نحوه خواندن نماز شب کوتاه
نماز شب که یکی از عبادت های خالص اولیای خدا و از برنامه های سازنده اسلامی به شمار می رود انسان را به وادی معنویات نزدیکتر می کند. امام صادق(ع) فرمودند: نماز شب صورت را زیبا، خلق را نیکو و انسان را خوشبو می گرداند، رزق را زیاد و قرض را ادا می کند، اندوه را برطرف می سازد و چشم را جلا می دهد. همچنین رسول خدا (ص) فرمود: نماز شب، وسیله ای است برای خوشنودی خدا و دوستی ملایکه. اما خب آیا نماز شب را می توان به شیوه کوتاه تری خواند؟ بسیاری از اعمال پیرامون نماز شب مستحبی هستند.
نماز شب در کل ۱۱ رکعت است و در ۶ نماز جداگانه اقامه می شود. از میان تمام این نمازها، نماز شفع ارجحیت دارد. به همین دلیل زمانی که وقت کافی برای همه نماز ها نیست می توان فقط به نماز شفع اکتفا کرد و خواندن مابقی نماز ها لازم نیست.
نماز شب را می توان نشسته نیز خواند. اما در این صورت تعداد رکعات دو برابر می شود. اگر نشسته خواندن نماز شب می تواند به کوتاه شدن آن کمک کند، مؤمنین می توانند از این امر جائز استفاده کنند و نماز شب کوتاه بخوانند.
پس به این صورت باید هشت مرتبه دو رکعت نشسته که جمعاً شانزده رکعت می شود به نیت نماز شب خوانده شود و دوباره دو رکعت به نیت نماز شفع و دو بار یک رکعت به نیت نماز وتر خوانده شود تا نماز شب پایان پذیرد. البته در حالت اضطرار و بیماری همان یازده رکعت کفایت می کند.
قرائت سوره های بعد از سوره حمد در نماز شب لازم (واجب) نیست و می توان فقط به قرائت سوره حمد اکتفا کرد. قنوت رکعت های دوم نیز مستحب است و می توان آن ها را از نماز ها به طور کل حذف کرد، در این حالت نماز شب کوتاه تر می شود و نماز بدون قنوت صحیح است. نماز وتر که یک رکعتی است نیز می توان بدون قنوت خواند.
نکته دیگر این که در احکام نماز پشت سر هم خواندن رکعات لازم نیست. پس می توان آن ها را با فاصله خواند. این امر اقامه نماز شب را آسان تر می کند.
پس با استفاده از این نکات فقهی که در آموزش نماز شب ذکر شده اند می توان نماز شب کوتاه، اما پر ثواب و پر توفیقی به جا آورد که طبق گفته خود ائمه اطهار (ع) موجب سیر صعودی به سوی مقامات الهی نیز می شود.
احکام مربوط به نماز شب
مسأله ۲- مستحب است که نماز شب را بلند بخوانید تا کسانی که در خواب هستند برای خواندن این نماز پر فضیلت بیدار شوند، اما یقین حاصل کنید که صدای بلند شما موجب ریا و مزاحمت برای دیگران نشود.
مسأله ۳– بهتر است نماز شب ایستاده خوانده شود، اما اگر برای کسی مشکل باشد می تواند این نماز را در حالت نشسته بخواند حتی می تواند این نماز را در حال راه رفتن و داخل ماشین و هواپیما و... نیز بخواند آنچنان که امام خمینی نماز شبش را در هواپیما و مرحوم تربتی نماز شبش را در حال مسافرت در حال راه رفتن خواند.
مسأله ۴– کسی که نماز شب را نشسته می خواند بهتر است نماز را دو برابر بخواند، زیرا دو رکعت نشسته به جای یک رکعت ایستاده است و الزامی در کار نیست؛ بلکه ۱۱ رکعت نشسته بخواند قبول است. اگر نمی تواند ۱۱ رکعت را بخواند، دو رکعت شفع و یک رکعت وتر را بخواند و اگر آن را نیز نتوانست بخواند خواندن یک رکعت وتر کفایت می کند.
مسأله ۵- اگر کسی هنگام بیدار شدن از خواب وقت کافی برای نماز شب خواندن را نداشت می تواند نماز شفع و وتر را بخواند، اما اگر او بعد از خواندن ۴ رکعت از ۱۱ رکعت بفهمد هنگام طلوع فجر است می تواند بقیه نماز شب را بعد از طلوع فجر بخواند و سپس نافله نماز صبح و نماز صبح را بخواند.
مسأله ۶- نماز شفع قنوت ندارد، اما اگر کسی خواست می تواند به قصد ثواب و رجاء قنوت بگیرد.
مسأله ۷- مسافر یا کسی که برایش مشکل است در نیمه شب نماز شب را به جا آورد می تواند این نماز را در اول شب بخواند.
مسأله ۸- کسی که نتوانسته باشد نماز شب را قبل از طلوع فجربخواند می تواند قضای این نماز را بعد از نماز صبح تا بعد از طلوع آفتاب به جا آورد.
مسأله ۹- نماز های مستحبی، همه دو رکعتی اند به غیر از نماز وترکه یک رکعتی خوانده می شود.
حکم روزه خواری بر اثر ضعف جسمانی چیست؟
