یک روش برای انتقال ویندوز 7، 8 یا 10 به یک هارد SSD بدون نیاز به نصب مجدد ویندوز وجود دارد. مراحل انجام این کار تقریبا زیاد است ولی نسبت به نصب دوباره ویندوز، زمان کمتری خواهد گرفت.
در این مقاله روش انتقال ویندوز به یک حافظه SSD را با هم مرور خواهیم کرد.
آنچه که برای این کار نیاز دارید
به غیر از یک هارد SSD با ظرفیت مناسب، شما به یک سری تجهیزات دیگر نیاز دارید تا بتوانید عملیات انتقال ویندوز را انجام دهید.
- اتصال SSD به کامپیوتر یا لپ تاپ
اگر از یک کامپیوتر رومیزی استفاده می کنید، به سادگی می توانید هارد دیسک SSD جدید را در کنار هارد فعلی کامپیوتر خود نصب نصب کنید. اگر از لپ تاپ استفاده می کنید، روش قبلی امکان پذیر نیست. بنابراین باید یک کابل مبدل SATA به USB (که تصویر آن را در شکل زیر مشاهده می کنید) خریداری کنید. این مبدل به شما این امکان را می دهد که هارد دیسک های 2.5 اینچی یا SSD ها را از طریق USB به لپ تاپ خود متصل کنید.
- یک نسخه از نرم افزار EaseUS Todo Backup
نسخه رایگان این نرم افزار، تمام ویژگی ها و قابلیت های مورد نیاز برای انجام این کار را در اختیار شما قرار می دهد. بنابراین نسخه رایگان آن را دانلود کنید و مانند سایر نرم افزار های ویندوزی آن را نصب کنید.
- تهیه یک نسخه پشتیبان از اطلاعات موجود در هارد دیسک فعلی
مطمینا اینکه بدون تهیه نسخه پشتیبان از اطلاعات، دست به انجام تغییرات در هارد دیسک خود بزنید به هیچ وجه کار صحیحی نیست. همیشه امکان خطا و در پی آن از دست رفتن تمام یا بخشی از اطلاعات شما وجود دارد. اطلاعات و داده های مورد نیاز و ضروری را بر روی یک هارد اکسترنال ذخیره کنید یا در صورت امکان با استفاده از یک نرم افزار، اقدام به تهیه پشتیبان از اطلاعات هارد خود نمایید. قبل از انجام هر گونه تغییر و اقدام جهت انتقال ویندوز، مطمین شوید که اطلاعات مهم و مورد نیاز خود را در جایی غیر از هارد فعلی دستگاه ذخیره کرده اید.
حال زمان آن رسیده که کار را شروع کنیم. مراحل زیر را به دقت انجام دهید تا بدون مشکل بتوانید ویندوز را به هارد SSD خود منتقل کنید.
- مرحله اول: هارد دیسک فعلی خود را مرتب کنید
حافظه دیسک های SSD معمولا کمتر از هارد دیسک هایی است که در سیستم های کامپیوتری و لپ تاپ ها از آن استفاده می شود. بنابراین ممکن است هنگام انتقال ویندوز به یک SSD فضای کافی برای انتقال تمام فایل ها به درایو مقصد وجود نداشته باشد.
به منظور بررسی ظرفیت هر یک از درایو ها، SSD را به کامپیوتر خود متصل کنید. از منوی Start بر روی گزینه Computer کلیک کنید. در این صفحه بر روی هر یک از درایو ها کلیک راست کرده و گزینه “Properties” را انتخاب کنید. در زیر دو تصویر مشاهده می کنید. تصویر سمت چپ مربوط به درایو C هارد فعلی سیستم است که حجم اطلاعات موجود در آن 141 GB بوده و تصویر سمت راست نشان دهنده وضعیت SSD است که فضای خالی آن 118 GB است.
قطعا در این شرایط نمی توان عملیات انتقال ویندوز را انجام داد چرا که فضای خالی درایو مقصد از فضای استفاده شده درایو مبدا کمتر است. در این شرایط پیش از انتقال ویندوز می بایست درایو فعلی را کمی خلوت کنید.
با حذف فایل هایی که به آن ها نیاز ندارید شروع کنید. مانند فیلم های قدیمی، برنامه های تلویزیونی، موزیک ها، فایل های پشتیبان قدیمی و هر چیز دیگری که فضای زیادی را اشغال کرده است. برنامه هایی که دیگر از آن ها استفاده نمی کنید را پاک کنید. اکنون برنامه Disk Cleanup را اجرا کنید (از منوی Start گزینه All Programs و سپس Accessories را انتخاب کنید. بر روی System Tools کلیک کرده و Disk Cleanup را انتخاب نمایید). در این قسمت می توانید هر یک از درایو هایی که می خواهید را پاک سازی کنید. همچنین می توانید از یک نرم افزار برای این کار استفاده کنید. CCleaner یکی از بهترین نرم افزار هایی است که می توانید برای این منظور از آن بهره بگیرید.
در برخی موارد ممکن است پس از انجام تمام این مراحل، باز هم فضای خالی درایو مقصد از حجم اطلاعات فعلی شما کمتر باشد. اگر دیگر چیزی برای حذف کردن ندارید به این معنی است که باید به فکر راه دیگری باشید. چند گزینه پیش روی شما وجود دارد:
- استفاده از یک هارد اکسترنال
اگر یک هارد اکسترنال دارید که از آن برای موارد خاص (مثل ذخیره کردن فایل های پشتیبان) استفاده نمی کنید، اکنون زمان آن است که بهترین استفاده را از این هارد اکسترنال بکنید. تمام فایل های محبوب و ارزشمند خود را به آن انتقال دهید تا فضای درایو ویندوز شما نیز خالی شود. - استفاده از یک هارد دیسک دیگر در سیستم
معمولا این گزینه برای کاربران لپ تاپ ها امکان پذیر نیست. ولی اگر از یک کامپیوتر رومیزی استفاده می کنید، می توانید یک هارد دیسک دیگر با قیمت مناسب خریداری کرده و آن را در کنار هارد فعلی نصب کنید. حال با خیال آسوده تمامی اطلاعات مورد نیاز خود را به این هارد دیسک منتقل کنید. - بارگذاری اطلاعات در فضای ابر
امروزه استفاده از فضای ابر یکی از بهترین راه حل ها برای ذخیره مطمین اطلاعات بدون نیاز به فضای فیزیکی در کامپیوتر، لپ تاپ یا حتی اسمارت فون ها به حساب می آید. اگر هیچ گونه هارد دیسک اضافه ای ندارید، می توانید فایل ها و اطلاعات مورد نیاز خود را در فضای ابر ذخیره کنید. Dropbox یا OneDrive گزینه های مناسبی برای این منظور هستند.
Firmware هارد SSD خود را بروز رسانی کنید
نسل های قدیمی حافظه های SSD دچارمشکلات و مسایل مختلفی بودند که فقط با بروز رسانی Firmware، این مسیله قابل حل است. هر یک از شرکت های تولید کننده هارد های SSD روش خاصی برای بروز رسانی Firmware محصولات خود دارند. در برخی از آن ها می بایست سیستم را ریست کرده و با استفاده از یک CD سیستم را بوت کنید تا بتوانید عملیات بروز رسانی را انجام دهید. برخی دیگر این امکان را به شما می دهند که در محیط ویندوز این کار را انجام دهید، البته به شرطی که این درایو، درایوی نباشد که ویندوز در آن نصب شده است. با مراجعه به وبسایت شرکت سازنده می توانید اطلاعات دقیقی در مورد نحوه بروز رسانی حافظه SSD خود بدست بیاورید. این نکته را نیز مد نظر داشته باشید که بهترین زمان برای بروز رسانی، هنگامی است که هنوز هیچ اطلاعاتی بر روی حافظه SSD کپی یا ذخیره نشده است.
- مرحله سوم: با استفاده از نرم افزار EaseUS Todo Backup یک نمونه همسان از درایو فعلی ویندوز خود بسازید
زمان رویداد اصلی فرا رسیده است. برنامه EaseUS Todo Backup را اجرا کنید و بر روی گزینه “Clone” کلیک کنید.در ابتدا باید درایو مبدا را انتخاب کنید. این درایو همان درایوی است که ویندوز فعلی سیستم شما در آن نصب شده است. توجه داشته باشید که درایو سیستم ویندوز شامل سه قسمت (پارتیشن) است: پارتیشن بوت یا راه انداز سیستم، پارتیشن اصلی ویندوز و پارتیشن بازیابی (Recovery) ویندوز. همه این پارتیشن ها باید در هنگام انتقال ویندوز به SSD انتخاب شوند تا توسط نرم افزار از آن ها کپی تهیه شود. بنابراین همانطور که در تصویر مشاهده می کنید، گزینه Hard Disk 1 را تیک بزنید تا همه پارتیشن های گفته شده انتخاب شوند. برای ادامه کار بر روی گزینه “Next” کلیک کنید.
اکنون می بایست حافظه SSD را بعنوان مقصد انتخاب کنید. در تصویر زیر، “Hard Disk 4” همان حافظه SSD ما است که 119 GB حافظه دارد که در حال حاضر به هیچ چیز اختصاص داده نشده است. کاملا مطمین شوید که درایو مقصد را به درستی انتخاب می کنید، چرا که در غیر این صورت اطلاعات خود را از دست خواهید داد.
درایو مقصد را تیک بزنید. گزینه “Optimize for SSD” را نیز تیک بزنید تا بهترین کارایی ممکن برای انتقال ویندوز به SSD اعمال گردد.پیش از اینکه بر روی گزینه “Next” کلیک کنید، به قسمت “Edit” که در مقابل Hard Disk 4 قرار دارد بروید.
نرم افزار EaseUS در این قسمت نشان خواهد داد که حافظه SSD شما پس از انتقال ویندوز به آن به چه شکل پارتیشن بندی خواهد شد. در برخی موارد ممکن است شما بخواهید تغییراتی در این شکل از پارتیشن بندی ایجاد کنید. بعنوان مثال ممکن است نرم افزار بخواهد پارتیشن های مربوط به راه اندازی (Boot) و بازیابی (Recovery) را خیلی بزرگ در نظر بگیرد، حال آن که اطلاعاتی که در این پارتیشن ها قرار می گیرد حجمی کمتر از 1GB دارد. احتمالا شما ترجیح می دهید که این فضا در اختیار پارتیشن ویندوز باشد، بنابراین پیش از ادامه کار باید اندازه این پارتیشن ها را تغییر دهید.
برای تغییر اندازه هر یک از پارتیشن ها، ابتدا آن را انتخاب کنید. سپس نشانگر ماوس را بین دو پارتیشن قرار دهید. علامتی ظاهر می شود، در این لحظه کلید سمت چپ ماوس را فشار داده و نگه دارید و در همین حالت ماوس را به سمت چپ یا راست بکشید تا اندازه پارتیشن مورد نظر را به دلخواه تنظیم کنید.
همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید، می توان تمام فضای حافظه SSD را بعنوان پارتیشن ویندوز در نظر گرفت.
همچنین می توانید به هر صورت دلخواه این فضا را بین پارتیشن ها تقسیم کنید. هنگامی که پارتیشن بندی را انجام دادید بر روی گزینه “OK” کلیک کنید. مجددا همه چیز را بررسی کنید که مطمین شوید تمام گزینه ها را به درستی انتخاب کرده اید. سپس بر روی گزینه “Proceed” کلیک کنید تا عملیات انتقال ویندوز به SSD آغاز شود.
اگر پیغام زیر را مشاهده کردید بر روی گزینه “OK” کلیک کنید.
زمان انجام این عملیات به فضای درایو مبدا، سرعت رسانه های ذخیره سازی و همچنین سرعت کاکپیوتر یا لپ تاپ شما بستگی دارد.
در برخی موارد ممکن است فایل های سیستمی ویندوز در انتهای درایو قرار گرفته باشند که این امر عملیات انتقال ویندوز را با مشکل مواجه خواه کرد. بنابراین اگر در طول این مرحله با پیغام خطایی مواجه شدید، می بایست با استفاده از یک نرم افزار مناسب، درایو ویندوز خود را بصورت یکپارچه در بیاورید (به این عمل در اصطلاح Defragment نیز می گویند).هنگامی که عملیات انتقال تمام شد بر روی گزینه “Finish” کلیک کنید.
همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید، درایو ویندوز جدید در لیست درایو های موجود در کامپیوتر نمایش داده خواهد شد. تنها کاری که اکنون باید انجام شود این است که شروع به استفاده از این درایو کنید.مراحل بعدی که برای این کار باید انجام دهید بسیار ساده هستند. کامپیوتر را خاموش کنید. هارد دیسک قدیمی را خارج کرده و حافظه SSD جدید را جایگزین نمایید. مجددا کامپیوتر را روشن کنید ، سیستم شما باید بصورت خود کار از روی هارد دیسک جدید راه اندازی شود.
اگر از کامپیوتر رومیزی استفاده می کنید و قصد دارید هارد دیسک قبلی خود را نگه دارید، باید درایو راه انداز سیستم را در BIOS به کامپیوتر خود معرفی کنید. برای این منظور پس از روشن کردن کامپیوتر، کلید Delete را نگه دارید تا وارد منوی BIOS سیستم شوید. در این جا باید حافظه SSD را بعنوان اولین گزینه برای راه اندازی (بوت شدن) سیستم معرفی نمایید. - مرحله چهارم: تنظیمات نهایی را بر روی SSD انجام دهید
به محض اینکه سیستم شما از روی درایو جدید راه اندازی شد و شروع به کار کرد، باید یک سری تنظیمات نهایی را اعمال کنید تا مطمین شوید که همه چیز به درستی کار می کند.
- مطمین شوید که TRIM فعال شده است. TRIM مجموعه ای از دستوراتی است که باعث می شود تا حافظه های SSD فضای خالی موجود در دیسک را به طور موثر و کار آمد مدیریت نمایند. پنجره Command Prompt را باز کنید و دستور زیر را در آن وارد کنید.
fsutil behavior query DisableDeleteNotify
این دستور که کمی هم طولانی است یک خروجی بسیار ساده دارد: صفر یا یک. عدد 1 در خروجی این دستور نشان دهنده این است که TRIM غیر فعال است. عدد صفر نیز نشان دهنده این است که TRIM فعال است. اگر قصد فعال کردن TRIM را دارید از دستور زیر استفاده کنید:
fsutil behavior set DisableNotify 0
- مطمین شوید که یکپارچه سازی (Defragment) بر روی دیسک غیر فعال است. نیازی به یکپارچه سازی حافظه های SSD وجود ندارد، در واقع توصیه می شود که این کار انجام نشود. سیستم عامل ویندوز به صورت اتوماتیک این ویژگی را بر روی SSD غیر فعال می کند ولی انجام یک بررسی ساده و کسب اطمینان از اینکه این قابلیت بر روی حافظه SSD شما غیر فعال است ضرری ندارد. در پنجره Run عبارت dfrgui را تایپ کنید تا برنامه Disk Defragmenter اجرا شود. بر روی دکمه Schedule کلیک کرده و گزینه “Select Disks” را انتخاب کنید. تیک مربوط به حافظه SSD را بردارید و گزینه “OK” را کلیک کنید.
اطلاعات شخصی خود را باز گردانید. با توجه به مقدار حافظه ای که از SSD برای شما باقی مانده است می توانید اطلاعات و داده هایی را که در به مکان دیگری منتقل کرده بودید، به SSD بازگردانید. احتمالا در این مرحله می توانید فایل های متنی و حتی عکس های خود را به SSD منتقل کنید، ولی برای انتقال ویدیو ها و فایل های موزیک احتمالا فضای کافی در اختیار نخواهید داشت و این بدان معنی است که باید این فایل ها را در محل دیگری نگه داری کنید، مثلا روی یک هارد اکسترنال.