به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایسنا، مارس سال 2020 بود که سازمان بهداشت جهانی یا WHO، شیوع بیماری کووید-19 را یک همه گیری جهانی یا پاندمی اعلام کرد. عامل این بیماری، ویروس SARS-CoV-2 است که تا ماه جولای همان سال، 12 میلیون نفر در سراسر جهان آلوده به آن آلوده شدند. اما از همان زمان تاکنون، سوالی اساسی ذهن بسیاری از مردم و متخصصان را به خود مشغول داشته است؛ این که چرا اثرات عفونت ناشی از این بیماری در گروهی از بیماران شدید و تهدیدکننده زندگی است، درحالی که برخی دیگر هیچ علامت خاصی نداشته و یا در بدترین حالت، بیماری خفیفی را تجربه می کنند.
به گفته محققان، علائم معمول بیماری فوق معمولاً شامل تب، سرفه، تنگی نفس و از دست دادن بویایی و چشایی هستند که گاه با موارد دیگری مثل درد عضلانی، گلودرد، خلط و قرمزی چشم همراه هستند. مطالعات نشان می دهند که تنها حدود 20 درصد از مبتلایان به کووید-19 برای معالجه به بیمارستان مراجعه می کنند و در حدود 5 درصد نیز دچار پنومونی یا ذات الریه شده، علائم شدیدی از خود نشان می دهند و به اکسیژن نیاز دارند. همچنین بیمارانی که به نوع شدیدی از بیماری فوق مبتلا می شوند، طیفی وسیع از علائم ازجمله التهاب مغز یا آنسفالیت را نیز دارند که به سردرگمی و کاهش هوشیاری منجر می شود.
این موضوع مهم، موجب شده که تیمی پژوهشی از دانشگاه تربیت مدرس در مطالعه ای مروری به موشکافی مطلب پرداخته و دلایل آن را بیابند. در این مطالعه علل بروز انواع شدید و خفیف بیماری کووید-19 در افراد مختلف بررسی شده است.
آن ها برای این انجام این مطالعه مروری، مقالات معتبر نمایه شده در پایگاه های اطلاعاتی لاتین و گزارش های سازمان های معتبر بهداشتی را جمع آوری کرده و به شکل علمی، ارزیابی کرده اند.
بنا بر نتایج این تحقیق، یکی از مهم ترین عوامل در این خصوص، میزان ویروس ورودی به بدن است. به طور متوسط تعداد ذرات ویروسی مورد نیاز برای ایجاد عفونت به «دوز عفونی» معروف است که با توجه به سرعتی که بیماری کووید-19 در حال گسترش است، نسبتاً کم است و در برخی منابع، 1000 ذره ویروسی ذکر شده است.
همچنین به گفته مهرداد روانشاد، محقق گروه ویروس شناسی دانشگاه تربیت مدرس و همکارانش، «ویروس کرونا، یک ویروس RNA تک رشته است که توانایی جهش سریعی دارد و این جهش ها می توانند به گسترش راحت تر و بیماری شدیدتر منجر شوند».
نحوه دریافت واکسن کرونای پولی و خارج از اولویتعامل دیگری که به اعتقاد مجریان این تحقیق در بروز انواع شدید یا خفیف بیماری کووید-19 مؤثر است، تنوع ژنتیکی و سیستم ایمنی افراد گوناگون است. در این خصوص محققان فوق می گویند: «تنوع ژنتیکی و پیشینه قومی می تواند در شدت بیماری کووید-19 تأثیرگذار باشد. از طرفی به نظر می رسد افرادی که به بیماری شدید مبتلا هستند، پاسخ ایمنی تغییریافته را حتی در مراحل اولیه بیماری نشان می دهند. آن ها سلول های ایمنی در گردش کمتری دارند، که قادر نیستند ویروس را به طور مؤثر کنترل کنند و در عوض از یک التهاب شدید ناشی از عاملی به نام سایتوکین رنج می برند».
روانشاد و همکارانش ضمن اشاره به عامل بیماری های زمینه ای و داروهای مرتبط با آن ها که خود در تضعیف سیستم ایمنی نقش دارند، جنسیت را نیز از عوامل مهم تأثیرگذار بر شدت بیماری کووید-19 برشمرده اند.
به اعتقاد آنان، «درحالی که به نظر می رسد مردان و زنان با میزان تقریباً یکسانی به کرونا مبتلا می شوند، در اکثر کشورها نسبت یا درصد میزان مرگ ومیر در مردان بیشتر است و این موضوع احتمالاً به دلیل عادت های ناسالم و شیوه زندگی نامناسبی است که در مردان بیش از زنان وجود دارد. برای مثال مصرف مشروبات الکلی به تضعیف سیستم ایمنی و افزایش حساسیت به بیماری های دستگاه تنفس و ذات الریه منجر می شود. همچنین مصرف دخانیات در آقایان بیشتر از خانم هاست که این امر موجب بروز بیماری های ریوی و کاهش تحمل و توانایی بدن در مقابله با اثرات بسیار مخرب ویروس در ریه و سایر ارگان های بدن می شود».
این محققان با توجه به این نتایج، مناسب ترین استراتژی در شرایط نبود واکسن و درمان مناسب را، کاهش سرعت انتشار ویروس و به حداقل رساندن تعداد افرادی که مستعد ابتلا به بیماری شدید هستند دانسته اند و اشاره کرده اند: «با توجه به اهمیت بالای عفونت کووید و ارتباط مستقیم فاکتورهای میزبانی با شدت بیماری، لازم است سیاستمداران و مدیران اجرای پروژه پرونده سلامت ایرانیان را فعال کنند، تا نه تنها افراد مستعدتر به بیماری شدید شناسایی شوند، بلکه مدیریت درمانی مناسب تری برای فرد اتخاذ شود».
این یافته های علمی پژوهشی را فصلنامه «پژوهش های آسیب شناسی زیستی» متعلق به دانشگاه تربیت مدرس منتشر کرده است.
