بازی دوز (قُوندوم، گِشدیم)
نام بازی: دوز
نام محلی: قُوندوم، گِشدیم یا گذلاشتم
اهداف کلی: یادگیری ترسیم و اعداد، پرورش هوش و اندیشه و قدرت پیش بینی
اهداف جزئی: تمرکز حواس و انجام مسابقه سالم
تعداد بازیکن: 2 نفر
سن بازیکنان: محدودیتی ندارد
شرح بازی: همان دوز بازی شهری است. قُوندوم، گِشدیم یک بازی دو نفره است و از یک کاغذ، که روی آن طرحی کشیده شده و جایگاه ها را مشخص میکند، و دو سری مهره که معمولا از سنگ یا چوب هستند، تشکیل میشود.
دوز بازی یا دوز بازی دوازده تایی، با یک مقوا و ۲۴ مهره در دو رنگ بازی می شود. طرحی هندسی با استفاده از چند خط روی مقوا رسم می شود و بازیکنان تلاش می کنند سه مهرهٔ خود را به ردیف در جایگاه ها بنشانند و همچنین مانع ردیف شدن مهره های حریف شوند. این بازی را می توان با طرح دیگری که ساده تر است و هر بازیکن سه مهره دارد و به آن دوز سه تایی می گویند بازی کرد؛ ولی دوز بازی دوازده تایی پیچیده تر است و فکر بیشتری نیاز دارد.
انواع دیگر این بازی عبارتند از: دوز شش تایی، دوز نه تایی و دوز یازده تایی در زمان های قدیم به جای مهره از تعدادی سنگ به رنگ های سیاه و سفید هم استفاده می شد. دوز به انگلیسی tic-tac-toe و Noughts and Crosses و Xs and Os می باشد.
این بازی بدین صورت است که بصورت قرعه (یا سنگ کاغذ قیچی، یا شماره آوردن و …) یک نفر شروع کننده می شود. وی اولین مهره را گذاشته و به نوبت هر یک مهره های خود را روی جایگاه ها قرار می دهند. هر کس بتواند سه مهره را در یک راستا قرار دهد می تواند یکی از مهره های حریف را حذف کند.
در بازی سه تایی با روی خط قرار گرفتن سه مهره بازی تمام می شود زیرا مهره های حریف ۲ تا شده و دیگر قادر به بازی نیست ولی در بازی ۱۲ تایی تا جایی که مهره های حریف به ۲ برسد بازی ادامه دارد.
نکته مهم: آنکه در بازی سه تایی می توان مهره ها را از جایشان بلند کرده و در هر جایگاه خالی موجود قرار داد حال آنکه در بازی ۱۲ تایی مادامی که تعداد مهره های بازیکن بیش از ۳ تا است، حق ندارد مهره را بلند کند و تنها اجازه حرکت مهره به جایگاه های خالی در همسایگیش را دارد. همچنین باید توجه داشت که در بازی ۱۲ تایی اگر قبل از قرار گرفتن کامل مهره ها روی صفحه یکی از نفرات ۳ مهره را ردیف کند، باید از مهره های حریف که در صفحه گذاشته نشده اند (هنوز وارد بازی نشده اند) کم شود نه از مهره هایی که روی صفحه هستند.
بازی ایکس - او (X-O)
این بازی یک بازی دو نفره است به وسیله یک قلم و کاغذ انجام می شود. نام این بازی به دلیل علامت های X و O است که در طول بازی استفاده می شود. برای آغاز این بازی در یک صفحه جدولی با ۳ ردیف و ۳ ستون رسم می شود و هر یک از طرفین یکی از علامت های X یا O را انتخاب می کنند و تا انتهای بازی برای پر کردن خانه های جدول از آن استفاده می کنند.
برای شروع بازی یکی از طرفین به قید قرعه علامت X یا O را که قبلا انتخاب کرده در یکی از خانه های جدول ۹ خانه ای قرار می دهد. سپس نفر دوم علامت مربوط به خود را در خانه های دیگر که هنوز پر نشده اند قرار می دهد و پس از آن مجددا نوبت نفر اول خواهد بود.
نقطه پایان بازی در هر مرحله جایی است که یکی از حریفان بتواند علامتی را که در ابتدای بازی انتخاب کرده در یکی از ردیف های افقی، عمودی یا قطری قرار دهد و در طول بازی هر یک از طرفین با قرار دادن علامت خود در مقابل علامت های حریف نباید اجازه دهند که حریف یک خط عمودی، افقی یا قطری را با علامت خود پر کند. نام این بازی در ادبیات انگلیسی Tic-tac-toe می باشد.
نمونه یک بازی که در نهایت X بازی را برده است: