بررسی ابعاد پیدا و پنهان گزارش جدید گروسی درباره برنامه هسته ای ایران/ از کاهش سرعت غنی سازی 60 درصد تا افزایش ذخایر اورانیوم 20 درصد
به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعدنیوز، دکتر حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل در گفتگویی اختصاصی با خبرنگار ساعدنیوز با اشاره به اخبار منتشره از سوی رسانه های غربی درباره گزارش دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: گزارشی که آقای گروسی برای جلسه 20 شهریور ماه شورای حکام تنظیم کرده است، و رسانه های غربی از جمله رویترز بخش هایی از آن را منتشر کرده اند، حاکی از آن است که ایران ذخایر اورانیوم غنی سازی شده 60 درصد خود را به 121 کیلو و ششصد گرم رسانده است در مقایسه با گزارش قبلی ایران 7 کیلو و پانصد گرم تولید اورانیوم شصت درصد خود را افزایش داده است. این مقدار با مقایسه سه ماه قبل کاهش سرعت غنی سازی 60 درصد را نشان می دهد. به نظر می رسد که ایران با چنین اقدامی می خواهد حسن نیت خودش را به طرف مقابل نشان دهد و بگوید که به شرط اقدام متقابل و متناسب طرف مذاکره، می تواند در این مسیر گام های بیشتری بردارد.
بهشتی پور افزود: اقدام دیگری که طبق گزارش آقای گروسی آن طور که در رسانه هایی مثل رویترز و آسوشیتدپرس منعکس شده، رقیق سازی 6 کیلو و چهارصد گرم از ذخایر اورانیوم 60 درصد از سوی ایران است. و این نیز گام دیگری است که ایران برای اعتمادسازی و اثبات حسن نیت خودش برداشته است و طبیعتاً باز منتظر اقدام متقابل طرف مذاکره است. همچنین، این گزارش حاکی از آن است که طی سه ماه گذشته در مقایسه با گزارش قبلی گروسی ، جمهوری اسلامی ایران ذخایر اورانیوم 5 و 20 درصدی خود را به میزان قابل توجهی افزایش داده است و به 3674.4 کیلوگرم رسیده است. یعنی در عین اقدام به کاهش سرعت غنی سازی 60 درصد ما شاهد افزایش ذخایر اورانیوم 5 و 20 درصدی هستیم و این بدان معنا است که ایران روند غنی سازی را با قدرت ادامه می دهد هرچند اقداماتی در جهت کاهش سرعت غنی سازی 60 درصد صورت داده است.
این کارشناس مسائل بین الملل درباره دلایل این اقدامات گفت: ایران در سال های 90 و 91 نیز به صورت داوطلبانه رقیق سازی را انجام می داد و کاهش سرعت غنی سازی را در دستور کار داشت. باید دید که مذاکرات به چه سمت و سویی می رود و آیا به نتیجه می رسد یا نه؟ و این که آیا میان این اقدام و آزادی زندانیان آمریکایی و آزادی برخی منابع ایران در برخی کشورها ارتباطی با این موضوع دارد یا ندارد؟ من به عنوان یک پژوهشگر، معتقدم که این ها حتماً با همدیگر ارتباط دارند. امیدوارم که مسئولان محترم دستگاه دیپلماسی پیش قدم شوند و در راستای روشنگری افکار عمومی در این خصوص که اقدام مثبتی هم به نظر می آید توضیحاتی ارائه دهند. این که در مقابل این اقدامات، ایران چه مابازائی را می خواهد از طرف مقابل دریافت کند.
بهشتی پور درباره ارتباط احتمالی میان سند سپتامبر و گزارش آقای گروسی نیز تصریح کرد: این گزارش آقای گروسی یک گزارشی است که هر سه ماه یک بار باید توسط او در مقام دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه شود. طبیعتاً خود آقای گروسی مستقیم این متن را به رسانه ها درز نداده است و اعضای شورای حکام که این متن را دریافت کردند عامل انتشار محتوای آن در برخی رسانه ها هستند. در مورد ارتباط این اقدامات با سند سپتامبر اگر حرف آقای سخنگوی وزارت خارجه را اساس قرار بدهیم که گفتند این سند قبلاً موجود بوده و چیز تازه ای نیست، باید بگوئیم که ارتباطی وجود ندارد.
این تحلیلگر مسائل برجام در پایان دلیل محرمانه ماندن روند مذاکرات را هم اینگونه توضیح داد: مذاکرات به صورت محرمانه و غیرمستقیم در حال انجام است. خبرهای این مذاکرات هم به صورتی کاملاً قطره چکانی منتشر می شود و دلیل این موضوع هم ترس از فضاسازی خبری توسط طرف مقابل و شکست مذاکرات است. در دولت قبل به دلیل همین نوع فضاسازی ها مذاکرات ناموفق بود. بنابراین، حتی در درز کلیات مذاکرات هم حساسیت هایی وجود دارد چه برسد به جزئیات. ولیکن افکار عمومی به هر صورت نیازمند برخی شفاف سازی ها در این خصوص است. ما هم در مقام تحلیلگر مجبوریم در تحلیل های خودمان از منابع خبری غربی استفاده کنیم.