فواید عروسک بازی کودکان

بازی برای کودکان، همانند سخن گفتن است برای بزرگسالان. بازی وسیله ای است برای بیان احساسات، کشف روابط و ارضای خود. کودک به وسیلۀ عروسک بازی احساسات، ناکامی ها، اضطراب ها و ترس های خود را بیان میدارد. بچه ها به ویژه دختران، از همان دوران کودکی برای عروسک های خود نقش مادر را ایفا می کنند.این بازی خیلی زود آغاز می شود و عروسک به عنوان نماد نوزاد، تقریباً همیشه، به وسیلۀ دختران به کار میرود. گاه دیده میشود که مادر برای طفل خود عروسک میسازد و این شاید به آن معنا باشد که مادر میخواهد به دختر خود هرچه زودتر مادری را بیاموزد.
کودک در واقع همان رفتاری را که مادرش با او دارد، با عروسک خود در پیش می گیرد. چنانچه مادر به او مهر بورزد، او نیز این محبت را به کودک خود که همان عروسک باشد، منعکس خواهد کرد و برعکس، اگر پدر و مادر به او سخت بگیرند، یا گاهی اوقات او را کتک بزنند، او نیز همانگونه واکنش نشان خواهد داد.اغلب اتفاق می افتد زمانی که کودکی عروسکهای خود را دعوا میکند و یا کتک میزند، عین رفتار مادرش را به هنگام تنبیه او تقلید میکند.

تاریخچه شکل گیری عروسک

نقش عروسک در تربیت کودک، بسیار مهم است و نباید دست کم گرفته شود.از گذشته های بسیار دور، هنگامی که انسان توانست کشف کند مواد مختلفی که در اطرافش هستند، می توانند بر اساس میل او شکل پیدا کنند، یکی از کار هایی که با آن مواد کرد، ساختن عروسک بود. در آن زمان، تصور می شد که اگر شکل و شمایل هر چیزی شبیه به انسان باشد، یعنی اینکه روح دارد و آن نیز یک موجود زنده شناخته می شود.عروسک ها، به تدریج و با گذشت زمان، شکل های مشخص تری به خود گرفتند و حتی در بعضی از نقاط جهان، مورد پرستش قرار گرفتند. با پیشرفت جوامع بشری، انسان ها درک کردند که عروسک ها، چیزی جز یک وسیله ساخته دست خودشان نیستند. از آنجا به بعد، عروسک ها، به عنوان یکی از بهترین و محبوب ترین اسباب بازی ها برای کودکان شناخته می شوند.

عروسک ها، در شکل ها، جنس ها و رنگ های مختلفی ساخته می شوند و می توان بر اساس سلیقه کودک، برای او عروسک مناسب را خرید. تأثیر عروسک ها بر روی کودکان به حدی زیاد است که بعضی از این کودکان، عروسک ها را به عنوان کودک و یا دوست خود معرفی می کنند. این تأثیر عمیقی که عروسک بر روی کودک می گذارد، می تواند راهی برای تربیت بهتر کودک فراهم کند.

فواید بازی کردن کودک با عروسک

اهمیت بازی با عروسک برای این است که رشد شناختی در کودکان بهتر صورت بگیرد و کودکان تشویق به مراقبت از شخصی دیگر و درگیر شدن در فضایی اجتماعی به واسطه نقش آفرینی و تخیل شوند. اما خرید عروسک و بازی با آنها درس هایی برای کودکان دارند که در ادامه این مقاله آنها را مطرح خواهیم کرد.

توسعه مهارت های گفتاری

عروسک کودک را مجبور به بازی با شخصیتی خیالی می کند و همین موضوع می تواند به او کمک کند تا از واژگان و جملات مختلف برای برقراری ارتباط استفاده کند و در نهایت، موجب تقویت مهارت گفتاری او می شود. معمولاً پدر و مادرها بازی کودک با عروسک را با آموزش قسمت های مختلف بدن مانند چشم ها، بینی، گوش ها، دست ها، انگشتان، پاها و موارد دیگر شروع می کنند. به این ترتیب کودک فرصتی برای تمرین این واژگان و تعمیم آن به افراد دیگر پیدا می کند.

علاوه بر این، والدین می توانند از لباس های عروسک برای آموزش نام قسمت های مختلف پوشش مانند پیراهن، شلوار، کلاه و غیره استفاده کنند. عروسک های امروزی کارهای بسیاری یا صداهای مختلفی دارند که همه آنها در آموزش افعال و احساساتی مانند خوردن، نوشیدن، گرسنگی، تشنگی و غیره کمک کننده هستند.

در حالی که کودک شما در حال بازی با عروسک است، می توانید از او سؤالات مختلفی بپرسید تا روی درک آنها از همه آن کلمات کار کنید. همان طور که سؤالات را می پرسید، آنها می توانند به اعضای بدن و لباس های عروسک اشاره کنند یا به شما بگویند که آیا کودک گرسنه است و یا شاید نیاز به خوابیدن یا حمام کردن دارد. عروسک ها می توانند ابزاری عالی برای یادگیری مهارت های اجتماعی کودکان باشند.

مستقل بودن

تاثیر اسباب بازی در آینده کودکان با بازی با عروسک بیشتر نمود دارد. ممکن است کودک نوپای شما که به تازگی شروع به حرکت کرده باشد، دیگر نیاز به کمک شما برای راه رفتن نداشته باشد، اما این آزادی احتمالاً او را نیز وحشت زده کند. اما با این عروسک ها و اسباب بازی ها ممکن است کمتر احساس آسیب پذیری کند.

کودک نوپای خود را تشویق کنید تا یک یا دو بار در روز به مدت 10 تا 15 دقیقه با عروسک یا حیوان عروسکی خود به تنهایی بازی کند تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهد و نیاز به کمک و اتکا در آن کاهش پیدا کند. همچنین می توانید به فرزندتان پیشنهاد دهید که کارهای دیگری مانند لباس پوشیدن یا چیدن میز را به حیوان عروسکی خود نشان دهد.

توسعه مهارت های عاطفی

بازی با عروسک به کودکان کمک می کند تا دنیای خود و دنیای اطراف خود را درک کنند. از طریق بازی، بچه ها مهارت های پرورش و مراقبت را تمرین می کنند و معمولاً در بازی با عروسک همان حرکاتی را انجام می دهند که والدین خود انجام می دهند. اگر قصد دارید تا فرزند دیگری به دنیا آورید، این کار به شما بسیار کمک خواهد کرد تا کودک خود را آماده تعامل و مراقبت از فرزند جدید کنید.

این مهارت ها برای رشد عاطفی کودکان، صرف نظر از جنسیت آنها، مهم است. کودکان با حمل، در آغوش گرفتن و غذا دادن به عروسک نوزاد، نحوه دوست داشتن دیگران را تمرین می کنند. از سوی دیگر، بازی با عروسک می تواند راهی برای کودکان باشد تا برخی از وقایع در زندگی واقعی را دوباره به نمایش بگذارند و نقش مخالف را ایفا کنند. در این حالت، معمولاً نقش والدین یا مراقب را بر عهده می گیرند و سعی دارند تا با این کار مخالفت خود با برخی از کارهای والدین را نشان دهند. این کار برای کودکان بسیار مفید است و در نهایت می تواند به رشد عاطفی آنها بسیار کمک کند. به این ترتیب کودک این شانس را دارد تا با بازی با عروسک روی رفتار و کارهای خود کنترل داشته باشد و حتی مخالفت خود با برخی رفتارها را به بهترین شکل نشان دهد.

درک مسئولیت پذیری

با یادگیری مهارت های اجتماعی مهم در سنین پایین، کودکان مسئولیت پذیری را نیز یاد می گیرند. آنها با بازی کردن با عروسک مراقبت از عروسک را یاد می گیرند. یادگیری این مهارت می تواند به کودکان کمک کند تا مراقبت از حیوانات خانگی خود را بیاموزند، یا خواهر و برادر بزرگتر خود را به راحتی درک کنند و برای مراقبت از آنها کمک کنند.

توسعه مهارت های شناختی و حرکتی

بازی با عروسک می تواند توسعه مهارت های شناختی و حرکتی در کودکان را آسان تر کند. معمولاً در حدود دو یا سه سالگی، بچه ها طوری رفتار می کنند که انگار عروسک شان می تواند با آنها ارتباط برقرار کند، بنابراین به عروسک غذا می دهند و آن را می خوابانند. همچنین، بچه ها می توانند پوشاندن لباس روی عروسک های خود را تمرین کنند. پوشاندن لباس برای عروسک ممکن است برای کودکان سن پایین سخت باشد و معمولاً با تمرین روی عروسک، تسلط بر این مهارت برای آنها بسیار آسان تر می شود.

یکی دیگر از مهارت هایی که کودک می تواند با بازی با عروسک به راحتی به دست آورد، استفاده از هر دو دست برای نگه داشتن وسیله ای است. این مهارت معمولا در سن یک سال و نیم دیده می شود و می تواند به کودک کمک کند تا وسیله ای را بدون انداختن، بردارد. مهم تر از آن، کودک با وانمود کردن در غذا دادن به عروسک، مهارت خودتغذیه ای را در خود رشد می دهد. کودک با غذا دادن به عروسک خود، نگه داشتن و استفاده از قاشق، بطری، کاسه و سایر وسایل را تمرین می کند.بازی با عروسک ها، همچنین به کودکان فرصتی برای تمرین مهارت های بهداشتی مانند مسواک زدن، مراقبت از مو و شانه کشیدن، شستن دست ها و حمام کردن می دهد. حتی اگر دسترسی به آب نیز نداشته باشند، می توانند وانمود کنند که در حال حمام کردن با عروسک هستند و به این ترتیب دیگر ترسی از آب و حمام نخواهند داشت.

یادگیری خیال پردازی

کودکان در بازی با عروسک ها، معمولا سراغ سناریوهایی می روند که آنها را در زندگی واقعی تجربه کرده باشند. اما این سناریوها با کمک تخیل آنها تغییر می کند و به داستانی جدید در زندگی آنها تبدیل می شود. به طور کلی، کودکان دوست دارند تا در بازی با عروسک ها، شخصیتی را تصور کنند که دوست دارند و در مقابل او نقشی را بازی کنند که به آن بسیار علاقه دارند. به این ترتیب، تخیل در آنها تقویت می شود و این می تواند ذهن آنها را برای خلق موضوعات مختلف باز نگه دارد.

آیا می توان از نحوه رفتار کودک با عروسک هایش، پی به رفتارهای اطرافیان برد؟

تا حد زیادی، بله. بازی بچه ها با عروسک، نشان دهنده طرز رفتار والدین با کودک است. در مواردی که والدین با کودک بدرفتاری می کنند یا او را دعوا می کنند یا کتک می زنند، کودک نیز دقیقا همان رفتارها را با عروسک خود خواهد داشت. حتی طرز حرف زدن کودک با عروسک، آینه صحبت کردن والدین با کودک است. اگر کودکی هنگام بازی با عروسک، به ناحیه تناسلی عروسک، توجه بیش از حد نشان داد خانواده باید نگران شوند. امکان دارد که چنین کودکی مورد آزار جسمی یا جنسی قرار گرفته باشد و همان رفتار را در مورد عروسک خود می کند. در اینجا نیز باید به دنبال علت گشت و با کمک و راهنمایی روان پزشکان و روان شناسان، علت را یافت و کودک را درمان کرد.

آیا والدین می توانند از عروسک ها در تربیت کودکان خود کمک بگیرند؟

بله. در بسیاری موارد، مادر یا پدر می توانند هنگام بازی کودک با عروسک اش، همراه با عروسکی دیگر وارد بازی شوند و نفر سوم باشند و از زبان عروسک، به طور غیرمستقیم، آموزش های لازم را به او بدهند. کودکان هنگام بازی با عروسک خود را تخلیه روانی می کنند. مثلا اگر شاهد پرخاشگری پدر یا مادر خود با همسایه بوده اند، همان پرخاشگری را با عروسک خود خواهند کرد. حال پدر یا مادر باید وارد عمل شود و از زبان عروسک قصه ای را برای کودک تعریف کند که چرا بعضی اوقات بعضی افراد عصبانی می شوند و اگر چنین اتفاقی افتاد چه باید کرد. به این ترتیب به طور غیرمستقیم آموزش های تربیتی را به کودک می دهند.

چه نکات مثبتی در بازی کودک با عروسک وجود دارد؟ آیا واقعا باید عروسک بازی کودکان مان را جدی بگیریم؟

عروسک، شنونده ماهری است که نه خسته می شود، نه خمیازه می کشد، نه کسل می شود، نه چشمان اش را می بندد و نه اشکالات او را تصحیح می کند. نمی گوید که گرفتار است و باید برود. همه اینها عروسک را برای کودک، تبدیل به دوستی پابرجا می کند که همیشه و در هر زمان در دسترس کودک است، تنهایی او را جبران می کند و می تواند درد دلش را با او در میان بگذارد. والدین با گوش دادن به صحبت های کودک با عروسک اش، می توانند به مسایل زیادی در مورد کودک خود پی ببرند و بهتر با دنیای کودک خود آشنا شوند. کودک احساس می کند که عروسک مال او است. از او مراقبت می کند و ارتباط نزدیکی با آن دارد. تمام مدت مواظب او است. چنین احساسی باعث می شود که کودک اعتماد به نفس داشته باشد. علاوه بر این اوقات فراغت وی لذت بخش می شود. در کنار اینها، به علت بروز بیانات کودک هنگام گفت وگو با عروسک، تکامل کلامی و حرکتی او نیز بهبود می یابد و خلاقیت او هم رشد پیدا می کند. پس، عروسک فقط یک ابزار زینتی نیست. بلکه عاملی برای تبادل احساسات، عاطفه و اندیشه کودک است.

اشتباهات والدین در بازی با کودکان