قلاب بافی چیست؟
به طور کلی بافندگی یا بافتنی از صنابع دستی محسوب می شود که در فرآیند آن کاموا و نخ تبدیل به پارچه می شود. نخ و کاموا در هم بافته و تنیده نمی شوند. قلاب بافی در واقع به وسیله قلاب انجام می شود و در آن کلاف های کاموا یا نخ های زنگین به پارچه توری شکل تبدیل می شوند.
تاریخچه قلاب بافی
استفاده از تور ، تاریخ طولانی دارد. دانشمندان معتقدند که مصریان 1500 تا 1600 سال قبل از میلاد مسیح از تور استفاده می کرده اند. پیشینه قلاب بافی در ایران به سال حدود 600 سال پیش از میلاد می رسد و باستان شناسان در منطقه لولان نمونه هایی از قلاب بافی و ملیله دوزی یافته اند.
قلاب بافی به سه روش انجام می شود : قلاب بافی ساده ، قلاب بافی برجسته و قلاب بافی معرق. قلاب بافی معرق زیباتر و پرکار تر است. در این روش ماهوت رنگی را در شکل های مختلف بریده و بر زمینه کار روی گلبرگ ها و برگ ها قرار می دهند و دور آن را با کمک قلاب به پارچه زمینه متصل می کنند.
بافندگی گونه ای دیگر از صنایع دستی است که با بافتن نخ و تبدیل آن به پارچه انجام می شود. در این گونه نخ ها به صورت حلقه هایی درهم تنیده می شوند ، بافندگی هم از طریق دست و هم ماشین انجام می شود و سبک ها ومدل های گوناگونی دارد . این تفاوت درگونه نخ ها و هم چنین ضخامت میل بافندگی است.
معرفی وسایل قلاب بافی
براي شروع قلاب بافی به چند عدد كاموا، حداقل دو عدد قلاب، نخ وسوزن و قيچي، سنجاق علامت گذاري و كمي تزئينات براي تزئين كار نیاز داریم. برای قلاب بافی شما می توانید از نخ مخصوص قلاب بافی یا نخ های کاموایی استفاده کنید ، انتخاب نوع نخ یا کاموا به نوع و ظرافت کار شما بستگی دارد و با توجه به همین نکته است که شما قلاب تان را انتخاب می کنید.از سنجاق قفلی یا سوزن ته گرد برای علامت گذاری بر روی کار قلاب بافی استفاده می شود. تزیینات مختلفی مانند روبان های رنگی، سنگ ها و نگین های تزیینی، دکمه و … در بعضی قلاب بافی ها مورد استفاده قرار می گیرند. این ابزارها را در طرح ها و رنگ های متنوع از فروشگاه های لوازم خیاطی می توانید تهیه کنید.
نخ های قلاب بافی
یکی از مهم ترین نکته در هنر قلاب بافی استفاده از نخ می باشد که باید جنس نخ ها با دوام باشند و ضخامت مناسبی داشته باشند. به همین دلیل باید در انتخاب نخ خیلی دقت نمایید تا بتوانید بافتنی مورد نیازتان را همان طور که می خواهید ببافید. دو نوع نخ برای قلاب بافی استفاده می شود که عبارتند از نخ با الیاف مصنوعی و نخ با الیاف طبیعی.برای اینکه شما برای قلاب بافی کاموا بخرید باید در هنگام خرید به برخی از علائم آن دقت کنید.
- کد رنگ: برای اینکه بافت شما به صورت چند رنگ دیده نشود باید در هنگام خرید به کد رنگ توجه داشته باشید تا در هنگام بافت، بافتنی شما رنگ یکسانی داشته باشد. این کد رنگ بر روی برچسب کاموا درج می شود.
- طول نخ :برای شروع هنر بافتنی باید بدانید که به چه مقدار نخ نیاز دارید و با توجه به آن کاموای مورد نظرتان را خریداری نمایید. معمولا کلاف های ۱۰۰ گرمی ۴۰ متر می باشند.
- وزن نخ :نخ ها وزن های گوناگونی دارند و نخ هایی که باریک هستند وزن کم و نخ هایی که ضخیم هستند وزن زیادی دارند. نکته مهم این است که در هنگام انتخاب سایز قلاب باید به ضخامت و وزن نخ توجه کنید.
- قلاب :در هنگام خرید نخ باید بر روی برچسب آن توجه کنید تا سایز قلاب را که بر روی برچسب نخ درج شده است مشاهده نمایید.
بررسی شباهت ها و تفاوت های قلاب دوزی و بافندگی
قلاب بافی نوعی بافندگی است . بدیهی است که در این جا منظور از بافندگی استفاده از نخ کاموا و میل بافتنی می باشد که در ادامه به تفضیل بررسی می شود. هر دوی این تکنیک های سوزنی ارزش یادگیری ، دانستن و استفاده از آن ها را دارند. انتخاب تکنیک مناسب برای هر اثر خاص ، به ترجیح شخصی و تجربه فرد بستگی دارد. ممکن است یک تکنیک را بر دیگری ترجیح دهید یا ممکن است از بافتن و قلاب دوزی به یک اندازه لذت ببرید. امروزه تفاوت در تکنیک های قلاب بافی و بافندگی از زمانی که نخ ها به گونه ای متفاوت و محدود بودند برجسته تر شده است. هر دو صنایع دستی از یک سوزن یا قلاب برای دست کاری حلقه های نخ استفاده می کنند تا وسایلی از ژاکت و پتو گرفته تا کلاه و اسباب بازی ایجاد کنند. بافندگی و قلاب دوزی هر دو به مجموعه مهارت های مشابهی نظیر هماهنگی دست و چشم برای انتخاب رنگ نخ و نوع طراحی و هم چنین توانایی برنامه ریزی صحیح یک پروژه از ابتدا تا انتها احتیاج دارند. هر دو بافندگی و قلاب دوزی از نخ استفاده می کنند. انواع مختلفی از نخ وجود دارد و همه آن ها می توانند به طور یکسان در بافندگی و قلاب دوزی استفاده شوند.
مقدماتی راجب روش کار قلاب بافی
آموزش قلاب بافی برای افراد مبتدی باید به گونه ای باشد که در مرحله اول نحوه گرفتن قلاب و نخ در دست را آموزش ببینند و سپس به سراغ مراحل دیگر آموزش بروند. ما نیز در این مطلب قصد داریم نحوه گرفتن قلاب در دست را برای شما آموزش دهیم تا به خوبی بتوانید در هنگام قلاب بافی قلاب و نخ را به درستی در دست بگیرید.
شما باید قلاب را در دستی که با آن می نویسید همانند چاقو بگیرید و سپس برای گرفتن نخ از دست دیگرتان کمک بگیرید. شما باید نخ را به گونه ای در دست بگیرید که آزادانه در حال حرکت باشد.
در این مرحله شما باید یک گره به قلاب بزنید و دم نخ را با انگشت شست نگه دارید سپس با انگشت اشاره نخ را هدایت نمایید. برای راحت تر بافتن بهتر است یک یا دو دور به صورت نه شل و نه سفت نخ را دور انگشت اشاره خود بپیچید. توصیه می شود افراد مبتدی از نخ های رنگ روشن و یا سفید و همچنین قلاب سایز بزرگ استفاده نمایند تا به راحتی بتوانند گره ها را در بافت خود ببینند و متوجه شوند که نحوه بافت آن ها به چه صورت است.
مرحله بعدی از این آموزش قلاب بافی، زنجیره زدن است که باید این کار را با ملایمت انجام دهید تا زنجیره شما سفت نشود و شما بتوانید کار بافت را به خوبی انجام دهید. معمولا هر بافتی پایه دارد و زنجیرها هستند که آن ها را ایجاد می کنند.
نقشه خوانی و علائم آن در قلاب بافی
نقشه خوانی یکی از مهم ترین نکته در هنر بافتنی و قلاب بافی است که اگر با استفاده از نقشه اقدام به بافتنی نمایید حتما بافت منظم و شکلیلی خواهید داشت و از بافتنی خود لذت خواهید برد. ما برخی از علائم در قلاب بافی را برای شما بیان می کنیم.
- بافت نامرئی را با یک دایره ای که تو پر است نشان می دهند.
- دایره تو خالی نیز بافت زنجیره ای را نشان می دهد.
- علامت ضربدر و یا به علاوه بافت پایه کوتاه را نشان می دهد.
- علامت T نیز پایه ساده را نشان می دهد.
قلاب بافی برای چه چیزهایی استفاده می شود؟
بسیاری از خانم ها به هنر قلاب بافی و بافتنی علاقه زیادی دارند به همین دلیل اقدام به آموزش آن می کنند تا بتوانند خودشان بافتنی های مورد نیازشان را ببافند. این هنر تنوع بسیار بالایی دارد و شاید بسیاری از لباس ها و یا رومیزی هایی که در اطراف خود مشاهده می کنید با استفاده از قلاب بافی صورت گرفته باشد. برای بافت لباس (بلوز، دامن، مانتو و غیره)،انواع شال و شنل ، انواع رومیزی ، روتختی، آباژور و جای دستمال کاغذی، زیر لیوانی، دستگیره های متنوع، انواع گل سر و گل سینه، کیف می توان از این هنر استفاده کرد.
فواید قلاب بافی
- یادگیری آن آسان است.
- اگر در حین بافت، اشتباهی رخ دهد، تقریباْ به راحتی قابل ترمیم و اصلاح است.
- کار با آن بسیار لذتبخش است.
- به راحتی قابل حمل و جابجایی است.
- روشی ارزان قیمت برای ساخت لباس و سایر پوشاک یا اقلام خانگی است.
- فواید سلامتی بسیاری دارد. از جمله: رهایی از استرس، هماهنگ کردن فعالیت چشمها با عضلات انگشتانِ دست، جلوگیری از آلزایمر.
آشنایی با هنر منجوق دوزی و جزئیاتش
