۱۴۱ کارآزمایی بالینی مرتبط با کووید-۱۹ در سراسر کشور در حال انجام است. از بررسی ایمنی و اثربخشی تجویز "فاوی پیراویر" که در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ساخته شده در مقایسه با لوپیناویر-ریتوناویر در بیماران مبتلا به کووید-19 تا مداخلات مختلف طب مکمل و جایگزین همچون عصاره آبی شیرین بیان شربت مورد، محققان در تلاشند تا راهی برای بهبود علائم مبتلایان و حتی پیشگیری از دچار شدن به کووید-19 بیابند. کمیته ملی تحقیقات کووید-19 جزئیات این اقدامات را منتشر کرده است.
به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایسنا، معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، به تازگی گزارش عملکردی از آن چه که کمیته تحقیقات کووید-۱۹ از آغاز شیوع این بیماری انجام داده است منتشر کرده است. در این گزارش به جزئیات طرح های پژوهشی مرتبط با کرونا و کارآزمایی های بالینی که در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی مختلف در حال انجام است اشاره شده است.
براساس آن چه که در این گزارش آمده، یکی از کارآزمایی های بالینی که در ایران در حال انجام است، بخشی از مگاترایال SOLIDARITY است. این کارآزمایی به عنوان بخشی از یک کار آزمایی بزرگ بین المللی است که با همکاری سازمان جهانی بهداشت و منطبق بر دستورالعمل اجرای بین المللی آن در ایران انجام خواهد شد.
در این کارآزمایی ، چهار داروی تغییر کاربردیافته شامل۱) رمدزیویر ۲) لوپیناویر+ ریتوناویر، ۳) کلروکین یا هیدروکسی کلروکین و ۴) لوپیناویر+ ریتوناویر+ اینترفرون بتا به علاوه درمان استاندارد و در مقایسه با آن مورد ارزیابی قرار می گیرند. این کارآزمایی در ۱۶ شهر (۳۰ بیمارستان) و با جمعیت ۲۵۰۰ نفر انجام خواهد شد.
تاکنون بیش از ۸۰ کشور جهان همچون فرانسه، اسپانیا، آلمان، بلژیک، هلند، لوکزامبورگ، نروژ، سوئد، پرتقال، رومانی، کانادا، بریتانیا، هندوستان، فیلیپین، اندونزی، تایلند، برزیل، آرژانتین، آفریقای جنوبی، قطر و عربستان سعوی با مشارکت بیش از ۲۰۰ بیمارستان در این مگاترایال ثبت نام کرده اند.
علاوه بر این مگاترایال، بیش از ۱۴۰ کار آزمایی بالینی در سراسر کشور در حال انجام است که براساس اعلام کمیته ملی تحقیقات کووید-۱۹، دانشگاه علوم پزشکی تهران با ۲۵ کارآزمایی بالینی، بیشترین تعداد کارآزمایی بالینی را در میان دانشگاه های علوم پزشکی کشور دارد.
پس از دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله الاعظم(عج) به ترتیب با ۱۸ و ۱۷ کارآزمایی بالینی در رتبه های بعدی قرار دارند.
تعداد کارآزمایی های بالینی هر دانشگاه در جدول زیر آمده است:
فهرست مداخلات در کارآزمایی های بالینی مصوب نیز در جداول زیر مشخص است، بخشی از این مداخلات دارویی و بخشی دیگر مداخلات طب مکمل و جایگزین است.
براساس اعلام کمیته تحقیقات ملی کووید-۱۹، بررسی ایمنی و اثربخشی داروی Remdesivir در عفونت ریوی حاد پیشرونده ناشی از کووید-۱۹ در ۱۲ دانشگاه در حال انجام است. علاوه بر آن، کارآزمایی اثربخشی رژیم درمانی سه دارویی آزیترومایسین، کورتیکواستروئید و ناپروکسن در مقایسه با همین رژیم درمانی به همراه مکمل های ویتامین C و D در بیماران مبتلا به کووید-۱۹ در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله انجام می شود.
یکی از کارآزمایی های بالینی که در حوزه طب مکمل و جایگزین دسته بندی شده، بررسی تاثیر نوعی ماءالشعیر طبی در درمان بیماران سرپایی مظنون به ابتلا به ویروس کرونا است که در دانشگاه علوم پزشکی کرمان مصوب شده است.
علاوه بر موارد فوق، مطالعه کارآزمایی بالینی دو سوکور "تعیین اثربخشی فرآورده هومیوپاتی ایپکاک(Ipecac) در کنترل تظاهرات بالینی کووید-۱۹" در دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام می شود.
همه کارآزمایی های بالینی مصوب شده، به مداخلات درمانی مربوط نمی شوند، دانشگاه علوم پزشکی شیراز طرح بررسی "تاثیر برنامه مشاوره ای مجازی بر شاخص های فیزیولوژیک، استرس، اضطراب و افسردگی تیم درمانی مراقبت کننده از بیماران مبتلا به کووید-" ۱۹را در دستور کار دارد. این دانشگاه، در طرح دیگری، مطالعه بالینی "بررسی اثربخشی دمنوش اندام هوایی گاوزبان ایران در کنترل علائم خفیف تا متوسط ظاهری بیماری کووید-۱۹"را هم انجام می دهد.
دانشگاه بقیه الله نیز چندین کارآزمایی بالینی مرتبط با طب مکمل را مصوب کرده که از آن جمله می توان به کارآیی ترکیب گیاهی zofa در کاهش علائم کووید-۱۹ و بررسی اثر فرآورده طب ایرانی شامل بخش های هوایی گیاه درمنه (Artemisia) و بید(Salix) در بهبود علائم بیماران کووید-۱۹ اشاره کرد.
کارآزمایی بالینی تعیین اثربخشی و ایمنی تجویز داروی توسیلیزومب (Tocilizumab) در بیماران مبتلا به کووید-۱۹ در بیمارستان مسیح دانشوری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام می شود.
دانشگاه علوم پزشکی استان قم هم که یکی از استان های کانون کرونا شناخته شده یک کارآزمایی بالینی را در دستور کار دارد که عنوان آن مقایسه شربت اقحوان(بابونه ی گاو چشم ) بر علائم بالینی و شاخص های پاراکلینیک بیماران بستری مبتلا به کووید-۱۹-کارآزمایی بالینی موازی است.
کارآزمایی های ذکر شده تنها بخشی از ۱۴۱ کار آزمایی بالینی است که محققان دانشگاه های علوم پزشکی مختلف کشورمان بر روی آن ها مشغول فعالیت هستند. باید دید نتایج فعالیت های این پژوهشگران چه زمانی می تواند منجر به اعلام راهکارهای قطعی برای بهبود علائم بیماران مبتلا به کووید-۱۹ شود.
