایت استانداردهای شرکت سازنده تغییر یابد، آنگاه فشار مضاعف روی سیستم تعلیق وارد آمده و می تواند تاحدی روی خرابی زودتر از موعد سیستم تاثیرگذار باشد و باعث آسیب به جلوبندی خودرو شود.
راه های جلوگیری از خراب شدن جلوبندی خودرو
- در اولین مرحله به لاستیک ها سرمی زنیم. اما این بار فشار باد آنها اهمیت آنچنانی ندارد، بلکه آج لاستیک ها و ساییدگی آنها بسیار مهم بوده که می تواند باعث این عیب شود. لاستیک های جلو بسیار مهم هستند. آج تایرها، کیفیت آنها و نحوه قرارگیری شان می تواند در بسیاری از پارامترها تاثیر بسیار زیادی بگذارد. حتی تفاوت میزان آج لاستیک چپ و راست می تواند غربیلک را تا حدودی بلرزاند. پس در کیفیت لاستیک های خودروی خود دقت کنید تا از عوارض آن به دور بمانید.
- تنظیم زوایای فرمان نیز در لرزش فرمان بسیار تاثیرگذار است. پس اگر فرمانتان می لرزد در اولین فرصت یک تنظیم فرمان انجام دهید.
- نقش اصلی در گرفتن ضربات جاده و کنترل نوسانات را در سیستم تعلیق کمک فنر بازی می کند. این وسیله که خود می تواند عیوب و مشکلات زیادی را شامل شود (که معمولاً تعمیرکارها با تعویض آن اقدام به رفع عیب می کنند) اگر خراب شود مشکلات زیادی را به وجود می آورد. گاهی لرزش فرمان نیز از خستگی شدید کمک یا فنر بوده که استحکام لازم را نداشته و ارتعاشات را به سیستم فرمان و در نهایت غربیلک منتقل می کند. گاهی مواقع شل بودن کمک فنر نیز باعث ایجاد صدای اضافی و لرزیدن فرمان نیز می شود.
- میل تعادل همان گونه که از اسمش پیداست برای حفظ تعادل خودرو به کار می رود. این میله با شکل خاصی که دارد و نحوه اتصالش در سر پیچ ها نیروی پیچش را بین دو چرخ تقسیم کرده و از خم شدن بیش از حد خودرو به یک سمت جلوگیری می کند. این میله توسط دو بوش محکم نگه داشته می شود. در صورت خرابی این بوش ها نیز غربیلک فرمان می لرزد یا اصطلاحاً فرمان می زند. بوش های میل تعادل در بی سر و صدا کار کردن سیستم تعلیق و جلوبندی نقش به سزایی دارند.
- گاهی خرابی اتصالات و شل بودن بیش از اندازه آنها نیز این مشکل را به وجود می آورد که با آچارکشی و کنترل مجدد برطرف می شود.
- سیبک نیز یکی از عوامل و ریشه های این عیب است. وقتی سیبک خراب شده و حرکت مفصلی خود را به درستی انجام ندهد می تواند این عیب را به وجود آورد. سیبک نباید در راستای محور Y حرکتی داشته باشد. به زبان ساده تر سیبک نباید حرکت عمودی آنچنانی داشته باشد. لقی مجاز سیبک در راستای عمود آنقدر کم است که با دست حس نمی شود. پس خرابی و لقی سیبک موجب لرزش فرمان و زدن آن می شود.
- اما گاهی لرزش فرمان فقط در هنگام ترمزگیری بوده که این عیب از دیسک های ترمز است. وقتی دیسک تاب داشته باشد در هنگام ترمزگیری این حالت مشاهده می شود. برای برطرف کردن این عیب دو راه دارید. ابتدا باید قطر دیسک ها سنجیده شود. اگر به حد لازم بود با تراشکاری و برداشتن لایه ای نازک از روی دیسک این عیب برطرف می شود. اما اگر قطر دیسک کم باشد باید حتماً عوض شود.
- یکی دیگر از مشکلاتی که در سیستم فرمان خودرو دیده می شود، انحراف خودرو به یک سمت در مسیر مستقیم است. وقتی در حال حرکت در مسیر مستقیم هستید، اگر فرمان را برای چند لحظه رها کنید، خودرو تمایل دارد از مسیر مستقیم خارج شود و اصطلاحاً گفته می شود فرمان به سمتی می کشد.اتصالات فرمان و تنظیم زوایای چرخ می تواند باعث بروز این مشکل شود. پس آنها را نیز کنترل کنید.
- نقش بازوی سگ دست این بازو که نقش اساسی در جلوبندی بازی کرده و بازیگر نقش اول است در صورت خرابی باعث کشیدن فرمان به یک سمت می شود. نگران نباشید قیمت این بازیگر نقش اول برخلاف بسیاری از بازیگران امروز زیاد نیست.
- اما یکی از مهم ترین دلایل این عیب شاسی خودرو است. وقتی شاسی خودرو از یک سمت مورد ضربه و آسیب قرار می گیرد تنظیمات اولیه کارخانه و ابعاد شاسی به سرعت به هم می ریزد. برگرداندن آن به حالت اولیه بسیار مشکل بوده و گاهی این کار به درستی انجام نمی شود. خودرویی که در اثر تصادف شاسی آن تغییر حالت داده باشد به سرعت در سیستم جلوبندی مشکل پیدا می کند. سیستم فرمان و متعلقات آن هم که وابسته جلوبندی است سریع خراب شده و دچار مشکل می شود. کشیدن فرمان به یک سمت، خراب شدن سریع پلوس ها، پاره شدن گردگیر آنها و در کل خرابی جلوبندی از عوارض این گونه خودروها است. پس قبل از خرید خودروی کار کرده از سلامت شاسی اطمینان حاصل کنید.
- اما عیب دیگر، سر و صدای غیرعادی سیستم تعلیق خودرو است. به گونه ای که شما در هر دست اندازی می افتید صدای تق تق یا هر نوع صدای دیگری از سیستم تعلیق به گوش می رسد. گاهی می شود که شما خودرو را با دست تکان می دهید، ولی صدای اضافی از سیستم تعلیق می شنوید. این گونه سر و صداهای اضافی نشان دهنده خرابی سیستم تعلیق بوده که به راحتی قابل برطرف شدن است.
- فنر در سیستم تعلیق به همراه کمک نقش جذب ضربات را به عهده دارد. این فنر ضریب جذب انرژی خاصی داشته که باید به آن توجه کرد. در بسیاری مواقع وقتی فنر خسته می شود سیستم هدایت خودرو را تحت تاثیر خود قرار داده و باعث کشیدن فرمان به یک طرف می شود. به زبان ساده تر فنر ضعیف شده و نیرو را نمی تواند جذب کند. پس آن را باید عوض کنید. فنر نیز قیمت چندانی ندارد.
- کمک فنر باید نه زیاد سفت نه زیاد نرم باشد. همچنین پس از جمع شدن باید آرام به حالت اولیه خود بازگردد. پس قبل از هر چیزی باید نحوه کار کمک فنر کنترل شود. در این مواقع معمولاً کمک فنر تعویض می شود. ساییدگی سیبک و بدون روغن کار کردن آن هم سبب این سر و صدا می شود. سیبک نیز معمولاً قابل تعمیر نیست. چون به صورت پرسی ساخته می شود. پس سیبک نیز به راحتی تعویض می شود.
- گاهی خرابی سیستم ترمز نیز باعث این مشکل می شود. نیروی ترمز باید بین چرخ ها به یک اندازه تقسیم شود. این تقسیم مساوی سبب می شود تا در زمان ترمزگیری هر چرخ به یک اندازه تحت تاثیر نیروی ترمز قرار بگیرد. حال تصور کنید این نیرو به مساوات تقسیم نشده و یک چرخ کمی بیشتر تحت فشار قرار بگیرد. در نتیجه تغییر دور به سرعت انجام گرفته و فرمان به یک طرف منحرف می شود. در این گونه مواقع خودرو و سیستم ترمز آن به یک ترمزساز ماهر نشان داده شود. ممکن است پمپ ترمز یک چرخ گریپاژ کرده باشد و نتواند به درستی ترمز بگیرد. درمان این درد باز شدن پمپ ترمز و شست وشوی بوش های آن بوده تا کاملاً روان حرکت کند.
جمع بندی دلایل اصلی آسیب به جلوبندی خودرو
در پایان توصیه داریم که در صورت بروز علائمی مثل شنیده شدن صداهای ناهنجار از سمت سیستم تعلیق، لرزش بیش از حد فرمان، کشیده شدن فرمان به یک سمت و سایر موارد مشابه، هر چه زودتر به یک تعمیرکار متخصص جلوبندی سازی مراجعه کنید تا هم ایراد احتمالی سیستم تعلیق را برطرف کرده باشید و هم خطر تصادف به دلیل عدم پایداری خودرو ناشی از خرابی جلوبندی را از خود دور سازید.
چگونه جلوبندی پراید را تقویت کنیم؟
