برسی کالکشن برند ها با الهام از فرش ایرانی

فرش؛ تن پوشی فاخر!

در طی این دهه ی اخیر خانه های مد مانندHermes ،Gucci ،Givenchy و Tory Burch با الهام از فرش های ایرانی چه در تزیین مسیر ران وی و چه در طراحی لباس، کالکشن های بی نظیری را خلق کردند. در این کالکشن ها چیزی که به شکل مشترک جذابیت این مجموعه ها را دو چندان می کند، تلفیق نقوش سنتی فرش با طرح و سبک های مدرن مد است. ناگفته نماند که حرفه ی فرش بافی یکی از حرفه های معتبر در قاره آسیا بوده و حتی به شمال آفریقا (مراکش) راه پیدا کرده است.

تأثیر فرش های ایرانی در مد

فرش ها و منسوجات ایرانی قرن هاست که در سرتاسر جهان و خاورمیانه شناخته شده اند و نقش مهمی را در معماری و مد ایفا کرده اند. در برهه ای از زمان، فرش های ایرانی نمادی از جایگاه و ثروت طبقه مرفه جامعه بود. به همین خاطرعموم مردم، تمایل زیادی به دست یابی فرش ایرانی را داشتند. در دوره ی صفوی به دلیل قراردادهایی که شاه عباس با اروپا می بست، بخش زیادی از فرهنگ فارسی از جمله فرش های ایرانی و طرح هایی مانند بته جقه، به خارج از کشور صادر می شد.

به گفته ی دکتر Aimée Froom (موزه دار هنرهای جهان اسلام در موزه هنرهای زیبا هوستون) صنعت تولید فرش واقعا در زمان شاه عباس صفوی احیا شده است. یکی از امضاهای فرش ایرانی، طرح بته جقه است که به حدود ۲۵۰۰ سال پیش برمی گردد. این طرح که نشات گرفته از یک طرح زرتشتی به معنای زندگی و ابدیت است، در سایر وسایل مانند پوشاک، شال و روسری به انگلستان صادر می شد. اولین ظهور این طرح ها در دنیای فشن غرب، در کروات ها و دستمال گردن های مردانه بود. ولی کم کم (مخصوصا در دهه 60 میلادی) نقوش و حتی بافت فرش، راه خودشان را در لباس و پیراهن ها باز کردند.

ادغام فرش با سبک بوهو در لباس

وسعت رنگ و نقش در دنیای فرش و گلیم آن قدر زیاد است که برخی از طراحان لباس آن را با سبک های مختلف تلفیق می کنند و جلوه ای نو از این هنر را به نمایش می گذارند. Tory Burch در کالکشن RTW/FW در سال 2015 با هوشمندی تمام، تصمیم گرفت که سبک بوهو چلسی انگلستان در اواخر دهه ی 60 و اوایل دهه ی 70 میلادی را با مشخصه های قومی مراکش تلفیق کند. صُوَیره یکی از شهرهای کشور مراکش است و فرش های این منطقه کالایی پرطرفدار در بین گردشگران می باشد. در این مجموعه Tory Burch، در لباس ها از نقوش فرش های این شهر الهام گرفت.

از رنگ های پرکاربرد ومشترک بین سبک بوهو و این فرش ها به رنگ های قرمز، زرد، خردلی و کرم می توانیم اشاره کنیم که در این کالکشن بسیار به چشم می آمد. در این مجموعه نقوش گلیم و فرش به صورت چاپ دیجیتال بر روی پارچه های سیلک خودنمایی می کنند. البته در پارچه ی برخی دیگر از لوک ها طرح فرش، بافته شده است که به همراه منجوق دوزی و سنگ دوزی جلوه ی بیشتری می دهد. در نمایش این مجموعه به غیر از فرش های مراکشی می توانیم شاهد فرش های صفویه ایرانی نیز برای تزیین مسیر کت واک باشیم.

طراحی کیف و کفش با الهام از فرش ایرانی

وقتی منبع الهام، فرش باشد هنرمندان و طراحان لباس همچون Ralph Lauren به سادگی از این هنر اصیل گذر نمی کنند. Ralph Lauren آمریکایی که با لباس مردانه پا به دنیای مد گذاشت، رویکردی را اتخاذ کرد که بر کاربردی بودن لباس و اکسسوری، تمرکز داشته باشد. در مجموعه ی پاییز 2013، این برند که اغلب به سبک preppy کار می کرد، کیف هایی را به دست مدل هایش داد که حس و حال سبک boho-chic را داشت.

مجموعه لباسی که پارچه ی غالبش مخمل بود و تک رنگ؛ در کنار کیف هایی با رنگ های پر جنب و جوش فرش های قدیمی، بسیار چشم نواز بود. برخی از این کیف های چهل تیکه در آمریکا و برخی دیگر به دست هنرمندان ایتالیایی ساخته شده بود. چرم های دباغی شده ی قدیمی، قطعات برنجی و الیاف پشمی از دیگر متریال هایی بود که در این کیف ها از آن استفاده شد.

طراحان مطرح و شیوه ی اجرایی متفاوت

مدیر خلاق و طراح ارشد Saint Laurent، در سال 2016 کسی نبود جز Anthony Vaccarello ! آنتونی واسکارلو در آن سال به جای Hedi Slimane آمده بود و اولین کالکشنش را برای این برند ارائه می داد. او تصمیم گرفته بود به منابع الهام ایو سن لورن در اواسط دهه 60 میلادی سری بزند. در آن زمان سبک boho-chic بسیار پرطرفدار بود و مراکش منبع الهام بسیار قوی برای این سبک است. او در کالکشن بهار 2017 از فرش های مراکشی برای چند لوک الهام گرفت و به همراه چرم مشکی و خرج کار طلایی حس لوکس بودن آن را افزایش داد. این طراح بلژیکی در رابطه با این کالکشن می گوید: “من به خودم اجازه دادم کمی از سبک و سیاق ایوسن لورن فاصله بگیرم. اما در نهایت به روش خاصِ ایو سن لورن که قراردادهای لوکس بورژوایی در آن کاملا حس شود، ژاکت طراحی شده است.” این ژاکت ها پشمی و دست باف هستند و به شیوه ای بافت صورت گرفته که گویی قبلا کاربرد و زندگی دیگری داشته است و مثل فرش کهنه و مندرس به نظر بیایند.

طراح موفق بلژیکی Tim Coppens که برنده و نامزد جوایز متعددی شده است، از دیگر طراحانیست که از فرش برای طراحی لباس لاین مردانه ی خودش استفاده کرد. او در کالکشن بهار 2012 لوک های مینیمال در رنگ های مشکی، قهوه ای و سفید را ارائه داد. البته در این مجموعه با یک ژاکت فرشی، سطح انرژی کالکشن را به شکل چشمگیری افزایش داد. ترکیب فرش قدیمی شرقی به همراه چرم سفید منجر به ساخت ژاکتی شد که حس لوکس بودن را به زیبایی القا می کرد. Tim Coppens در قسمت پایین لباس به عمد، ریشه های لبه ی فرش را رها کرده بود تا حس آنتیک بودن اثر دو چندان شود.

هر فصل سفری برای روبرتو کاوالی (Roberto Cavalli)و لاین Just Cavalli اوست. جاست کاوالی یکی از زیربرندهای طراح مطرح ایتالیایی، روبرتو کاوالی است که در سال 2000 لانچ شد Just Cavalli .با تمرکز ویژه بر گروه مخاطب جوان، محصولاتی با استانداردهای بالای این برند اما در کلاس قیمت میان رده، عرضه می کند. نکته جالب این است که در مجموعه های این لاین از عکس سفرهای روبرتو کاوالی الهام گرفته می شود. در مجموعه PRE-FALL 2014 این برند از ایران تاریخی و ترکیه الهام گرفته شده بود. با توجه به این موضوع، در این کالکشن پترن هایی که از فرش های سنتی الهام گرفته شد را با امضای خودش (پترن پلنگی و پوست ماری) تلفیق کرد. از آنجایی که قشر جوان، بازار هدف این برند است در این مجموعه تلاش شده بود که سبک راک اند رول چاشنی این محصولات باشد.

Vicky Brago-Mitchell و پرینت دیجیتالی

Mitchell طراح و هنرمند آمریکایی، به زیبایی از پترن فرش های ایرانی همچون فرش بیجار، کاشان، آذربایجان در چاپ دیجیتالی محصولات مختلفی از قبیل تیشرت، کیف کمری، شلوار، کوله و اخیرا ماسک بهره برده است. Vicky برای اینکه رنگ های غنی فرش های ایرانی را به همان زیبایی بر روی تیشرت انتقال دهد جنس لباس را 100 درصد پلی استر در نظر گرفته است.

البته این الیاف اصطلاحا moisture-wicking است؛ یعنی به سرعت رطوبت و عرق سطحی ایجاد شده بر روی پوست را خشک می کنند. برای لگ های چسبان هم از اسپندکس پلی استر استفاده کرده که ضد میکروب و قابل تنفس ساخته شده است. با بحران اپیدمی کووید_19 این طراح نیز با خلاقیتش دست به کار شد. او از همان تکنیک برای تولید ماسک استفاده کرد و پای نقوش فرش های ایرانی را به صورت ها کشاند. ماسک ها حتی قابل شست شو با ماشین لباسشویی هستند و از 2 لایه مجزا طراحی شده که که فیلتر یک بار مصرف در وسط ماسک گذاشته شود.

Maison Martin Margiela

در run way کالکشن بهار 2012 مارتین مارجلا سرتا سر مسیر، پوشیده از فرش های خوش رنگ ایرانی بود. تا نیمه ی نمایش، لباس ها همه بلند و خنثی به همراه شنل و با پارچه های ساده در رنگ های سرد خاکی، سورمه ای، نقره ای، مشکی و سفید بر روی صحنه آمدند. لباس لوک 17 این مجموعه هم همین مشخصات را داشت اما بوت با بافت فرش که به پا داشت بسیار چشمگیر بود. اواسط نمایش بود که سه look متفاوت با رنگ و لعاب غنیِ فرش های ایرانی ظاهر شدند. هر سه مدل، لباس هایی بر تن داشتند که گویی فرش های ایرانی با بسته بندی پلاستیکی شفاف بر تن این افراد پیچیده شده و آماده ی صادرات هستند. نقوش فرش های ایرانی بر روی پارچه های براق چاپ شده بودند اما ریشه های موجود در هر سه لباس این حس را تداعی می کرد که انگار یک فرش واقعی به دور مدل ها پیچیده شده است. این 3 لوک با الهام از نقوش فرش ایرانی، نقطه ی اوج این کالکشن با 40 مدل لباس بود.

Marlou Breuls

طراح جوان هلندی، Marlou Breuls در هفته مد آمستردام مرسدس بنز (MBFWA) 2016 که مصادف با دهمین سالگرد Lichting بود، با پنج لوک حضور داشت. Lichting در سال 2007 تاسیس شد تا شکاف بین دانشگاه ها و استعداد های مورد نیاز صنعت مد و فشن هلند را پر کند. بهترین پروژه نهایی فارغ التحصیلان فشن در این نمایش در حضور روزنامه نگاران مد، مدیرعامل و مدیران طراحی که در جستجوی استعداد هستند به نمایش گذاشته می شود. پروژه نهایی Marlou Breuls با تضاد متریال در نمایش Lichting 2016 بسیار خوش درخشید و منتخب جایزه از نگاه مردم شد. او در این کالکشن از ترکیب متریال هایی نظیر ابریشم، لاتکس، چرم و قطعه ای فرش ایرانی استفاده کرده بود و هیجان را با رنگ قرمز بر روی صحنه آورد.

کالکشن ببر برند ها در سال 2022