چرا در نوروز لباس نو بر تن میکنیم؟

فصل بهار شروعی مجدد برای زمین می باشد که با جشن و سرور همراه است و رنگ و بویی جدید به شهرها ، روستاها و خانه ها می بخشد آیین استقبال از این فصل نو برگزاری آداب و رسوم آن است فصلی که بهانه ای برای به تکاپو افتادن ما در این ایام می باشد تا سنت های کهن را یکی پس از دیگری به جا بیاوریم. آیا تا به حال از خود سوال کرده اید که چرا در نوروز لباس نو می پوشید ؟ اصلاً این سنت دیرینه از کجا نشآت گرفته است و در فرهنگمان ماندگار شده است؟

پوشیدن لباس نو در نوروز

پوشیدن لباس نو در نوروز باور کهنی است که از طبیعت اخذ شده است، چرا که ایرانی ها از سبز شدن درختان و نو شدن چهره زمین یاد گرفته اند که با آمدن بهار، لباس نو بپوشند و آن را دارای شگون می دانند.

پوشیدن لباس نو در نوروز، رسمی کهن در ایران و یکی از آداب نوروز است. تهیه لباس برای تحویل سال، فقیر و غنی را به خود مشغول می دارد. در قدیم تر توجه به تهی دستان و زیردستان برای تهیه لباس نوروزی به ویژه برای کودکان رسمی در حد الزام بود. خلعت دادن پادشاهان و امیران در جشن نوروز برای نو پوش کردن کارگزاران و زیردستان بود. ابوریحان بیرونی می نویسد؛ رسم ملوک خراسان این است که در این موسم به سپاهیان خود لباس بهاری و تابستانی می دهند.

مورخان و شاعران از خلعت بخشیدن های نوروزی فراوان یاد کرده اند و بر اساس این باور است که در وقف نامه "حاجی شفیع ابریشمی زنجانی" آمده است؛ هر سال شب های عید نوروز پنجاه دست لباس دخترانه و پنجاه دست لباس پسرانه، همراه کفش و جوراب از عواید موقوفه تهیه و به اطفال یتیم تحویل شود. سفرنامه نویسان دوره صفویه و قاجاریه، در شرح و وصف جشن های نوروزی از لباس های فاخر مردم فراوان یاد کرده اند.

خرید لباس نو و برخی وسیله های فرسوده ای که به مناسبت نوروز نیاز به"نو"ساختن دارد، رقم عمده هزینه های فصلی و گاه سالانه خانواده ها را تشکیل می دهد. بسیاری از خانواده ها که در سوک یکی از نزدیکان لباس سیاه پوشیده اند، به مناسبت نوروز به ویژه هنگام سال تحویل لباسی دیگر می پوشند.

در گذشته که فروشگاه ها و بازارهای فروش لباس دوخته نبود و مردم دوختن لباس خود را به خیاط ها سفارش می دادند، نوبت های دوخت و کار شبانه روزی خیاطان یکی از دشواری های خانواده بود.

اگر در روزهای پیش از نوروز در خانواده ها، محله ها، مدرسه ها و سازمان های نیکوکاری رسم است که برای کودکان نیازمند لباس تهیه کنند، این کار نیک پیش از آن که برای کمک و همراهی باشد برای لباس نو پوشاندن به کودکان در جشن نوروز است.

این باور کهن را در نوشته ها، توصیه ها و توصیف های نوروزی همواره می بینیم که از طبیعت پیروی کنیم، از درختان یاد بگیریم و با آمدن بهار، لباس نو بپوشیم که شگون شادمانی و آرامش است.

نوروز که روز جشن پیروزی و شادمانی همگانی بود بسیار باشکوه برگزار می شد، مردم لباس های نو و زیبای خود را پوشیده و کلاه نوروزی را بر سر می نهادند و سرمه عیدی را به چشم کشیده و زینت و زیور عید بر خود می بستند، آنگاه از عطر و عالیه عید نیز استفاده می کردند.

جشن نوروز به روزگارخوارزمشاهیان در میان توده های مردمان برگزار می شده چنانکه از"جامه های نوین و رنگارنگ"مردم اصفهان در این روز این امر هویدا بوده است.

جهانگردان خارجی نیز در سفرهایی که به ایران کرده اند اطلاعات در خور توجهی در این باره بدست داده اند. از جمله شاردن در سیاحت نامه خود می نویسد: ایرانیان برای نوروز نام های مختلفی نهاده اند از آن جمله آن را "عید لباس نو" می خواندند. چون هر کس هر اندازه ای نادار باشد درین جشن یک دست لباس نو به تن می کند و افراد متمکن در ایام عید هر روزی ملبوس دیگری در بر می نمایند.

در سفرنامه "جکسن" هم آمده است: برنامه ایام عید عبارت است از"لباس عید"پوشیدن، هدیه به هم دادن،تبریک و تهنیت به هم گفتن، شاد بودن و نشاط کردن.

درباره پیدایش عید نوروز نیز باید گفت، شاعران و نویسندگانی چون فردوسی، ابوریحان بیرونی، طبری و برخی دیگر پادشاه جمشید را بانی اصلی نوروز می دانند؛ هرچند ابوریحان بیرونی یادآوری می کند که روز تازه ای بود جمشید عید گرفت؛ اگر چه پیش از آن هم نوروز بزرگ و معظم بود.

آشنایی با آداب و رسوم مربوط به عید فطر کشور های مختلف