فرش دستبافت ایرانی از دیرباز جایگاه ویژه در اقصی نقاط دنیا داشته و به نوعی نماد هنر کشور ایران است. علاقه مندان سراسر دنیا اذعان دارند که برترین قالی های دستبافت جهان متعلق به ایران است.
بشر از زمانی كه خود را شناخت و ضرورت وجود ملزومات زندگي را احساس کرد، به فكر داشتن منسوجی بود تا او را در برابر سرما و سختی زمين محافظت نمايد. پشم و موی حيوانات اولين يافته های بشر برای برآوردن اين نياز بود و متعاقباً پوست اين حيوانات اولين زيرانداز يا به عبارت ديگر، فرش آنها بود.
به دنبال تحول ، بشر آموخت كه می تواند با در هم نمودن و فشردن الياف پشم، زيراندازی ضخيم تر و گرم تر به نام نمد تهيه نمايد و با فراگيری فنون ريسندگی ، نخ های پشمی را توليد نمود و برای اولين بار با ادغام رشته نخ های افقی و عمودی نخ های پشم، گليم را ابداع كرد و اين سرآغازی بود براي ابداع فرش گره دار يا پرزدار كه هنر و فنی پيشرفته تر بود.
فرش دستباف
فرش دستباف دارای سه مشخصه زیر می باشد:
1- دارای تار و پود می باشد.
2- پرز داشته باشد.
3- پرزها دور تارها گره خورده باشد.
تاریخچه فرش دستباف
با توجه به تاریخچه کهنی که در تولید فرش و قالی دستباف ایرانی وجود دارد در حال حاضر می توان گفت محصول بافته شده به دست هنرمندان ایرانی جزو بهترین و زیباترین نوع فرش در دنیا است که این امر از نظر کارشناسان بین المللی فرش تایید شده است. اما با وجود آنکه در سال ۱۳۲۸ شمسی اولین فرش های گره دار به عنوان پوشش اسب و یا در چادر صحرانشینان مورد استفاده قرار گرفته است و سپس در تولید این محصول پیشرفت های زیادی حاصل شده پژوهشگران اعتقاد دارند که آغاز شکوفایی هنر فرشبافی در ایران به قرن ۱۶ و ۱۷ میلادی بر می گردد.
خصوصیات فرش دستباف
جلوه زیبا و درخشنده بودن
فرش دستباف نسبت به فرش ماشینی از ارزش هنری والاترو ویژگی های برتری برخوردار است و از دور و نزدیک جلوه زیبایی دارد و درخشنده می باشد.
اختلاف در ابعاد
یکی از مشخصات فرش دستباف این است که درابعاد آن در قسمت های بالا و پایین چند سانتی متر اختلاف وجود دارد . این ویژگی عیب به شمار نمی رود، اما در قالیچه های کوچک ممکن است به چشم آید. اگر می خواهید از تقارن فرش اطمینان یابید فرش دستباف را از قسمت میانی تا کنید و اختلاف قسمت بالا و پایین فرش را دریابید.
تقارن رنگ
ویژگی های یک فرش دستباف تقارن رنگ آن است. زمان خرید فرش دستباف در نور طبیعی رنگ آن را بررسی کنید و به تقارن رنگ در قسمت های متقارن توجه نمایید . باید بدانید که رنگ فرش دستباف در جهت خواب آن تیره تردیده می شود. دقت کنید اشکال و هندسه طرح جایی نیمه کاره باقی نمانده باشد.
تولید نشدن الکتریسیته ی ساکن
مزیتی که فرش دستباف نسبت به سایر کف پوش ها دارد این است که به علت استفاده شدن از پشم و ابریشم و پنبه به عنوان مواد اولیه در آن ، الکتریسیته ی ساکن از فرش تولید نمی شود که این خصوصیت یکی از بهترین ویژگی های فرش دست باف است.
تامین سلامت جسمانی فرش دستباف
فرش دستباف به تامین سلامت جسمانی کمک خواهد کرد و هیچ گونه حساسیتی بوجود نمی آورند زیرا در این نوع فرش الیاف طبیعی بکار رفته و مواد تشکیل دهنده آن از طبیعت گرفته شده اما در فرش ماشینی از الیاف مصنوعی استفاده گردیده که به کار رفتن الیاف مصنوعی در فرش ماشینی برای بیماران مبتلا به آسم خطرناک است زیرا سبب بروز حساسیت می شود . کودکان خصوصا نوزادان بشدت در برابر مواد مصنوعی و شیمیایی آسیب پذیر هستند پس استفاده از فرش ماشینی برای کودکان نیز مضر است.
فرش قم را چگونه بشناسیم؟
