این که یکی از بیضه ها از دیگری بزرگ تر باشد عادی است.نباید هیچ وقت در مورد بیضه های خود احساس درد داشته باشید. و حتی با وجود بزرگ تر بودن یکی از بیضه ها، آن بیضه نباید شکل متفاوتی داشته باشد. اگر متوجه شدید که یکی از بیضه های تان به طور ناگهانی درد گرفته یا شکل آن شبیه به بیضه ی دیگر نیست، به پزشک مراجعه کنید.بیضه ها از حساس ترین اندام های مردانه هستند که این مطلب مواردی مانند سلامت بیضه ها، زمان مراجعه به پزشک و اندازه بیضه ها را در سنین و مراحل مختلف زندگی، در اختیار شما قرار می دهد.التهاب اپیدیدیم، اورکیت، هیدروسل، تورشن بیضه ای و سرطان بیضه، از عواملی هستند که میتوانند باعث بزرگ تر شدن اندازه بیضه شوند.
چگونه سالم بودن بیضه های خود را تشخیص دهیم؟
یک معاینه ی بیضه منظم توسط خود فرد کمک میکند تا او یاد بگیرد بیضه چه شکلی دارد و هر گونه برآمدگی، درد، حساسیت، و تغییر در یک یا دو بیضه را تشخیص دهد. در هنگام معاینه بیضه شما باید شل باشد و جمع نشده باشد.
مراحل زیر را دنبال کنید:
- از انگشتان و شست خود استفاده کنید تا بیضه تان را به آرامی حرکت دهید، آن را به شدت حرکت ندهید.
- تمام سطح یک بیضه را برای یافتن هرگونه برآمدگی، بیرون زدگی، تغییر در اندازه و حساسیت یا دردناکی بررسی کنید.
- پایین کیسه بیضه را برای اپیدیدم خود بررسی کنید، لوله ای که به بیضه شما متصل شده و اسپرم ها را دخیره میکند. اپیدیدم باید مثل دسته ای لوله ها باشد.
- این کار را برای بیضه ی دیگر تکرار کنید.
اندازه طبیعی بیضه چند میلیمتر است؟
اندازه طبیعی بیضه در سنین مختلف و در دوره های مختلف زندگی، متفاوت است. می توان گفت بطور تقریبی اندازه بیضه کودکان در سنین مختلف به صورت زیر است:
- کودکان دو الی ۴ سال: قطر بیضه ۰.۴ به علاوه و یا منهای ۱.۲ سانت
- کودکان ۴ الی ۶ سال: قطربیضه ۰.۶ به علاوه و منهای ۱.۵ سانت
- کودکان ۶ الی ۸ سال: قطر بیضه: ۰.۳ به علاوه و منهای ۱.۸ سانت
- کودکان ۸ الی ۱۰ سال: قطر بیضه ۰.۵ به اضافه و منهای ۲ سانت
اندازه نرمال بیضه در نوجوانان بطور تقریبی به شرح زیر است:
- نوجوان ۱۴ الی ۱۶ سال: قطر بیضه ۱ به علاوه و منهای ۴.۱ سانت
- نوجوانان ۱۶ الی ۱۸سال: قطر بیضه ۰.۵ به علاوه و یا منهای ۵ سانت
- نوجوانان ۱۸ الی ۲۰ سال: قطر بیضه ۰.۳ به علاوه و یا منهای ۵ سانت
علت بزرگ بودن بیضه راست
بزرگ تر بودن بیضه راست یک شکل فیزیولوژی طبیعی بوده و هیچ مشکلی برای مرد ایجاد نمی کند. بنابراین بزرگ تر بودن بیضه راست به معنای وجود مشکل در بیضه ها نیست.علت اینکه بیضه چپ معمولا از بیضه راست کوچک تر است به دلیل نزول دیرتر آن به سمت پایین در همان دوران جنینی است. به همین دلیل در صورت طبیعی بودن کارکرد بیضه ها، هیچ گونه شک به بیماری وجود ندارد.البته لازم به ذکر است در برخی موارد تورم و جمع شدن مایع میان بافتی در بیضه راست ممکن است نشانه ای از بیماری بوده و توصیه می شود که به پزشک اورولوژی مراجعه شود.
علت اهمیت بیضه چپ
گردش خون از بیضه راست به سمت ورید تحتانی است اما خون از بیضه چپ به سمت کلیه و پس از آن به سیستم گردش خون می رود.در صورتی که بر اثر ضربه یا حادثه ای دیگر، به بیضه چپ آسیب وارد شود، علاوه بر آسیب بیضه، احتمال آسیب رسانی به کلیه هم وجود دارد.یکی از تفاوت های عمده عملکرد بیضه چپ و راست این است که بیضه راست معمولا مسئول ایجاد تغییرات ظاهری و مردانه است و بیضه راست نقش مستقیمی در باروری و تولید مثل دارد.
چرا اندازه بیضه مردان با هم متفاوت است؟
بیضه ها بخش مهمی از آناتومی مردانه به شمار می روند. در صورت ضربه خوردن به بیضه ها، ممکن است درد زیادی ایجاد شده و یا آسیب ببینند. نقش بیضه ها برای سلامت جنسی، باروری و تغییرات ظاهری مردانه، بسیار مهم است.
اندازه بیضه ها و شکل قرار گیری آن در بدو تولد بسیار مهم بوده و باید بررسی شود.البته این موضوع کاملا طبیعی است که اندازه بیضه ها با هم متفاوت بوده و یکی پایین تر و یکی بالاتر باشد و یا یکی از دیگری بزرگ تر باشد. در اکثر مردان، بیضه راست کمی بزرگ تر است و بیضه سمت چپ هم پایین تر است.
چه چیزی باعث بزرگ تر شدن اندازه یک بیضه میشود؟
عواملی که میتوانند باعث بزرگ تر شدن اندازه بیضه شوند شامل موارد زیر می باشند:
- اپیدیدیمیت:التهاب اپیدیدیم میباشد. معمولا در اثر عفونت اتفاق می افتد. این اتفاق علامت شایع کلامدیا، یک عفونت مقاربتی، می باشد. در صورتی که هرگونه درد، سوزش ادرار، یا ترشحاتی از آلت تناسلی خود به همراه التهاب مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید.
- کیست اپیدیدمی:این کیست به دلیل مایع اضافی درون اپیدیدم تشکیل میشود. این کیست بی خطر است و نیازی به درمان ندارد.
- اورکیت:اورکیت التهاب بیضه می باشد که به دلیل عفونت ایجاد می شود، یا به دلیل ویروسی که عامل اوریون است ایجاد خواهد شد. در صورتی که متوجه هرگونه درد در بیضه خود شدید به پزشک مراجعه کنید زیرا اورکیت میتواند به بیضه های شما آسیب برساند.
- هیدروسل:هیدروسل به معنی تجمع مایع در اطراف بیضه می باشد که باعث ورم آن میشود. این تجمع مایع میتواند با گذر زمان طبیعی شود، و نیازی به درمان نداشته باشد. همچنین ممکن است نشانه ای از التهاب باشد.
- واریکوسل:واریکوسل بزرگ شدن وریدهای درون کیسه ی بیضه میباشد. این مشکل میتواند باعث کاهش تعداد اسپرم ها شود، اما معمولا اگر باعث ایجاد علائمی نشود نیازی به درمان ندارد.
- تورشن بیضه ای (پیچش بیضه):پیچ خوردن طناب اسپرماتیک میتواند زمانی اتفاق بیوفتد که بیضه به دفعات زیادی بچرخد. این مشکل می تواند جریان خون بدن شما به سمت بیضه را کاهش دهد یا کاملا متوقف کند. اگر بعد از جراحی دچار درد بیضه شدید یا درد شما بعد از کاهش یافتن دوباره افزایش می یافت به پزشک مراجعه کنید. تورشن بیضه ای یکی از اورژانس های پزشکی است و نیاز به درمان فوری دارد تا بیضه نگه داشته شود.
- سرطان بیضه:سرطان بیضه زمانی اتفاق می افتد که سلول های سرطانی درون بیضه شما تشکیل شوند. اگر هر گونه برآمدگی یا بیرون زدگی جدید در اطراف بیضه خود احساس کردید، بدون درنگ به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی باید نگران تفاوت اندازه ی بیضه ها شد؟
علائم و نشانه های مختلفی هستند که میتوانند نشان دهنده ی یک مشکل در سلامت بیضه باشند.اگر یکی از علائم زیر به همراه بزرگی بیضه رخ داد، در صورت امکان زود به پزشک مراجعه کنید:
- یک درد تیز یا درد در اطراف یا خود بیضه
- تورم در بیضه ها
- قرمزی
- وجود ترشحاتی از آلت تناسلی
- مشکل در دفع ادرار
- درد در کمر یا زیر شکم
- تورم یا تحریک پذیری (تندرنس) در بافت سینه
پزشک برای کمک به یافتن علت زمینه ای یک معاینه از بیضه و کیسه ی بیضه برای پیدا کردن هرگونه اختلال یا توده انجام می دهد. اگر پزشک به سرطان بیضه شک کند، از شما یک آزمایش خون می گیرد و درمورد سابقه ی خانوادگی شما میپرسد.آزمایشات دیگری که ممکن است پزشک برای شما درخواست کند:
- آزمایش ادرار برای بررسی عفونت و مشکلات کلیوی
- سونوگرافی برای یافتن توده و ارزیابی گردش خون
- سی تی اسکن برای یافتن اختلالات بیضه ای
اگر یک مشکل زمینه ای تشخیص داده شود، ممکن است پزشک دارو یا درمان های دیگری برای شما تجویز کند.