چک تضمینی چیست؟
در ساده ترین تعریف می توانیم بگوییم چک تضمینی چکی است که توسط خود بانک شما یا یکی از شعب آن به تقاضای شما صادر می شود و پرداخت وجه آن چک توسط بانک مورد نظر تضمین می شود. برای صدور چنین چکی نیازی به دسته چک ندارید بلکه می توانید با مراجعه به بانک برای صدور چک تضمینی یا تضمین شده درخواست دهید. برای وصول این چک نیز می توان به راحتی از طریق هریک از شعب بانک مورد نظر اقدام کرد. معمولا چک تضمین شده رمزدار در وجه حامل صادر می شود و قطعا اعتبار آن توسط بانک صادرکننده تامین خواهد شد. در واقع آنچه که باعث اعتبار چک تضمینی می شود این است که در زمان صدور این چک مبلغ آن از حساب درخواست کننده کم می شود، بنابراین چک حکم پول نقد را دارد و حامل این چک می تواند به راحتی آن را به شعب بانک صادر کننده تحویل داده و پول دریافت کند.
شرایط و مقررات عمومی چک بانکی تضمین شده
- این چکها فقط توسط بانک ملی( سایر بانکها حق به جریان گذاشتن چکهای مذکور را ندارند) و به تقاضای مشتری صادر و پرداخت وجه آن از طرف بانک تضمین می شود.
- متقاضی صدور چک و پشت نویسان حق ندارند پرداخت وجه چک تضمین شده را منع یا مسدود نمایند.
- فوت و حجر و ورشکستگی صادرکننده چک تضمین شده خللی به حقوق دارنده چک وارد نخواهد ساخت طلب کاران صادرکننده نیز حق توقیف وجه این نوع چک را در صورتیکه به نفع دیگری صادر و یا پشت نویسی شده باشد نخواهند داشت.
- کلیه چک های تضمین شده رمزدار شهری باید دارای رمز با شماره امضاء و مهر شعبه ومهر دارنده امضاء باشند.
- چک تضمین شده رمزدار شهری در موارد واریز به حسابهای قرض الحسنه جاری/پس انداز وکوتاه مدت، واریز تعهدات و دیون، واریزی به حسابهای دولتی، صدور حواله به سایر شهرستانها و پرداخت نقدی صادر میگردد.
- مبلغ چک الزاماً، باید بوسیله ماشین چک نویسی روی چک پرفراژ گردد.
برای صدور چک تضمینی باید چکار کنیم؟
برای صدور چک بانکی بعد تهیه مدارک لازم باید مراحل لازم را انجام دهید. مدارک مورد نیاز برای صدور چک تضمینی شامل موارد زیر است:
- فرم پرشده نمونه 396 به عنوان درخواست صدور چک رمزدار شهری (چک تضمین شده رمزدار)
- رسید دریافت یا برداشت وجه برابر با مبلغ چک تضمین شده
همچنین برای صدور چک تضمینی بعد از تهیه این مدارک باید مراحل زیر را طی کنید:
- امضا بر روی سند 396 و تحویل آن
- پرفراژ سند حسابداری و تایید دریافت وجه
- صدور چک تضمین شده رمزدار شهری و امضا روی ته سوش چک صادرشده
- تحویل چک به مشتری
ضوابط استفاده از چک های تضمین شده
بانک مرکزی با استناد به مصوبه شورا ی عالی هماهنگی اقتصاد ی سران محترم قوا در این خصوص، دایر بر ممنوعیت انتقال و ظهرنویسی چک های تضمین شده، شیوه و شرایط جدید صدور و استفاده از چک های تضمین شده را با هدف جلوگیری از استفاده های نامتعارف از چک های مزبور، احراز هو یت دقیق اشخاص ذ ی نفع در گردش چک های موصوف و همچنین پیشگیری از پولشویی با استفاده از این چک ها را در ۹ بند اعلام کرد. پس از تاریخ ابلاغ این بخشنامه، شرایط صدور و استفاده از چک های تضمین شده با رعایت قوانین و مقررات مربوط، در چارچوب شرایط عنوان شده، میسر خواهد بود.
- بند نخست اینکه صدور و تحویل چک تضمین شده مستلزم تکمیل فرم درخواست توسط متقاضی در شعبه بانک و در حضور متصدی بانکی و درج نکات زیر در فرم مزبور است:
الف - مشخصات متقاضی مشتمل بر نام و نام خانوادگی اشخاص حقیقی / نام اشخاص حقوقی و شماره ملی / شناسه ملی / شماره فراگیر اتباع خارجی
ب - شماره سریال و مبلغ چک تضمین شده
پ - علت درخواست چک تضمین شده توسط متقاضی
ت - مشخصات گیرنده چک تضمین شده (ذی نفع) شامل نام و نام خانوادگی اشخاص حقیقی / نام اشخاص حقوقی و شماره ملی / شناسه ملی / شماره فراگیر اتباع خارجی.
- بند دوم اشاره دارد که چک تضمین شده صرفا باید در وجه گیرنده (ذی نفع) که توسط متقاضی در فرم درخواست مربوطه درج شده، صادر شود.
- بند سوم تاکید شده که مشخصات گیرنده چک تضمین شده (ذی نفع) شامل نام و نام خانوادگی اشخاص حقیقی / نام اشخاص حقوقی و شماره ملی / شناسه ملی / شماره فراگیر اتباع خارجی، حسب مورد باید روی برگ چک تضمین شده درج شود.
- بند چهارم نیز درخصوص وصول مبلغ چک تضمین شده توسط بانک است که صرفا در وجه گیرنده (ذی نفع) که مشخصات وی روی چک تضمین شده درج شده، امکان پذیر است.
- بند پنجم عنوان شده که ظهرنویسی و انتقال چک تضمین شده به دیگری، فاقد اعتبار خواهد بود
- بند ششم درخصوص ابطال چک تضمین شده عنوان شده که این فرآیند به درخواست متقاضی یا وکیل و نماینده قانونی وی بدون نیاز به ظهرنویسی گیرنده (ذی نفع) امکان پذیر است.
- بند هفتم، ثبت مشخصات کامل اشخاصی را که به نمایندگی از گیرنده (ذی نفع) برای وصول چک تضمین شده اقدام می کنند، الزامی می داند.
- بند هشتم وضعیت دارندگان چک های تضمین شده قبل از ابلاغ این بخشنامه را تعیین تکلیف کرده است. بر این اساس دارندگان این چک ها حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ این بخشنامه، می توانند وجه آن را نقدا دریافت یا به حساب بانکی خود واریز کنند. ظهرنویسی این چک ها برای دیگری در این مهلت زمانی اعتبار ندارد و پس از این مهلت، دارنده چک فقط تا پایان سال جاری باید به یکی از شعب بانک صادرکننده آن مراجعه و اطلاعات مربوط به مبادله مالی منشا دریافت چک تضمین شده را ارائه کنند.
- بند نهم نیز تاکید شده است اعضای هیات مدیره و هیات عامل بانک ها مسوول حسن اجرای مفاد این مصوبه بوده و در صورت قصور و تخلف، علاوه بر اعضای هیات مدیره و هیات عامل بانک، با کارمند خاطی و مسوول شعبه مربوط حسب مورد برخورد قانونی خواهد شد.در پایان این بخشنامه بانک مرکزی خطاب به بانک ها تاکید کرده است: با توجه به ملاحظات اشاره شده و ضرورت و اهمیت اجرای دقیق مفاد مصوبه، مراتب با لحاظ مفاد بخشنامه شماره ۱۴۹۱۵۳ / ۹۶ در تاریخ ۱۶ مرداد ۱۳۹۶، به قید تسریع به تمامی واحدهای بانک ها و موسسات اعتباری ابلاغ شده و ضمن تدارک فوری تمهیدات و مقدمات لازم برای اجرای دقیق مفاد مصوبه مذکور، بر حسن اجرای آن نظارت دقیق به عمل آید.
چگونه دادخواست برای دعاوی چک تضمینی، تنظیم کنیم؟
در تنظیم دادخواست برای دعوا در رابطه با چک های تضمین لازم به ذکر است که، این امر نیاز به اثبات تخلف، نقض تعهد و اثبات التزام به پرداخت دارد، صادرکننده چک یا ذی نفع یا قائم مقام قانونی آنها با تصریح به اینکه چک مفقود، سرقت یا جعل شده یا از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا جرایم دیگری تحصیل شده است، می تواند کتباً دستور عدم پرداخت وجه چک را به بانک بدهد. بانک پس از احراز هویت دستوردهنده از پرداخت وجه آن خودداری خواهد کرد و در صورت ارایه چک، بانک گواهی عدم پرداخت را با ذکر علت اعلام شده صادر و تسلیم می کند.
