همه می دانند که بد دهانی یک عادت بسیار ناپسند است، اما تعداد کسانی که برای ترک بد دهنی اقدام می کنند بسیار محدود هستند. شاید به این دلیل که آن را بخشی از شخصیت خود دانسته و نیازی برای تغییر نمی بینند. بد دهنی می تواند موجبات دلخوری، درگیری و حتی پرخاش های نامناسب شود.
افرادی که از این گونه صحبت ها برای انتقال پیام استفاده می کنند معمولا ریشه های تخریب شده درونی دارند و باید درمان شوند. تاثیرات مخرب بد دهنی در زندگی زناشویی نیز ممکن است به افسردگی، مشکلات روحی و روانی، ناامیدی و افکار خودکشی منجر شود.
بد دهانی چیست؟
بطور کلی بد دهنی و آزار کلامی عبارت است از هر نوع کلامی که منجر به آسیب عاطفی به یک فرد شود.
اگر این الگو ادامه پیدا کند منجر به آسیب به اعتماد به نفس فرد می شود، حتی ممکن است فرد باور کند الفاظی که در رابطه با او مورد استفاده قرار می گیرد واقعیت دارد و ایراد از اوست!
آزار کلامی همیشه مضر است، البته لازم به ذکر است که آزار کلامی همیشه در غالب فحش یا بد دهنی نیست!
بلکه فرد قادر است با استفاده از کلمات نیش دار نیز می تواند زخم های جدی را به روح دیگران بزند.
علل بد دهانی چیست؟
ناسزاگویی یک راه سریع و شاید آسان برای انتقال خشم و یا منظور خود در یک محیط است. معمولا بد دهنی، به دلیل هویت های جمعی و گروهی شایع شده و در طول زمان باقی می ماند. به طور کلی شایع ترین علل بد دهنی می تواند یک یا چند مورد از عوامل زیر باشد.
- درد و خوردن ضربه ای به بدن، مثلا خوردن انگشت پا به لبه میز
- احساس خطر، مثلا نسبت به یک راننده ناشی
- برای ابراز خشم و کاهش استرس
- نشانه اتحاد یا صمیمیت در جمع هایی که این عادت در آن ها شایع شده است.
- بد دهنی از روی عادت
- برای شوخ طبعی و خندیدن
- تحقیر و توهین به دیگران برای اعمال نظر یا امر خود
- جلب توجه و خودنمایی
- پنهان کردن ترس و ناامنی که در همه این موارد ترک بد دهنی باید انجام گیرد.
پیامدهای بد دهانی چیست؟
بد دهانی، پیامدهای نامناسبی خواهد داشت و برخی از این پیامدها ممکن است در بلند مدت در زندگی فرد باقی می گذارد.
- افتادن از چشم دیگران و به خطر افتادن جایگاه اجتماعی
- عدم پذیرش حرف شما، حتی اگر درست باشد.
- موجب بروز خشونت و درگیری می شود.
- نشان دهنده ضعف شخصیتی و عدم خویشتنداری است.
- به خطر افتادن روابط دوستانه، خانوادگی، عاطفی و زناشویی
چرا بد دهانی و دشنام گویی ناپسند است
- بد دهانی از اعتبار و شان شما کاسته و شخصیت شما را زیر سوال میبرد.
- روابط شما را به خطر می اندازد.
- نزد دیگران از احترام کمتری برخوردار خواهید شد.
- نشان دهنده آن است که شما روی رفتار و هیجانات خود کنترلی ندارید. نشانه عدم خویشتنداری و ضعف شخصیتی. عدم بلوغ هیجانی.
- نشانه جهل، کم سوادی و نا فرهیختگی است. نشانه انحطاط فرهنگی در جامعه نیز میباشد.
- زبان افراد بی تمدن، نا پخته و بی نزاکت است.
- موجب بروز خشونت میگردد. تنها شرایط را بحرانی تر میسازد.
- موجب آزار روحی دیگران میشود. بی اعتنایی و بی توجهی به حقوق دیگران محسوب میگردد.
- سبب فساد و به ابتذال کشیده شدن زبان رسمی کشور میگردد. به گونه ای که واژه های اصیل، رسا و گوش نواز به فراموشی سپرده شده و واژه های رکیک، عامیانه و دشنامها جای آنها را پر میکنند.
- نمی توان با آن بطور مطلوب ارتباط برقرار کرد. مفهوم و مقصود را آنطور که باید نمیتواند منتقل سازد.
- دشنام ها اثر بخشی خود را از دست میدهند. بنابراین کاربرد آنها متداول شده و از قبح شان کاسته میشود.
- دشنام ها بحثها را به مشاجره تبدیل میسازند. همچنین موضوع آنها را میتوانند تغییر دهند. برای مثال فرض کنید در خلال بحث عوض پاسخ: نه، از نه احمق، استفاده شود. از این لحظه به بعد خواهید دید که دیگر موضوع بحث هر چه که باشد فراموش و به رد و بدل دشنام میان دو فرد بدل میگردد.
- الگوی رفتاری نامناسبی برای کودکان میگردد.
نمونه هایی از آزار کلامی و بد دهنی:
فحاشی و بددهنی از اعتبار و احترام فرد می کاهد، روابط او را با دیگران به خطر می اندازد، موجب آزار دیگران می شود و مهم ترین پیامد آن این است که شرایط را بحرانی تر و سخت تر می کند.
بد دهنی و آزار کلامی به صورت های مختلفی رخ می دهد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت:
1- اذیت کردن و شوخی
این روش یکی از رایج ترین موارد به کار بردن آزار کلامی است؛ به عنوان مثال یک توهین را در غالب کلمات پر زرق و برق به کار بردن و استفاده از یک لحن زیبا مثلا:
“من عاشق هیکل چاقتم، این زیبا ترین جذابیتیه که تو داری”
این گفته ممکن است ابتدا یک کلام محبت آمیز یا شوخی باشد، اما در اصل یک توهین به شمار می آید.
2- بی اهمیتی
بی اهمیتی نیز از جمله مواردی است که توسط افراد بسیاری مورد استفاده قرار می گیرد.
به عنوان مثال شما با خستگی از سر کار به خانه می آیید و انتظار یک پذیرایی صمیمانه را دارید، اما کسی نیست که گوشی برای شنیدن حرف های شما داشته باشد و با بی اهمیتی از کنار شما خواهند گذشت.
3- مرتب جابجا شدن
تصور کنید شما در جمعی نشسته اید و یا اینکه با یک فرد در حال حرف زدن هستید.
شما در حال حرف زدن درباره موضوع مد نظر خود هستید که ناگهان فرد مقابل موضوع را به سمت دیگری که مد نظر اوست سوق می دهد و قدرت را از شما برای بیان موضوع مورد نظرتان سلب خواهد کرد.
4- قضاوت و انتقاد
اینکه همیشه بر گفته های خود تاکید داشته باشید و یا اینکه همیشه دیگران را نفی کنید نیز نوعی آزار کلامی و بد دهنی به شمار می آید.
به عنوان مثال شما کاری را به نحو احسن به انجام می رسانید و انتظار دارید تا دیگران برای انجام آن از شما تقدیر کنند، مثلا تمیز کردن خانه، بعد فرد بد دهن به محض وارد شدن به دنبال یافتن ایراد کار شماست، هرچند این ایراد بسیار ناچیز باشد!
اینجاست که وی شروع به انتقاد می کند تا با کاهش اعتماد به نفس شما خود را برتر نشان داده و کنترل شما را بدست گیرد.
5- تحقیر کردن
عبارات تحقیر آمیز همیشه آثار مخربی را در فرد مورد تحقیر قرار گرفته به دنبال خواهند داشت.
افراد می توانند به روش های مختلفی شما را مورد تحقیر قرار دهند، به عنوان مثال این گفته
“تو باید خدا رو شکر کنی که کسی مثل من رو نصیب تو کرد”
یک عبارت تحقیر آمیز است و این باور را در شما به وجود می آورد که کمتر از لیاقت او هستید!
6- متهم کردن
متهم کردن نیز از جمله دیگر روش های سوء استفاده و تحقیر دیگران است.
این افراد همیشه با برچسب زدن یا انداختن تقصیرات خود به گردن دیگران کار های خود را توجیه و خود را تبرعه می کنند.
7- شست و شوی مغزی
این نوع افراد همیشه با پرسیدن سوالات مختلف شما را با قصد و نیت قبلی به شک خواهند انداخت تا بتوانند افکار شما را تحت تاثیر قرار دهند و به عبارتی شما را شست و شویی مغزی کنند.
اینگونه قادر خواهند بود تا قدرت را بدست بگیرند.
8- اسم گذاشتن
اسم گذاشتن بر روی دیگران را می توان رایج ترین نوع بد دهنی و یا آزار کلامی به شمار آورد.
گذاشتن اسم روی دیگران به هر نحوی زننده است، حتی اگر این صفت در او وجود داشته باشد.
9- نادیده گرفتن نظرات و تمسخر
از جمله انواع آزار کلامی و بددهنی می توان به تمسخر و بی اهمیت شمردن عقاید دیگران اشاره کرد، به عنوان مثال وقتی شما دوست دارید غذایی را بخورید، دوستتان شروع به تمسخر شما و غذای مورد علاقه تان می کند.
با این کار ایده ها و عقاید شما را تحت تاثیر قرار خواهند داد.
10- فحش دادن
عده ای نیز عادت دارند تا دیگران را با خطاب های بی ادبانه مورد تکلم قرار دهند، شاید این افراد همیشه از یک عبارت استفاده نکنند اما نفس عمل همان است!
11- یاد آوری اشتباهات شما
اینکه فردی مرتبا نقص های دیگری را به رخ او بکشد، مانند اینکه تو خیلی لاغری، خیلی چاقی، تنبلی و … نوعی آزار کلامی است.
همه انسان ها نقص دارند و لازم نیست دائما کسی آن ها را یاد آوری کند.
12- تهدید کردن
تهدید کردن نیز نوعی آزار کلامی و بد دهنی به شمار می آید.
به عنوان مثال اگر این کار را انجام ندهی فلان کار را انجام خواهم داد یا اینکه از انجام آن خودداری خواهم کرد.
13- سرزنش
فردی که هرگز مسئولیت چیزی را قبول نمی کند یا دائما مسئولیت اعمال خود را به عهده دیگران می اندازد نوعی آزار کلامی را در رابطه با آنها به کار می برد.
14- سوء استفاده از زیر دستان
این مورد نیز همراه با نوعی آزار کلامی صورت می گیرد که دائما از برخی افراد بالادستی اعمال می شود.
راه های ترک بد دهنی
برخی از راه ها که می تواند به شما برای ترک بد دهنی کمک کند:
- اول از همه باید تصمیم محکم و قاطعی برای اصلاح و تغییر رفتار خود داشته باشید.
- موقعیت هایی که بیشتر شما را تحریک می کنند شناسایی کرده و از آن ها دوری کنید. به عنوان مثال اگر هنگام تماشای فوتبال یا رانندگی فحاشی می کنید، باید در این مواقع در مکان و کنار کسانی باشید که نتوانید بد دهنی کنید و هربار خواستید اینکار را انجام دهید مچ خود را بگیرید.
- با افرادی که شما را ترغیب به بد دهنی می کنند ارتباط خود را کم کنید. شاید صمیمی ترین دوستان شما باشند اما صمیمی ترین دوستان هم ممکن است برای شما مضراتی به همراه داشته باشند.
- استفاده از سیستم تقویت و پاداش و تنبیه همیشه به نتایج مطلوب منجر می شود. برای هر بار اشتباه جریمه و هر بار موفقیت در خود کنترلی، پاداش تدارک ببینید. به خودتان قول بدهید و به قولتان عمل کنید. حتی یک بار سستی نیز اثر درمان را از بین می برد.
- خشم خود را کنترل کرده و قبل از حرف زدن کمی فکر کنید. حتی با یک بار امتحان کردن می بینید که بعد از مدتی، اصلا عصبانیتی در شما وجود ندارد.
- ایده آل گرایی شما باعث شکست های بیشتر، خشم بیشتر و بددهانی بیشتر می شود. سعی کنید انتظارات خود را متعادل کرده و نسبت به شرایط، سازگاری بیشتری نشان دهید.
- می توانید با یک نشانه مثل یک کش دور مچ دست، هنگامی که می خواهید حرف بزنید یا از کوره در بروید به خودتان با تحریک بدنی هشدار دهید.
- لازم است که به شناخت از خود برسید تا بتوانید کنترل بیشتری بر رفتارهای خود داشته باشید.
چگونه با افراد عصبانی برخورد مناسبی داشته باشیم؟
