گشنیز یک گیاه معطر و خوشبو است که در آسیای جنوب شرقی و کشور ما، به عنوان یکی از سبزی‌های پرطرفدار شناخته می‌شود. اگر می‌خواهید برای تزئین سالاد یا غذای خود، همیشه چند برگ گشنیز تازه داشته باشید، پیشنهاد ما کاشت گشنیز در گلدان است. برای اینکار کافیست مراحل زیر را دنبال کنید و از این فرایند لذت ببرید!
انتخاب خاک و بذر مناسب: اولین نکته در کاشت سبزی در منزل انتخاب خاک و بذر مناسب برای پرورش گیاه است. بهتر است بذر گشنیز را در بسته‌بندی‌های استاندارد تهیه کنید. همچنین پیشنهاد می‌شود خاک هم به دلیل استفاده در محیط خانه، بهداشتی و عاری از حشره و تخم علف هرز باشد تا به راحتی سبزی سالم و ارگانیک مدنظرتان را در منزل پرورش دهید.
خیساندن بذر گشنیز: قبل از کاشت گشنیز در گلدان، باید بذر آن را به مدت دو روز در آب ولرم بخیسانید تا پوست سخت آن شکسته شده و قدرت جوانه‌زنی بذر بیشتر شود. بعد از دو روز بذرها را از آب خارج کنید و آنها را در یک صافی بریزید تا آب اضافی آنها گرفته و کاملا خشک شوند. هنگامی که بذرهای گشنیز کاملاً خشک شدند، آماده کاشت هستند.
انتخاب گلدان و کاشت بذر: گلدانی که انتخاب می‌کنید بایستی دارای عمق حداقل 20 سانتیمتر و دهانه 15 سانتیمتر باشد. همچنین میتوانید از جعبه‌های میوه برای کاشت گشنیز استفاده کنید. اطمینان از وجود سوراخ زهکش در کف گلدان از مهم‌ترین نکاتی است که باید به آن توجه داشته باشید، زیرا ماندن آب در پای گلدان باعث از بین رفتن گیاه خواهد شد. گلدان را با خاک حاصلخیز مناسب پر کنید و از زهکش کافی در کف گلدان مطئن شوید. بذر گشنیز را در عمق نیم سانتیمتری سطح خاک و با فاصله دو تا پنج سانتیمتری از یکدیگر بکارید و روی آن را با کود حیوانی یا کمپوست بپوشانید. توجه: بهتر است قبل از کاشت بذر، خاک گلدان کاملا مرطوب باشد.
مراقبت‌های لازم بعد از کاشت گشنیز در گلدان: بعد از کاشت بذر، گلدان را با ملایمت و به طور کامل آبیاری کنید به طوری که آب از کف گلدان خارج شود. برای جلوگیری از جابه‌جا شدن بذرها، استفاده از آبپاش برای آبیاری توصیه می‌شود. همچنین به یاد داشته باشید که همواره کاشت گشنیز در گلدان اصلی انجام می‌شود و نیازی به انتقال این سبزی به گلدان دیگری نیست. تا زمان جوانه‌زنی بذرها بهتر است سطح گلدان را با نایلون شفاف بپوشانید تا گرما و رطوبت لازم برای جوانه‌زنی بذر فراهم شود. تا هنگام جوانه زدن بذرها، سطح بستر کاشت را مرطوب حفظ کنید. تخم گشنیز در مدت 5 تا 10 روز جوانه خواهد زد، در این زمان پلاستیک را از سطح گلدان برداشته و گیاه را به مکانی با نور بیشتر منتقل کنید.
طریقه برداشت گشنیز: برداشت گشنیز را زمانی که گیاه به اندازه کافی رشد کرد و ارتفاعی تا حدود 20 سانتیمتر پیدا کرد، می‌توان انجام داد. شما میتوانید برگ‌های تازه این سبزی پرخاصیت و معطر را سه بار قبل از به گل رفتن گیاه برداشت کنید (تمام قسمت‌های گیاه گشنیز خوراکی بوده، برگ‌ها و ساقه گیاه قابل مصرف هستند). برداشت را از 2 سانتیمتر بالا‌تر از سطح زمین انجام دهید تا بوته بتواند رشد مجدد خود را انجام دهد. همچنین هنگامی که گیاه گشنیز به گل رفت میتوانید با تکاندن گلها؛ بذرهای آن را جمع‌آوری کنید و از خواص تخم گشنیز بهره‌مند شده و مقداری از آن را برای کشت‌های بعدی خود ذخیره کنید.
زمان کاشت گشنیز متفاوت است و بستگی به شرایط اقلیمی محل رویش گیاه دارد. برای کاشت گشنیز در گلدان میتوانید با توجه به ثابت بودن دمای محیط خانه هر زمانی این کار را انجام دهید، با این وجود فصل بهار بهترین زمان برای پرورش این سبزی در منزل است.
خاک: مخلوط کوکوپیت + پیت ماس + خاک باغچه ترکیب خوبی برای کاشت گشنیز در گلدان است. همچنین اضافه کردن مقداری شن و ماسه به این ترکیب به زهکشی بهتر خاک کمک خواهد کرد.
آبیاری: گشنیز برای جوانه زدن به آب زیادی نیاز دارد و لازم است بستر کاشت تا زمان جوانه زدن همواره مرطوب و نه خیس و غرقابی باشد. بعد از رشد جوانه‌ها نیز توجه به آبیاری منظم گیاه ضرورت دارد و روزانه باید آبیاری انجام شود.
نور: سبزی گشنیز برای رشد کافی نیاز به دریافت نور مستقیم خورشید برای مدت 4 تا 5 ساعت دارد. بهترین مکان برای کاشت گشنیز در گلدان نگهداری گیاه در پرنورترین قست خانه مانند بالکن و پنجره‌های نورگیر جنوبی است. در صورت کم بودن نور، ساقه‌های گشنیز شما بیش از حد بلند شده و سبزی کیفیت خوبی نخواهد داشت.
درجه حرارت: دمای مطلوب برای پرورش گشنیز دمای 18 تا 20 درجه سانتیگراد است. با این وجود این گیاه دانه تحمل دمایی زیادی داشته و دما‌های زیر صفر درجه را نیز تحمل می‌کند.
کوددهی: برای تقویت رشد گشنیز، بهتر است ماهی دوبار خاک آن را با کودهای غنی شده با نیتروژن نیمه قوی، تغذیه کنید. اگر در خاک گلدان از کمپوست یا کود کهنه استفاده کرده‌اید، نیازی به کوددهی مجدد نیست. البته استفاده از امولسیون ماهی می‌تواند به رشد گشنیز کمک بسیاری کند. توجه داشته باشید که اگر در کوددهی زیاده‌روی کنید، محصولی که برداشت خواهید کرد طعم و مزه چندانی نخواهد داشت.
چیدن گلها: بعد از اینکه کاشت گشنیز در گلدان با موفقیت انجام شد و گیاه شما رشد کرد، بهتر است هر از چندگاهی به خوبی آن را بررسی کنید. ببینید آیا گلی روی آنها ظاهر شده است یا نه. اگر می‌خواهید تولید برگ‌های گشنیز زیاد باشد، باید این گلها را بچینید. در غیر اینصورت این گلها ضرری ندارند و بذرهای جدید تولید میکنند.
آفات و بیماری‌ها: بیشترین آفتی که گیاه گشنیز را تهدید می‌کند، شته و کنه است. البته اصلی‌ترین عامل که باعث از بین رفتن گشنیز می‌شود، کپک است. که آن هم بخاطر قرار گرفتن گیاه در فضای مرطوب و شرجی است. برای پیشگیری از این مشکلات فاصله بین گیاهان را حفظ کنید، مطمئن شوید که گردش هوا به خوبی جریان دارد و بیش از گیاه را آبیاری نکنید. همچنین خیس کردن برگ‌ها در حین آبیاری گلدان می‌تواند باعث رشد بسیاری از عفونت‌های قارچی شود.
بنابراین سبزی گشنیز یکی از پرکاربردترین سبزی‌ها در تهیه غذا است و از آن هم به صورت تازه و هم خشک شده استفاده می‌شود. برگ، ساقه و تخم گشنیز خوراکی بوده و خواص درمانی زیادی دارند. این گیاه رشد سریعی دارد و با انجام مراحل بالا میتوانید به راحتی کاشت گشنیز در گلدان را تجربه کنید. امیدوارم از محتوای انواع گل نسترن، و طریقه ی پرورش آنها نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که به گل و گیاه علاقمند هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب مرتبط دیگر میتوانید به بخش سبک زندگی ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.
