هر جا که برای به حرکت درآوردن اتومبیل به قدرت زیاد نیاز باشد مانند شروع حرکت از حالت ساکن و سربالایی های تند از دنده ی سنگین استفاده می کنیم.در سرازیری های تند (به دلیل اینکه نمی خواهیم سرعت اتومبیل ما در سرازیری زیاد شود) جهت کاهش استفاده از ترمز و نیز کنترل بهتر فرمان و سرعت اتومبیل از دنده ی سنگین استفاده می کنیم. در ادامه بیشتر در این خصوص بحث می کنیم . همراه ما باشید.
موارد استفاده دنده سنگین
به دنده های یک به دو خودروهای سواری به دلیل اینکه از نیروی بسیار بالایی برخوردار هستند ، دنده های قدرتی و یا سنگین گفته می شود و هر جا که برای حرکت خودرو به قدرت زیاد نیاز باشد از آنها استفاده می شود مانند :
- سربالایی های تند
- در سرازیری های تند ( به دلیل اینکه نمی خواهیم سرعت اتومبیل ما در سرازیری زیاد شود )
- جهت کاهش استفاده از ترمز و کنترل بهتر فرمان و کنترل سرعت
دلایل استفاده از دنده سنگین
به دنده های یک به دو خودرو های سواری به دلیل اینکه از نیروی بسیار بالایی برخوردار هستند ، دنده های قدرتی و یا سنگین گفته می شود و هر جا که برای حرکت خودرو به قدرت زیاد نیاز باشد از آن ها استفاده می شود ، مانند :سربالایی های تند در سرازیری های تند ( به دلیل اینکه نمی خواهیم سرعت اتومبیل ما در سرازیری زیاد شود ) جهت کاهش استفاده از ترمز و کنترل بهتر فرمان و کنترل سرعت .
چه زمانی دنده را عوض کنیم ؟
هر دنده ای دامنه حرکت و سرعت موثری دارد که به دامنه دور موتور آن اتومبیل بستگی دارد . بنابراین زمان تعویض دنده در ماشین های مختلف متفاوت است و راننده خود باید تشخیص بدهد . کی دنده ماشین خود را عوض کند . همچنین زمان تعویض دنده در مسیرهای مختلف مانند مسیرهای صاف و سربالایی و سر پاینی ها متفاوت است .اگر تا به حال سوار دوچرخه دنده ای شده باشید می دانید که اگر زنجیر چرخ را در خورشیدی بزرگ چرخ عقب قرار داده باشید رکاب زدن دوچرخه آسان تر می شود اما دوچرخه سرعت زیادی نمی گیرد و ثابت می ماند هر چه قدر هم که تند رکاب بزنید رکاب زیر پایتان هرز می چرخد و شل می شود .این مثال مانند دنده یک خودرو است ، هنگامی که با دنده یک خودرو حرکت می کنید و گاز می دهید شتاب شما تا حدی زیاد می شود اما سپس ثابت باقی می ماند و گاز دادن زیاد سبب می شود تنها دور موتور بالا رود و زوزه بکشد . این کار به موتور و گیربکس آسیب می زند . این رویه در دنده های دیگر خودرو نیز به همین شکل است .برای اینکه بخواهیم عمر قطعات موتور و گیربکس بالا ببریم و بهترین مصرف سوخت را داشته باشیم باید زمان تعویض دنده ها را نسبت به سرعت خودرو بدانیم . زمان تعویض دنده ها نسبت به سرعت خودرو اینگونه است :
- از 0 تا 25 میلومتر در ساعت دنده 1
- از 25 کیلومتر تا 50 کیلومتر در ساعت دنده 2
- از 50 کیلومتر تا 75 کیلومتر در ساعت دنده 3
- از 75 کیلومتر تا 105 کیلومتر در ساعت دنده 4
- از 105 کیلومتر به بالا دنده 5
تعویض دنده و سنگین کردن دنده
شما در دو شرایط دنده را سنگین می کنید که عبارت است از :
- هنگامی که ماشین با دور موتوری کمتر از بازه اعمال نیرو مورد نیاز در حال حرکت باشد .در این مورد اینگونه دنده را سنگین می کنید . اگر با دنده 3 در حال حرکت هستید پا را روی کلاچ بگذارید و دنده را از 3 به 2 بیاورید سپس پا را روی پدال گاز فشار دهید و دور موتور را تنظیم کنید و حالا پایتان را از روی کلاچ بردارید .
- هنگامی که سرعتتان زیاد است و به پیچ نزدیک می شوید برای عبور از پیچ باید دنده را سنگین کنید .اگر با سرعت نزدیک پیچ می شوید و خودرویتان بر روی دنده 3 است به ترمز گیری اقدام کنید و دنده را از 3 به دنده 2 تغییر دهید . و پا را از روی کلاچ آرام بر دارید . هنگامی که شما ترمز می کنید به علت ترمزموتور ، وزن بیش از پیش به جلو منتقل شده و وارد پیچ می شوید .
انتخاب سرعت مناسب برای تعویض دنده
هنگامی که با خودرو در حال حرکتیم و دور موتور به 3000 دور در دقیقه می رسد و صدای موتور هم فول شده باید دنده را عوض کنیم و یک دنده بالا تررویم .برای کم کردن دنده می توانید از کیلومتر شمار استفاده کنید . هنگامی که با دنده 3 و سرعت 70 کیلومتر در حال حرکت هستید با ترمز کردن سرعت شما به 50 کیلومتر می رسد نیازی به جابجایی دنده و کم کردن آن ندارید زیرا ابتدای دنده 3 از 50 کیلومتر است .اگر با دنده 3 حرکت می کردید و ناگهان ترمز نمودید اگر سرعت شما به 35 کیلومتر رسید باید دنده را عوض کنید و از 3 به 2 بیاورید . در این مواقع دنده سخت جا خواهدخورد و گیر بکس صدا خواهد داد زیرا سرعت به ابتدای سرعت دنده 2 که 25 کیلومتر است نرسیده بنابراین باید همزمان با دنده کم کردن تک گاز بدهیم تا دور موتور با سرعت ماشین برابر شود و دنده راحت ترجا بخورد .
نکات مهم حین حرکت در سر پایینی ها با خودرو های دنده دستی
- در سرازیری های تند حتما از سنگین ترین دنده ، یعنی دنده 1 استفاده کنید تا خودرو سرعت نگیرد.
- همواره پای خود را آماده ترمز کردن نگه دارید تا در صورتی که مانعی بوجود آمد ، بتوانید سریعا واکنش نشان دهید .
- در سراشیبی های تند و پر پیچ و خم ، هیچگاه خودرو را در حالت خلاصی قرار ندهید . انجام این کار سبب می شود ناخودآگاه سرعت خودرو بیشتر شود و برای کنترل آن از ترمز بیشتری استفاده کنید .
- اگر مدت زمان زیادی در سرازیری در حال حرکت هستید و از ترمز زیادی در این مدت استفاده کرده اید ، بهتر است چند دقیقه توقف کنید تا لنت های ترمز خنک شوند و کارایی اولیه خود را بدست بیاورند .
- در هنگام ترمز گرفتن ، سعی کنید تا آخرین لحظه که خودرو در حالت خاموشی قرار نگرفته است ، از کلاچ استفاده نکنید . برخی رانندگان تازه کار هر زمان اقدام به گرفتن ترمز می کنند ، هم زمان کلاچ را نیز فشار می دهند ، که این مورد در سرازیری ها باعث دور گرفتن بیشتر خودرو و در نتیجه بالاتر رفتن سرعت آن می شود .
- قبل از رانندگی در سرازیری حتما از سلامت سیستم ترمز ، چرخ ها و لاستیک ها ، اطمینان حاصل کنید .
نکات مهم حین حرکت در سر پایینی ها با خودرو های دنده اتوماتیک
- خودرو های پیشرفته ، به صورت اتوماتیک جاده های دارای سراشیبی را تشخیص داده و ایمنی لازم را برای رانندگی در این شرایط ایجاد می کنند ، اما همواره نباید بگذارید که سرعت این خودرو ها بیش از حد مجاز افزایش یابد .
- در سرازیری های تند ، بهتر است دنده را از حالت اتوماتیک خارج و به حالت دستی تبدیل کنیم و آن را روی 1 یا 2 قرار دهیم .
- همواره پای خود را آماده ترمز کردن نگه دارید تا در صورتی که مانعی بوجود آمد ، بتوانید سریعا واکنش نشان دهید .
- در سراشیبی های تند و پر پیچ و خم ، هیچگاه خودرو را در حالت خلاصی قرار ندهید . انجام این کار سبب می شود ناخود آگاه سرعت خودرو بیشتر شود و برای کنترل آن از ترمز بیشتری استفاده کنید .
- برای خودرو یک حداکثر سرعت مجاز تعریف کنید تا در صورتی که راحت تر بتوانید خودرو را کنترل کنید . ( معمولا بین 40 تا 50 کیلومتر بر ساعت بسته به نوع جاده )
- قبل از رانندگی در سرازیری حتما از سلامت سیستم ترمز ، چرخ ها و لاستیک ها ، اطمینان حاصل کنید .
دلایل خلاص شدن دنده خودرو هنگام حرکت
