چسبندگی چشم در نوزادان به دلیل ترشحات آبکی از چشم در نوزادان ایجاد می شود. چسبندگی چشم در نوزادان اغلب با وجود پوسته ای زرد یا سفید در گوشه پلک ها مشخص می شود. چشمان کودک ممکن است به هم چسبیده بنظر برسد، بنابراین برای نوزاد ناراحت کننده است.تقریباً از هر ۲۰ نوزاد ۱ کودک با مجاری اشک بیش از حد باریک یا کاملا مسدود متولد می شود. این بدان معناست که اشک آنها نمی تواند تخلیه شود و چشمان آنها همیشه مرطوب است. ممکن است حدود یک ماه پس از تولد کودک، متوجه چسبندگی چشم شوید.در این مقاله، ما شایع ترین علت های چسبندگی چشم در نوزادان، علائم آن، داروهای خانگی و گزینه های درمان را بررسی می کنیم.
آیا چسبندگی پلک و ترشحات چشم نوزادان طبیعی است؟
چسبندگی چشم برای نوزادان امری طبیعی است که اغلب به دلیل پارگی زیاد اتفاق میفتد. یکی از دلایل عمده آن ریزش اشک و چسبندگی چشم انسداد مجرای اشک است که تقریباً در ۲۰٪ از نوزادان در سراسر جهان اتفاق میفتد. اکثر چسبندگی چشم در نوزادان در دوران نوزادی برطرف می شود. بنابراین اگر چشم های کودک شما ناگهان دچار چسبندگی شده، وحشت نکنید.در روز های اولیه پس از زایمان ترشحات چشمی یا چسبندگی چشم در نوزادان طبیعی است. ممکن است به دلیل مسدود شدن مجرای اشک در زمانی که سیستم زهکشی چشم به طور جزئی یا کامل مسدود شده باشد. مطالعات تخمین زده اند که نزدیک به 20 درصد از نوزادان با مجرای اشکی مسدود شده متولد می شوند. اما این وضعیت معمولاً طی چهار تا شش ماه خود به خود برطرف می شود. با این حال اگر ترشح با علائم عفونت مانند قرمزی یا پف کردگی همراه باشد بهتر است به پزشک اطفال خود مراجعه کنید.
ترشحات سفید رنگ
ترشحات سفید شایع است و معمولاً در عرض چند ماه از بین می روند.
ترشحات زرد رنگ
ترشحات زرد ممکن است به دلیل مسدود شدن مجرای اشک یا عفونت باشد. این ترشحات چسبناک باعث می شود که نوزادان نتوانند به درستی چشمان خود را باز کنند.
ترشحات سبز رنگ
ترشحات سبز رنگ نشان دهنده علائم عفونت چشم است
علل ترشح چشم نوزاد چیست؟
علت شایع ترشحات چشمی در نوزادان مسدود شدن مجرای اشک است. با این حال ممکن است همیشه علت آن نباشد. ترشحات چشم نوزاد ممکن است به دلیل شرایط دیگر نیز رخ دهد.
انسداد مجرای اشکی
انسداد مجرای اشکی زمانی رخ می دهد که مجرای بینی نتواند مایع را از چشم ها پاک کند. انسداد مجاری اشک معمولاً در نوزادان دیده می شود و بدون مداخله پزشکی از بین می روند.
ورم ملتحمه ویروسی (چشم صورتی)
التهاب غشا های پوشاننده داخل پلک ها که کره چشم را می پوشاند و به آن چشم صورتی نیز می گویند در هنگام عفونت چشم صورتی یا قرمزی به وجود می آید. این وضعیت به دلیل عفونت، تحریک یا مسدود شدن مجرای اشک است. گاهی اوقات ممکن است به دلیل عبور ذرات ویروسی از واژن مادر به جنین در حین تولد رخ دهد که به نام ورم ملتحمه شیمیایی شناخته می شود.
ملتحمه باکتریایی
برخی از باکتری های موجود در واژن مادر در حین تولد به نوزاد منتقل می شوند و باعث ورم ملتحمه باکتریایی می شوند. باکتری ها می توانند کلامیدیا، استرپتوکوک پنومونیه، هموفیلوس آنفولانزا، نایسریا گونوره و غیره باشند. علائم ورم ملتحمه ناشی از هر یک از باکتری ها با یکدیگر متفاوت است.
آلرژی
اگر نوزاد شما به تغییرات محیطی و عواملی مانند گرد و غبار، گرده یا دود حساس باشد ممکن است به دلیل تغییرات فصلی دچار آلرژی بشود و در نهایت منجر به واکنش آلرژیک در چشم شده و باعث ورم ملتحمه آلرژیک شود.
گل مژه
گل مژه عفونتی است که در انتها مژه ها ایجاد می شود و توسط استافیلوکوکوس اورئوس ایجاد می شود. به نظر می رسد یک جوش قرمز متورم کوچک در پلک پایینی باشد. ممکن است تورم دردناکی در اطراف چشم وجود داشته باشد اما آسیب دائمی به چشم وارد نمی کند. هنگامی که گل مژه ظاهر شده منجر به ترشح چرک زرد می شود.
آسیب به چشم
اگر چشم نوزاد توسط جسم یا به دلیل تجمع کثیفی آسیب ببیند می تواند منجر به ترشحات آبکی در چشم شده و باعث قرمزی اطراف مردمک شود.
علائم عفونت چشمی در نوزادان چیست؟
علائم عفونت چشمی در نوزادان شامل:
- نوزاد شما به نور حساس به نظر می رسد
- دائماً چشم هایش را می فشارد
- ترشحات سبز، سفید یا زرد در درون یا اطراف پلک ها وجود دارد
- انتهای داخلی به سمت بینی آنها متورم به نظر می سد
- مجاری اشک با رسیدن به 1 سالگی هنوز مسدود شده است و چشم هایش مدام قی دارد.
درمان خانگی ترشحات چشم نوزاد
چشم ها عضو حیاتی هستند و بنابراین بهتر است درمان چسبندگی چشم در نوزادان را تحت نظر پزشک انجام دهد. برای کمک به مدیریت چسبندگی چشم، می توانید برخی اقدامات را در خانه انجام دهید، به ویژه هنگامی که شرایط شدید نیست.
- از یک پنبه استریل آغشته به نمک برای پاک کردن پوسته یا اشک های اضافی گوشه چشم استفاده کنید. برای هر دستمال مرطوب از یک پنبه تازه استفاده کنید.
- اگر پوسته تشکیل شده است و باعث بسته شدن پلک ها به یکدیگر می شود، از یک دستمال گرم و نرم برای پاک کردن پوسته استفاده شود.
- بهتر است پس از مشورت با پزشک به طور منظم در خانه ماساژ کانال اشک را انجام دهید.
درمان عفونت چشم نوزادان با شهد عسل طبیعی و شیر مادر
به منظور درمان طبیعی عفونت چشم نوزاد دلبندتان مراحل زیر را انجام دهید:
- مقداری شهد عسل طبیعی (تاکید می شود عسل کاملا طبیعی) را در استکان تمیزی ریخته و کمی آب جوش به آن اضافه نموده و با یک قاشق چایخوری تمیز هم زنید تا آب با عسل مخلوط شده و آب عسل درست شود و سپس بگذارید تا خنک گردد. توجه داشته باشید که شهد عسل کاملا صاف بوده و مواد زائد نداشته باشد. جهت اطمینان از صاف شدن شهد عسل می توانید آب عسل تهیه شده را از یک صافی تمیز و ضد عفونی شده عبور دهید تا ناخالصی های احتمالی آن گرفته شود.
- چنانچه پلک نوزاد چسبنده بوده و چشم نوزاد باز نمی شود ، مقداری پنبه تمیز را به آب عسل حاصله آغشته نموده و سعی کنید چشم نوزاد را با آن تمیز کنید تا عفونت و مواد زائد موجود در چشم از بین برود. سعی کنید عمل تمیز کردن چشم نوزاد را از طرف گوشه داخلی چشم (نزدیک بینی) به طرف گوشه بیرونی آن انجام دهید. پس از انجام این کار و زمانی که چشم نوزاد باز شد ، مرحله بعدی (شماره 3) را انجام دهید.
- زمانی که چشم کودک باز است و عفونت باعث بسته شدن آن نشده است ، مقداری از آب عسل حاصله را توسط قاشقی تمیز از طرف گوشه داخلی چشم نوزاد (نزدیک بینی) به طرف گوشه دیگر چشم نوزاد و داخل چشم نوزاد بریزید. برای اینکه آب عسل داخل گوش نوزاد نریزد می توانید یک تکه کاغذ دستمالی را در گوشه بیرونی چشم نوزاد نگهدارید. در واقع چشم نوزاد را با آب عسل شستشو دهید.
- عمل تمیز کردن چشم نوزاد با آب عسل را می توانید چند مرتبه تکرار نمایید.
- شیر مادر هم بهترین تمیزکننده چش نوزادان است. مادران محترم می توانند مقداری از شیر خود را در قاشق مرباخوری دوشیده و با آن چشم نوزاد خود را شستشو دهند.
عوارض ترشح چشم نوزاد چیست؟
انسداد مجاری اشک گاهی می تواند منجر به عفونت شود یا منجر به عوارضی مانند داکریوسیستیت حاد شود. داکریوسیستیت منجر به رکود اشک می شود که محیط مساعدی را برای رشد باکتری ها و سایر عوامل بیماری زا فراهم می کند. این ممکن است باعث درد شدید و التهاب در نواحی اطراف چشم شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده هر یک از این علائم عفونت چشم مهم است که با پزشک اطفال کودک خود مشورت کنید:
- انسداد مجرای اشکی که حتی بعد از شش تا هشت ماه برطرف نمی شود
- پلک های پف کرده
- قرمزی اطراف مردمک
- ترشح سبز یا زرد
- مالش بیش از حد چشم
- ترشح چرک
- مشکل در باز کردن چشم
آیا سرماخوردگی باعث ترشح چشم در نوزادان می شود؟
ترشحات آبکی و قرمزی چشم از علائم رایج سرماخوردگی در نوزادان است. با این حال اگر ترشحات زرد باشد ممکن است نشان دهنده عفونت چشم باشد.
آیا شیر مادر باعث ترشح چشم نوزاد می شود؟
مسدود شدن مجرای اشک می تواند منجر به ترشح چشم در نوزاد شما شود. اما در نهایت تا زمانی که کودک شما یک ساله شود این مشکل برطرف می شود. همچنین ممکن است دلایل باکتریایی یا ویروسی دیگری نیز وجود داشته باشد که می تواند باعث این ترشحات یا ورم ملتحمه نوزادی شود که نیاز به مراقبت پزشکی دارد. در صورت داشتن هرگونه سؤال یا نگرانی با چشم پزشک کودک مشورت کنید.
آیا چشم چسبناک کودک مسری است؟
اگر چسبندگی چشم ناشی از عفونت باشد، مانند ورم ملتحمه یا عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی، ممکن است مسری باشد. چسبندگی چشم به دلیل مسدود شدن مجاری اشک و آلرژی مسری نیست. چسبندگی چشم به خودی خود مشکلی ایجاد نمی کند. در واقع، این یک روند طبیعی است و در بیشتر موارد، با درمان های خانگی بهتر می شود. اما، همیشه خوب است که از کودک خود آگاه و مراقب باشید، تا منجر به عفونت نشود.
راه های پیشگیری از چسبندگی چشم در نوزادان
همیشه نمی توان از چسبندگی چشم جلوگیری کرد، اما با رعایت برخی اقدامات احتیاطی می توانید خطر ناشی از آن را به حداقل برسانید.
- از قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت زا مانند گرده، گرد و غبار و رایحه های قوی خودداری کنید.
- برای پاک کردن بدن و صورت کودک حوله های جداگانه ای داشته باشید. این می تواند به جلوگیری از انتقال عفونت یا پاتوژن سطحی از یک قسمت بدن به چشم کمک کند.
- بهداشت مناسب، مانند شستن دست ها و تمیز نگه داشتن محیط اطراف، از قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت زا و عوامل بیماری زا جلوگیری می کند. اگر یکی از اعضای خانواده به عفونت چشم مبتلا باشد، باید از تماس با کودک خودداری کند. اگر مراقبان اولیه به عفونت مبتلا شدند، باید قبل از لمس کودک یا وسایلشان، کاملاً دستان خود را بشویند.