به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، فاطمه زهرا نصراللهی، درگیری نظامی میان آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه مورد مناقشه قره باغ صبح یکشنبه ۲۷ سپتامبر (۶ مهر) پس از دو ماه از سر گرفته شد و صدای توپ های جنگی به اصلاندوز واقع در استان اردبیل کشورمان رسید.
در میان تبادل آتش بین دوطرف مناقشه، یک خمپاره به اراضی مرتعی روستای خلف بیگلو در خداآفرین اصابت کرد. خمپاره مورد اصابت به این اراضی، خوشبختانه عمل نکرده و خسارت مالی و جانی در پی نداشت.
طبق اعلام رسانه ها یک فروند پهپاد متجاوز ظهر سه شنبه ۸ مهر با آتش پدافند نیرو های مسلح ایران در شهرستان ملکان واقع در آذربایجان شرقی سرنگون شد. همچنین عصر چهارشنبه ۹ مهر هم در جریان جنگ قره باغ، سه راکت خمپاره به روستای محمدصالحلو در شهرستان خداآفرین برخورد کرد و بر اساس گزارشات رسیده در این حادثه، یک کودک بر اثر جراحات به بیمارستان منتقل شده است و ۶ واحد مسکونی نیز تخریب شد.
شهرستان مرزی خداآفرین در ۲۱۰ کیلومتری شمال شرق تبریز در حاشیه رودخانه ارس و در ضلع جنوبی جبهه جنگ قره باغ بین ارتش های جمهوری آذربایجان و ارمنستان واقع شده است.
در ادامه درگیری بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان برخی از رسانه ها مدعی شدند که ساعت ۱۲ ظهر ۱۰ مهر، چند خمپاره به روستای پرویزخانلو از توابع بخش گرمادوز شهرستان خدا آفرین اصابت کرد. ۲ تا از این خمپاره ها به یونجه زار های اطراف روستا آسیب زد و دیگری یکی از باغ های روستای مذکور را مورد هدف قرار داد، ۲ خمپاره دیگر نیز به منطقه مسکونی روستای پرویز خانلو خساراتی وارد کرد که یکی به پشت بام یک منزل مسکونی برخورد و دیگری نیز به شیشه های ساختمان دیگر آسیب وارد کرد. بر اثر اصابت این خمپاره ها یک کودک ۶ ساله مصدوم شد.
همچنین طبق گزارشات رسیده در ۱۱ مهر بیش از ۲۰ خمپاره به مناطق مرزی و حاشیه رود ارس و روستا های مرزی شهرستان اصلاندوز اصابت کرده و موجب ایجاد رعب و وحشت در بین ساکنین مخصوصاً کودکان این منطقه شده است.
در ادامه عصر دوشنبه ۱۴ مهر با وجود فروکش کردن آتش حملات دوجانبه میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان، خمپاره ای در اطراف زمین های روستای شرفه فرود آمد.
تخلیه مناطق اشغالی آذربایجان مورد تاکید ایران است/ توضیح ربیعی درباره علت لغو جلسه سران قوابرخی از روستاها و مناطقی از کشور ما که مورد اصابت خمپاره از درگیری بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان قرار گرفت به اندازه ای حساس بود که اگر چند کیلومتر آن طرف تر زده می شد به مناطق مسکونی و مردم کشورمان خسارت جبران ناپذیری می زد؛ به عنوان مثال روستای خلف بیگلو، شرفه و روستاهای حاشیه رود ارس تنها ۱.۱ تا ۲ کیلومتر با مرز آذربایجان فاصله دارند و همانطور که در عکس ها مشخص است به اندازه ای در معرض خطر قرار داشتند که در صورت پرتاب شدن خمپاره ها تنها چند کیلومتر آن طرف تر اتفاق ناگوارتری برای مردم ما پیش می آمد.
مردم از تماشای صحنه های جنگ میان باکو و ایروان خودداری کنند؛ خطر دارد!
تعدادی از شهروندان ۶ مهر ماه در گفت وگو با رسانه ها از ایجاد نگرانی در مردم به خصوص کودکان خبر دادند و از حضور مرزبانان و نیرو های نظامی کشورمان در دفاع از تمامیت ارضی و کیان جمهوری اسلامی ایران و نیز ایجاد امنیت قدردانی کرده و آرامش خود را مدیون جانفشانی های سربازان کشور عنوان کردند.
این در حالی است که در روز های اخیر فیلم کوتاهی از نوار مرزی ایران در فضای مجازی منتشر شد که در آن عده ای از هم وطنان با خیالی آسوده و آرام، به تماشای صحنه های جنگ میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان ایستاده بودند.
در این فیلم صحنه هایی از انفجار گلوله های خمپاره و توپ های سنگین به همراه صدا های ناشی از انفجار دیده و شنیده می شد و این در حالی است که عده ای از هم وطنان همانطور که گفته شد، بدون واهمه و ترس به تماشای این صحنه ها ایستاده بودند.
علی امیری راد فرماندار خداآفرین با اشاره به اینکه وزارت خارجه کشورمان بار ها نسبت به این پیشآمد واکنش نشان داده و بر محفوظ ماندن جان غیرنظامیان و اماکن غیرنظامی در درگیری ها و تبادل آتش میان ایروان و باکو تاکید کرده است، از مردم محلی خواست از حضور در کناره های ارس برای تماشای این درگیری ها خودداری کنند.
او با اشاره به اینکه از آغاز درگیری ارمنستان و جمهوری آذربایجان از هفته گذشته تاکنون ۱۴ خمپاره و راکت این درگیری به شهرستان خداآفرین اصابت کرده است، گفت که به نظر می رسد از شدت درگیری ها کاسته شده است.
مناقشه با عمری بیش از سی سال در کنار مرز های شمالی ایران
پیرو تحولات و مناقشات میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان، هیئتی از سوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، برای بازدید از مرز های جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان به این مناطق اعزام شد.
ابوالفضل عمویی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در این باره گفت که صبح یکشنبه، ۱۳ مهرماه هیئت مذکور به ریاست شهریار حیدری نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی، بنده به عنوان سخنگوی کمیسیون، آقای آقازاده، رئیس کمیته دفاع و حسین حاتمی نماینده مردم کلیبر و خداآفرین به مرز قره باغ سفر کردیم.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس همچنین گفت که متأسفانه طی این چند روز چند خمپاره و راکت به مناطق داخل خاک ایران اصابت کرده است، ما از یک منزل آسیب دیده و همچین یک زمین کشاورزی مورد هدف در شهرستان خداآفرین از نزدیک بازدید کردیم.
با گذشت ۱۰ روز از دور جدید درگیری های جمهوری آذربایجان و ارمنستان پیرامون مناقشه قره باغ برخی از کارشناسان بر این باورند که درخواست های مکرر کشورها، سازمان ها و نهاد های بین المللی در خصوص پایان درگیر ها و اجرای آتش بس راه گشا باشد، چرا که هیچ کدام از دو طرف تمایلی به کاهش تنش ندارند.
علیرضا محرابی تحلیلگر ارشد مسائل حوزه آسیای مرکزی و قفقاز و استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه شهید بهشتی در این باره گفت که هرگونه مناقشه سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی به ویژه در رابطه با اختلافات مرزی و ارضی بین کشور ها می تواند تاثیرات مستقیمی و غیرمستقیم خود را بر همسایگانش با شدت و ضعف داشته باشد. خصوصا آنکه جمهوری اسلامی ایران از نظر ژئوپلتیکی بعد از کشور روسیه پر همسایه ترین کشور دنیا محسوب می شود، لذا بدون شک هرگونه تحول در میان همسایگان پر تعداد و صد البته متنوع جمهوری اسلامی ایران می تواند آثار و تبعات مستقیم و غیرمستقیم امنیتی، سیاسی و دیپلماتیک خود را بر کشور ما داشته باشد.
او همچنین گفت که هر کدام از ۱۵ همسایه جمهوری اسلامی ایران دارای بافت و اقتضائات بومی، فرهنگی، سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی خاص خود هستند. در همین راستا یکی از مهمترین مناطقی که طی یکی دو قرن اخیر تاثیر جدی بر تحولات ایران داشته است به منطقه قفقاز باز می گردد، از یک طرف ما با ارامنه رو به روییم که در تاریخ دو قرن اخیر ایران و خصوصا در شکل گیری استان اصفهان و پویایی تمدن صفویه نقش جدی را ایفا کردند. کما اینکه ذیل همین حضور گسترده ارمنی ها در اصفهان هنوز هم شاهد پیوند های عمیق ارامنه در این استان و دیگر استان های کشور هستیم، آن هم زمانی که هنوز کشوری به نام ارمنستان وجود نداشت.
محرابی تصریح کرد: در آن سوی داستان هم هموطنان آذربایجانی ما قرار دارند که ارتباطات و اشتراکات فرهنگی جدی با جمهوری آذربایجان دارند؛ بنابراین ما شاهد هستیم که قرابت های فرهنگی، تاریخی و اشتراکات ایرانیان، هم با ارامنه و هم با آذربایجانی ها به شدت جدی است و نمی توان هیچ کدام از این دو قرابت ایران با ارامنه و آذربایجانی ها را منکر شد. در سایه همین شرایط و پیوند های عمیق ایران، هم با ارمنی ها و هم با آذربایجانی ها بدون شک تداوم و تشدید درگیری ها و تنش ها در مناقشه های قره باغ می تواند چالش های امنیتی، سیاسی و دیپلماتیکی را برای کشور ایجاد کند. به ویژه این مناقشه با عمری بیش از سی سال در کنار مرز های شمالی ایران در حال وقوع و همواره خطراتی را برای ما در این مناطق ایجاد کرده است.
تحلیلگر ارشد مسائل حوزه آسیای مرکزی همچنین گفت که تبعات مخرب امنیتی هر گونه تشدید درگیری در این مناقشه بر اقتضائات امنیتی داخلی ایران در مرز های شمالی کشور امری اجتناب ناپذیر جلوه می کند.
ابزار اجرایی برای جلوگیری از پرتاب راکت به مرز های ایران وجود دارد؟
حسن هانی زاده کارشناس مسائل منطقه در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اینکه مرزهای کشور ما در درگیری بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان مورد اصابت قرار گرفته است، گفت که قواعد بین المللی اقتضا می کند که طرفین تخاصم در خارج از مرز های خود دست به اقدامات ایذایی نزنند، ولی هیچ گاه این قواعد اجرایی نشده است، چراکه جامعه جهانی ابزار اجرایی خاصی برای جلوگیری از بروز جنگ به خارج از کشور های متخاصم ندارد.
هانی زاده همچنین گفت که نیرو های سازمان ملل باید در نقطه صفر مرزی ایران و آذربایجان مستقر شوند و مانع گسترش جنگ شوند که متاسفانه چنین اراده ای نزد سازمان ملل وجود ندارد. به همین دلیل هیچ گونه ابزار اجرایی برای جلوگیری از پرتاب راکت به مرز های ایران ندارد.
این کارشناس مسائل منطقه در ادامه گفت که وزارت خارجه بار ها هشدار داده که این جنگ نباید به طور فرسایشی ادامه پیدا کند و اگر جنگی صورت گرفته باید در داخل مرز های مشترک جمهوری آذربایجان و ارمنستان باشد و به مرز های ایران کشیده نشود.
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه کشورمان دیروز در نشست خبری خود، گفت که اتفاق و جنگی که در مرز های شمال غربی ایران بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان در جریان است با حساسیت، دقت، از نزدیک و در تماس مداوم با همه طرف ها در حال بررسی است. ایران از روز اول به همه طرف ها اعلام کرد مسیر نظامی برای حل و فصل این منازعه چند دهه ای وجود ندارد. ضمن احترام به تمامیت ارضی آذربایجان و خروج نیرو ها از شهر های اشغالی، تاکید می کنیم باید هر چه زودتر توقف درگیری های نظامی رخ دهد و برای آغاز گفت وگو های سیاسی و زمان دار بین دو طرف و جمهوری اسلامی ایران آماده است تمامی مساعی جمیله خود را به کار ببرد.
در صورت تداوم درگیری ها بین ایروان و باکو باید چه کرد؟
خطیب زاده تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران طرحی را آماده کرده است که با مشورت هر دو طرف موضوع یعنی جمهوری آذربایجان و ارمنستان و دولت های منطقه و همسایگان ما پیگیری خواهد شد، لذا امیدواریم دو طرف با رسالت تاریخی خود از ادامه جنگ و خشونت اجتناب کنند. حقوق اصلی در مورد عدم تعرض به غیرنظامیان را با دقت رعایت کرده و توجه داشته باشند که جمهوری اسلامی ایران نمی تواند درگیری را در مرز های خود و تعرض به خاکش را تحمل کند و این ها جزء خطوط قرمز ایران است که مرز های ایران حتی مورد تعرض ناآگاهانه و غیرعمدی قرار نگیرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در پاسخ به سوالی درباره استفاده ایران از ظرفیت های منطقه ای و بین المللی برای حل مناقشه قره باغ گفت که جمهوری اسلامی ایران شاید یکی از کنشگران معدودی باشد که با همه طرف ها و کنشگران موضوع اعم از دو طرف درگیر و طرف های دیگر منطقه ای روابط بسیار خوبی دارد و از این بعد در جایگاه ویژه ای قرار دارد. تلاش کردیم به صورت دوجانبه با دو پایتخت ایروان و باکو در ارتباط مستمر باشیم و با کنشگران دیگر منطقه ای نیز به همین صورت؛ امیدواریم در چارچوب طرح ایران که در حال بررسی های نهایی است بتوانیم به این جنگ هر چه زودتر پایان دهیم.
خطیب زاده در پاسخ به سؤالی درباره درگیری های ارمنستان و جمهوری آذربایجان و هدف قرار دادن غیرنظامیان هم گفت که صریح، شفاف و روشن بدون لحظه ای مکث اعلام کردیم هر طرفی رعایت نکند از سوی ما مردود است، در این درگیری جان غیرنظامیان و اماکن غیرنظامی باید محفوظ باشد و همه باید کمک کنند این آتش درگیری خاموش شود.
امروز در دهمین روز درگیری های نظامی جمهوری های آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قره باغ، آرامش نسبی و فروکش کردن درگیری ها در نزدیکی مرز های ایران در اصلاندوز مغان مشهود است و علیرغم درگیر های بسیار شدید چند روز اخیر در این منطقه و شلیک های مستمر توپخانه ها، راکت ها و سلاح های سنگین و نیمه سنگین همچنین پرواز های مکرر هواپیماها، بالگرد ها و پهپاد های نظامی دو طرف، در این چند روز دو طرف تبادل آتش مختصری انجام دادند و سپس درگیری فروکش کرد و هم اکنون با حضور پررنگ نیرو های مرزبانی و انتظامی امنیت و آرامش کامل در نواحی مرزی شهرستان اصلاندوز برقرار است و مردم مشغول زندگی عادی خود هستند.
با این وجود کارشناسان معتقدند که باید درگیری بین آذربایجان و ارمنستان هر چه زودتر از طریق گفت وگو و با وساطت سازمان های بین المللی و کشور های همسایه حل شود.
