بیمه خویش فرما/ چگونه بدون کارفرما بیمه شویم؟ 

بیمه خویش فرما

بیمه خویش فرما یکی از خدمات تامین اجتماعی می باشد تامین اجتماعی یکی از شاخص های اصلی رفاه اجتماعی در هر کشوری به شمار می رود. پایه گذاری شکل ابتدایی تامین اجتماعی برای اولین بار در جهان به قرن 17 میلادی در اروپا بر می گردد. در ایران این پدیده معاصر است و رد پای آن را از اوایل سده 1300 می یابیم. سازمان تامین اجتماعی در ایران تا سال های اخیر دولتی بود ولی در پی خصوصی سازی به نهادی غیردولتی تبدیل شد. وظیفه اصلی این سازمان بیمه و نظارت بر بیمه شدن شاغلان و حقوق بگیران است.

انواع بیمه تامین اجتماعی

اصلی ترین خدمات و پوشش های سازمان بیمه تامین اجتماعی پوشش های درمان، از کار افتادگی، فوت و بازنشستگی هستند. بر اساس قوانین، دو نوع بیمه تامین اجتماعی در ایران وجود دارد. اولین نوع، بیمه اجباری که همانند نامش اجباری و دیگری بیمه خویش فرما است.

بیمه اجباری

در بیمه اجباری تمامی صاحبان مشاغل و کارگاه ها به صورت اجباری موظف به بیمه کردن تمامی کارکنان خود هستند. ماهانه معادل %30 حقوق فرد شاغل به عنوان حق بیمه توسط کارفرما به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می شود. %23 از این %30 توسط کارفرما و %7 آن از حقوق کارگر (شاغل) پرداخت می شود. مسئولیت تسلیم لیست بیمه کارکنان، کسر و پرداخت حق بیمه کاملا بر عهده کارفرما است و در صورت تخطی مشمول جریمه های سنگین می شود. با این که در بیمه اصل بر اعتماد و صداقت قرار دارد اما به جهت تضییع نشدن حق شاغلان، بازرسان تامین اجتماعی به صورت مستمر به تمام کارگاه ها مراجعه می کنند و بررسی های لازم را در خصوص صداقت کارفرما به عمل می آورند.

بیمه خویش فرما

بیمه خویش فرما برای حمایت از شاغلینی که تحت پوشش بیمه اجباری قرار نمی گیرند، توسط قانونگذار تدوین شده است. متقاضیان این نوع بیمه می توانند با مراجعه به شعبه های سازمان تامین اجتماعی و عقد قرارداد بیمه خویش فرما تحت پوشش قرار بگیرند. بیمه خویش فرما خود به دو دسته اصلی بیمه اختیاری و بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تقسیم می شود. با این که بیمه های اختیاری و مشاغل آزاد زیر مجموعه بیمه خویش فرما محسوب می شوند اما دارای تفاوت های اساسی هستند. لازم به ذکر است که بیمه بیکاری مشمول افرادی که تحت پوشش این نوع بیمه اند، نمی شود.

شرایط بیمه اختیاری

اولین شرط برای برقرار کردن بیمه اختیاری، دارا بودن 30 روز سابقه بیمه تامین اجتماعی است. در بیمه اختیاری شخص موظف به پرداخت %27 حقوق پیشین خود (همان 30 روز سابقه ثبت شده) به صورت ماهانه است. فرد می تواند در خواست بدهد که درآمدش از درآمد به دست آمده از سوابق پیشین %10 بیشتر ملاک قرار داده بشود (برای اینکه هرچه درآمد بیشتر و حق بیمه بیشتر باشد به همان نسبت پوشش ها بالاتر خواهند بود). اگر آخرین حقوق و یا میانگین حقوق یک سال آخر شخص از حداقل دستمزد آن سال کمتر باشد همان حداقل دستمزد ملاک قرار داده می شود. بیمه شده تحت پوشش بیمه اختیاری می تواند هر دو سال درآمد خود را %10 بالا ببرد و به همان نسبت مبلغ بیشتری حق بیمه پرداخت کند. پوشش های بیمه اختیاری شامل دستمزد ایام بیماری، بارداری، مستمری از کار افتادگی، مستمری بازنشستگی پیش و پس از فوت توسط بازماندگان، هزینه های درمان، پروتز و اروتز و سرمایه فوت (هزینه های کفن و دفن) است.

شرایط بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد

بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد به عنوان یکی از زیر مجموعه های بیمه خویش فرما، دارای انواع مختلفی است. کسانی که با مجوز و تایید از مراجع ذی صلاح دارای کسب و کاری به صورت تنها و یا با داشتن کارگر هستند، می توانند تحت پوشش این نوع بیمه قرار بگیرند. در این نوع از بیمه خویش فرما، با پرداخت حق بیمه های متفاوت، می توان پوشش های مختلفی دریافت نمود. در بیمه صاحبان مشاغل، شخص متقاضی می تواند درآمد خود را مبلغی بین حداقل تا حداکثر دستمزد آن سال اعلام کند و بنا به صلاح دید خود 12، 14 و یا 18 درصد از درآمد ماهانه اش را به عنوان حق بیمه پرداخت و به طبع آن پوشش و خدمات دریافت کند.

• پرداخت %12 حق بیمه

با پرداخت %12 از درآمد ماهانه، فقط مستمری بازنشستگی به تناسب حق بیمه پرداختی به فرد تعلق می گیرد.

• پرداخت %14 حق بیمه

با پرداخت %14 از درآمد ماهیانه به عنوان حق بیمه، علاوه بر مستمری بازنشستگی، پس از فوت نیز بر اساس قوانین (همسر تا پایان دوره حیات به شرط تجرد، پسر مجرد زیر 18 سال یا بالاتر در صورت اشتغال به تحصیل، دختر مجرد در صورت عدم اشتغال) مستمری به بازماندگان تعلق می گیرد.

• پرداخت %18 حق بیمه

کامل ترین پوشش بیمه صاحبان مشاغل با پرداخت %18 از درآمد ماهیانه ارایه می شود. مستمری بازنشستگی، مستمری پس از فوت به بازماندگان بر اساس قوانین (همسر تا پایان دوره حیات به شرط تجرد، پسر مجرد زیر 18 سال یا بالاتر در صورت اشتغال به تحصیل، دختر مجرد در صورت عدم اشتغال) و از کار افتادگی پوشش های این نوع قرارداد به شمار می روند.