اینتل، نامی آشنا برای هر کاربر دنیای فناوری است. این شرکت چندین سال است که به عنوان یکی از برترین تولیدکننده های پردازنده در جهان شناخته می شود. اینتل یک شرکت بین المللی تولیدکننده ی پردازنده ی کامپیوتر است که به عنوان یکی از پیشگامان عصر جدید پردازش شناخته می شود. دفتر اصلی اینتل در سانتا کلارا، کالیفرنیا و در سیلیکون ولی واقع است. این شرکت در حال حاضر به عنوان دومین تولیدکننده ی بزرگ پردازنده در جهان و دومین شرکت باارزش این صنعت شناخته می شود. در حال حاضر، سامسونگ جایگاه اول را از آمریکایی ها ربوده است.
اینتل به عنوان مخترع پردازنده های x86 در جهان شناخته می شود؛ پردازنده هایی که در اکثر کامپیوترهای شخصی در دنیای امروز استفاده می شوند. از شرکت های بزرگی که مشتریان اصلی اینتل هستند می توان به اپل، لنوو، اچ پی و دل اشاره کرد. خاطرنشان می کنیم که این شرکت در زمینه ی تولید دیگر قطعات کامپیوتر از حافظه های جانبی تا تجهیزات شبکه نیز فعالیت دارد.
این شرکت که ابتدا در زمینه ی تولید رم فعالیت داشت، اولین پردازنده های تجاری خود را در سال ۱۹۷۱ به بازار عرضه کرد. البته دوران شکوفایی این برند به زمانی بازمی گردد که کامپیوترهای شخصی به اوج محبوبیت رسیدند و به این ترتیب، اینتل نیز سوار بر موج ایجادشده، توانست سهم قابل توجهی از بازار را از آنِ خود کند.
تاریخچه تأسیس اینتل
شرکت اینتل در سال ۱۹۶۸ توسط گوردون ای. مور و رابرت نویس تأسیس شد. مور شیمی دان و رابرت نویس، فیزیک دانی بود که به عنوان یکی از مخترعان مدار مجتمع (IC) شناخته می شود. مور و نویس پیش از تأسیس اینتل در شرکت Fairchild Semiconductor مشغول به کار بودند. آرتور راک، و مکس پالوسکی نیز از دیگر افرادی بودند که از همان روزهای ابتدایی در هیئت مدیره ی اینتل حضور داشتند. آرتور راک، رئیس هیئت مدیره، سرمایه گذار بزرگی بود که به بنیان گذاران اینتل کمک کرد سرمایه ی اولیه برای تأسیس شرکت را جذب کنند.
مور و نویس برای انتخاب نام شرکت، از همان ابتدا مخالف ترکیب مور - نویس بودند؛ چرا که این ترکیب، اصطلاح «More Noise» را در ذهن مخاطب ایجاد می کرد و قطعا برای یک شرکت الکترونیکی، نام مناسبی نبود. آن ها ابتدا شرکت را در ۱۸ جولای ۱۹۶۸ با نام N M Electonics تأسیس کردند. در انتهای همان ماه، نام Intel برای شرکت انتخاب شد. این نام از ترکیب «Integrated Electronics» ساخته شده است. البته این برند در ابتدا تحت مالکیت شرکت هتل داری Intelco بود؛ از این رو بنیان گذاران اینتل مجبور شدند حقوق آن را از شرکت مذکور خریداری کنند.
اولین محصولات اینتل
اینتل در ابتدای تأسیس به عنوان تولیدکننده ی مدارهای منطقی شناخته می شد؛ اما بنیان گذاران آن هدف خود را بازار حافظه های نیمه هادی تعیین کرده بودند. در آن زمان پیش بینی می شد که این حافظه ها جایگزین حافظه های با ساختار آهنربایی (مشهور به Core) خواهند شد. اولین محصول آن ها در این بازار، یک حافظه ی رم استاتیک ۶۴ بیتی بود که تقریبا دو برابر محصولات رقبا سرعت داشت. محصولات دیگر اینتل که در سال ۱۹۶۹ تولید شدند، حافظه ی رام ۱۰۲۴ بیتی و اولین حافظه ی رم استاتیک ۲۵۶ بیتی بر مبنای ماسفت (ترانزیستور اثر میدانی نیمه هادی-اکسید-فلز) بود.
رم ماسفت اینتل که با نام ۱۱۰۱ عرضه شده بود، ساختاری پیچیده داشت و تولید و به کارگیری آن در کامپیوترهای بزرگ، به صرفه نبود. محصول بعدی با نام ۱۱۰۳ در سال ۱۹۷۰ به بازار عرضه شد و به عنوان حافظه ی رم داینامیک یا DRAM شناخته می شد و لقب پرفروش ترین چیپ حافظه جهان در سال ۱۹۷۲ را به خود اختصاص داد.
عصر پردازنده ها
اینتل در سال ۱۹۷۱ اولین پردازنده ی تجاری جهان را با نام Intel 4004 به بازار عرضه کرد. یکی از اولین ریزپردازنده های جهان نیز در سال ۱۹۷۲ به دست این شرکت تولید شد. طراح اینتل ۴۰۰۴ که می توان از آن به عنوان محصولی انقلابی در دنیای کامپیوتر یاد کرد، فدریکو فاگین بود. در این دوران، بازار حافظه های رم اینتل با خطر مواجه شده بود. رقیبان متعددی وارد این بازار شده بودند و ابتدای دهه ی ۱۹۸۰، دوران سختی برای اینتل بود.
تا پایان دهه ی ۱۹۸۰، اینتل با تولید ریزپردازنده برای آی بی ام و رقبای بزرگش در بازار کامپیوتر شخصی، دوران طلایی این شرکت به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده ی سخت افزار کامپیوتر شروع شد. این دوران به مدت ۱۰ سال ادامه داشت. اندی گروو در سال ۱۹۸۷ جایگزین مور شد. اقدام هوشمندانه ی او در ایجاد کمپین بازاریابی «Intel Inside»، وفاداری به این برند را به طور چشمگیری افزایش داد. عرضه ی پردازنده های پنتیوم در پایان دهه ی ۱۹۹۰ نیز نقطه ی عطفی در تاریخ این شرکت با مدیریت گروو بود.
چالش ها
دوران اوج کامپیوترهای شخصی و تقاضای بالا برای پردازنده ی این کامپیوترها، در ابتدای دهه ی ۲۰۰۰ با افت شدیدی مواجه شد. از طرفی رقبای بزرگ اینتل و در صدر آن ها AMD، با عرضه ی محصولات جدید و رقابت در بحث قیمت، توانستند بخشی از سلطه ی ایتل را با خطر مواجه کنند. کریگ برت یکی از مدیران آن زمان اینتل بود که تلاش کرد با ورود شرکت به بازارهایی فراتر از نیمه هادی ها، سوددهی را به اینتل بازگرداند که البته تعداد کمی از پروژه هایش با موفقیت همراه بودند.
کارشناسان معتقدند پایان دوران فرمانروایی اینتل به دو عامل بستگی دارد؛ کاهش تقاضا برای کامپیوترهای شخصی در آستانه ی سال ۲۰۰۰ و دیگری ظهور سریع کامپیوترهای ارزان قیمت را می توان از دلایل این افول نامید. در ابتدای سال ۲۰۰۰ رشد سخت افزارهای کامپیوتر بیش از نیاز نرم افزاری بود و پس از مدتی، کاربران به این نتیجه رسیدند که با هزینه های کمتر نیز می توان کامپیوترهایی با قدرت مناسب تهیه کرد. این اتفاق باعث شد رقبایی همچون AMD، نقش قابل توجهی در بازار کسب کنند.
از طرفی تقاضا برای کامپیوترهای پیشرفته ی سرور، پس از حباب دات کام کاهش پیدا کرد و همین امر موجب شد سوددهی اینتل کاهش قابل توجهی داشته باشد. به هر حال اتفاقات پیش آمده، خبر از رقابتی سنگین و شکست های متعددی برای اینتل می داد.
دعواهای حقوقی اینتل و ای ام دی برای سال های متمادی ادامه دارد و هر دو شرکت در این رقابت سودها و ضررهایی دیده اند. در این میان ای ام دی تاکنون موفق شده است مبالغ مختلفی را به خاطر شکایت های متعدد از اینتل دریافت کند. از طرفی، اینتل نیز یک بار توانست ای ام دی را به دزدی اطلاعات متهم و جاسوس این شرکت را در سال ۱۹۹۵ دستگیر کند.
دعواهای اینتل و ای ام دی در ژاپن نیز ادامه داشت و در سال ۲۰۰۵، کمیسیون تجارت عادلانه ی این کشور، اینتل را مجبور کرد که طرح های تخفیفی ناعادلانه ی خود را لغو کند و رقابت خود را با دیگر تولیدکنندگان، منصفانه تر ادامه دهد. اتحادیه ی اروپا نیز در احکامی مشابه به دعواهای رقابتی این دو شرکت وارد شده است. آخرین دعوای حقوقی در این اتحادیه، در سال ۲۰۱۴ و با رد درخواست تجدید نظر اینتل پایان یافت. هند و کره ی جنوی از دیگر شرکت هایی هستند که میزبان دعواهای حقوقی اینتل و ای ام دی و همچنین شکایت های دولتی علیه آن ها بوده اند. یکی از بزرگ ترین رقبای قانونی همیشگی اینتل، شرکت AMD است.
یکی دیگر از شرکت هایی که دعوای حقوقی علیه اینتل تنظیم کرده، شرکت Transmeta است. این شرکت شکایت خود را در سال ۲۰۰۶ و تحت عنوان نقض حقوق پتنت ثبت کرد. در نهایت دعوای حقوقی در سال ۲۰۰۷ به پایان رسید و اینتل به پرداخت ۱۵۰ میلیون دلار در مرحله ی اول و پنج مرحله پرداخت ۲۰ میلیون دلاری طی پنج سال محکوم شد.
یکی از چالش های بازرگانی اینتل در سال ۲۰۰۷ اتفاق افتاد. منتقدان ادعا می کردند که در تبلیغ این شرکت برای پردازنده های Core 2 Duo، نمادهای نژادپرستانه و توهین آمیز استفاده شده است. بسیاری از مدیران اینتل پس از افزایش انتقادها به صورت رسمی از مردم عذرخواهی کردند.
مشکلات زیست محیطی یکی از چالش های همیشگی شرکت های صنعتی هستند. اینتل نیز از این قاعده مستثنا نبوده و همواره مورد انتقاد فعالان محیط زیست قرار گرفته است. یکی از شکایت های مطرح شده علیه این شرکت در سال ۲۰۰۳ و در نیومکزیکو به جریان افتاد. کارشناسان معتقد بودند اینتل در گزارش سالیانه ی خود در مورد آلودگی های تولیدشده، دروغ می گوید. به هر حال این چالش ها نیز با تلاش مدیران شرکت حل شدند؛ به طوری که در سال ۲۰۱۲ اینتل در صدر شرکت های فناوری با تلاش برای کاهش اثرات زیست محیطی محصولات قرار گرفت.
کارمندان اینتل نیز در برهه های مختلف، این شرکت را هدف انتقاد و شکایت قرار داده اند. کارمندان سابق این شرکت ادعا می کنند که اینتل، افراد بالای ۴۰ سال را به راحتی از شرکت اخراج می کند. رسانه های متعددی به خاطر این ادعا از اینتل درخواست کرده اند که گزارش استخدام و اخراج کارمندان را به صورت جزئی منتشر کند اما این شرکت از ارائه ی آن خودداری کرده است. به هر حال اینتل ادعا می کند که سن افراد نقشی در برنامه های نیروهای انسانی این شرکت نداشته است.
ساختار شرکتی اینتل
در حال حاضر، برایان کرزانیچ به عنوان مدیرعامل اینتل فعالیت می کند. او ششمین مدیرعامل اینتل است که در سال ۲۰۱۳ جایگزین پائول اوتلینی شد. هیئت مدیره ی منسجم اینتل که همگی از مدیران پیشین این شرکت بود ه اند، در رسانه های مختلف به عنوان نمونه ای موفق از مدیریت در شرکت های بزرگ شناخته می شوند. این تیم توانسته است در سیستم ارزیابی «GovernanceMetrics International»، رتبه ی ممتاز کسب کند که تاکنون تنها به ۲۱ شرکت دیگر اهدا شده است. طبق آخرین آمار ارائه شده، عمده ی سهام شرکت اینتل در اختیار شرکت های بزرگی همچون ونگارد گروپ، بلک راک، کپیتال گروپ و استیت استریت است.
مدیران عامل اینتل همیشه از میان مدیران سابق این شرکت انتخاب شده اند
دفتر اصلی مدیریتی اینتل در سانتا کلارا کالیفرنیا واقع است. البته این شرکت آمریکایی در سرتاسر جهان دفاتر مدیریتی دارد. بزرگ ترین کارخانه ی تولیدی این غول پردازنده، در شهرستان واشینگتن اورگون واقع است و حدود ۱۸,۶۰۰ کارمند دارد. البته این شرکت در کشورهای متعددی از جمله چین، کاستاریکا، مالزی، سرزمین های اشغالی، ایرلند، هند، روسیه، آرژانتین و ویتنام، کارخانه ی تولیدی دارد.
محصولات اینتل
همان طور که پیش از این گفته شد، اولین محصولات اینتل، حافظه های رم استاتیک و داینامیک بودند. پس از مدتی مهندسان این شرکت مسیر محصولات را به ریزپردازنده ها تغییر دادند و اینتل ۴۰۰۴ در نوامبر سال ۱۹۷۱ به بازار عرضه شد.
به طور حتم، اینتل موفقیت های بزرگ دهه ی دوم خود را به کامپیوتر شخصی IBM مدیون است. این شرکت در سال ۱۹۸۱ کامپیوتر شخصی خود را معرفی و از پردازنده ی ۸۰۲۸۶ اینتل در آن استفاده کرد. یک سال بعد، شرکت Compaq اولین کامپیوتر شخصی با استفاده از طرح های آی بی ام را به بازار عرضه کرد که از نسخه ی سریع تر ۸۰۲۸۶ در آن استفاده شد. این شرکت در سال ۱۹۸۶ سیستمی بر مبنای پردازنده ی سریع تر یعنی ۸۰۳۸۶ عرضه کرد و با شکست اولیه ی آی بی ام در بازار کامپیوترهای شخصی، توانست اینتل را نیز به تأمین کننده ی اصلی سخت افزارهای کامپیوتر تبدیل کند.
ریزپردازنده ی ۳۸۶
به خاطر تقاضای تولیدکنندگان کامپیوتر شخصی، اینتل فناوری پردازنده های اولیه ی خود را با دیگر تولیدکنندگان پردازنده همچون AMD به اشتراک می گذاشت. مدیرعامل وقت این شرکت یعنی اندرو گروو تصمیم گرفت مسیر تولیدات شرکت را حرفه ای تر کند و محصول بعدی را با رقبا به اشتراک نگذارد. این محصول که Intel 386 نام داشت، در کامپیوترهای شخصی شرکت کامپک استفاده شد و سلطه ی اینتل را در بازار سخت افزار تضمین کرد.
پنتیوم، ایتانیوم و ۴۸۶
با شروع سال ۱۹۸۹، فرمانروای صنعت پردازنده تصمیم گرفت دوره ی زمانی عرضه ی محصول جدید را به دو سال کاهش دهد. در همین زمان، آن ها کار روی پروژه های جدید با کدهای P5 و P6 را آغاز کردند. تیم طراحی جدید شرکت در این سال ها، ابتدا پردازنده ی خود را تحت نام ۴۸۶ طراحی کرد که بعدها با نام ماندگار پنتیوم به بازار عرضه شد. ابتدا در سال ۱۹۹۳، پردازنده ی P5 با نام تجاری پنتیوم تحت مالکیت اینتل ثبت و به بازار عرضه شد. کد P6 نیز ابتدا با نام پنتیوم پرو در سال ۱۹۹۵ و سپس با کمی بهبود، با نام Pentium II به بازار عرضه شد.
حافظه های SSD اینتل
این نوع حافظه از سال ۲۰۰۸ جایگاه خود را در میان محصولات اینتل پیدا کرد. اولین حافظه های دیسک جامد اینتل با ظرفیت حداکثر ۱۶۰ گیگابایت به بازار عرضه شدند. حافظه های اینتل مانند دیگر شرکت های تولیدکننده ی این محصولات بر پایه ی فناوری های NAND flash ،mSATA ،PCIe و NVMe تولید می شوند. آخرین نوآوری اینتل در این بخش از بازار، استفاده از فناوری 3D XPoint در حافظه های SSD است.
ابرکامپیوتر اینتل
بخش محصولات فوق پیشرفته ی اینتل با نام Intel Scientific Computers در سال ۱۹۸۴ تأسیس شد. هدف از تأسیس این بخش تولید ابرکامپیوترهایی با استفاده از پردازنده های اینتل بود. در سال ۱۹۹۲ نام این بخش به «واحد سیستم های ابرپردازشی اینتل» تغییر کرد. از محصولاتی که توسط بخش یادشده طراحی و ساخته شدند، می توان به ابرکامپیوترهای متعددی همچون Paragon و ASCI Red اشاره کرد.
اینتل در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد که قصد دارد از پرتوهای نوری جهت افزایش سرعت ابرکامپیوترها استفاده کند. این تصمیم در سال ۲۰۱۵ به صورت رسمی اجرایی شد و از آن زمان در ابرکامپیوترهای اینتل تنها از پرتوهای نوری جهت تبادل داده ها استفاده می شود.
سیستم عامل بر مبنای لینوکس
پس از موفقیت مثال زدنی اندروید گوگل، اینتل تصمیم گرفت با همکاری با شرکت های بزرگی همچون نوکیا، سیستم عاملی برای سیستم های مبتنی بر معماری x86 و بر پایه ی لینوکس توسعه دهد. محصول قرارداد مذکور، سیستم عامل MeeGo بود که از طرف بنیاد لینوکس نیز پشتیبانی می شد.
وضعیت کنونی برند اینتل
اینتل در حال حاضر به عنوان دومین شرکت بزرگ تولید پردازنده و دومین برند باارزش این صنعت شناخته می شود. طبق آخرین گزارش های منتشرشده، درآمد این شرکت در سال ۲۰۱۷ حدود ۶۲ میلیارد دلار بوده و سود خالص آن ها حدود ۱۸ میلیارد دلار گزارش شده است. این شرکت در حال حاضر حدود ۱۰۶ هزار کارمند دارد و شرکت های بزرگی همچون Mobileye ،McAfee ،Here و Wind River Systems به عنوان زیرمجوعه ی آن فعالیت می کنند.
زیمنس، شرکت بزرگ تجهیزات الکتریکی
