"ته تالی" یا "تتالی" غذای محلی استان اراک است. در گویش اراکی به ماهیتابه "تال" گفته میشود و چون گوشت را ته ماهیتابه میگذارند به این غذا "ته تالی" میگویند. از غذاهایی است که کمتر در رستوران سرو میشود و کدبانوهای اراکی آن را در منزل تهیه میکنند. این غذای خانگی به سادگی آماده میشود اما چاشنی های بی نظیری که در پخت آن استفاده میشود؛ طعم این غذا را بسیار متفاوت از سایر غذاهای مشابه مثل راگوی گوشت، تاس کباب، کباب دیگی، یا حتی کباب ماهیتابه ای میکند.
مواد لازم برای تهیه تتالی اراکی
- گوشت چرخ کرده ۴۰۰ گرم
- پیاز ۲ عدد
- سیر ۳ حبه
- سیب زمینی ۳ عدد
- گوجه فرنگی ۳ عدد
- رب گوجه فرنگی ۱ ق غذاخوری
- گرد غوره ۱/۲ ق چای خوری
- آب جوش ۱.۵ پیمانه
- نمک، زردچوبه، فلفل سیاه، پودر سیر، فلفل قرمز به مقدار لازم
طرز تهیه تتالی گوشت اراکی
- ابتدا ۱ پیاز گفته شده را رنده ریز بزنید و خوب فشار دهید تا آب اضافی آن خارج شود سپس گوشت چرخ کرده و نمک و زردچوبه و پودر سیر و فلفل قرمز و نمک را اضافه کنید و خوب ورز دهید تا منسجم شود سپس مخلوط گوشتی را به مدت ۳۰ دقیقه داخل یخچال قرار می دهیم تا خودش را گرفته و منسجم شود.
- داخل یک قابلمه مقداری روغن ریخته تا داغ شود سپس پیاز دیگر را نگینی ریز خرد کنید و به همراه کمی زردچوبه و فلفل سیاه تفت دهید تا سبک و شیشه ای شود سپس پوره سیر و رب گوجه را اضافه کرده و تفت داده تا رب خوش رنگ شود.
- مواد گوشتی را از یخچال خارج کنید به اندازه گردو برداشته و در دست پهن کنید سپس روی سس قرار دهید و با کفگیر کمی فشار دهید سپس سیب زمینی های حلقه شده به قطر ۱ سانت را روی گوشت چیده و در ادامه گوجه فرنگی حلقه شده را نیز روی سیب زمینی ها قرار دهید.
- وقتی همه مواد را به ترتیب چیدید مقداری گرد غوره را روی مواد ریخته و آب جوش بریزید وقتی شروع به قل زدن کردن درب قابلمه را گذاشته و اجازه دهید با شعله ملایم پخته و مواد نرم و سس غلیظ شود سپس به همراه نان و یا سبزی میل کنید. نوش جان
نکات مهم برای تهیه ته تالی
- برای تهیه ته تالی از گوشت مخلوط گوساله و گوسفندی چرخ کرده استفاده کنید.
- برخی افراد در مایه گوشتی ته تالی از یک قاشق غذاخوری برنج از قبل خیس خورده و یک قاشق غذاخوری سبزی (گشنیز و جعفری) ساطوری شده یا سبزیجات معطر ساطوری شده استفاده می کنند تا طعم بهتری به ته تالی بدهند.
- برخی افراد پیاز را به صورت خام و حلقه حلقه شده در کف تابه می چینند و سپس بقیه لایه ها را روی آن قرار می دهند.
- شما می توانید پیاز تفت داده شده را از لایه اول حذف کنید و مایه گوشتی را مستقیما در کف تابه بچینید.
- در یکی از طرز تهیه های ته تالی، روی مایه گوشت در تابه، هویج حلقه حلقه شده چیده می شود و سپس بقیه لایه ها روی آن قرار می گیرند.
- برخی افراد از مقداری زعفران دم کرده برای تهیه سس ته تالی استفاده می کنند تا غذا عطر بهتری به خود بگیرد.
- برای تهیه ته تالی نیاز به روغن زیادی نیست؛ زیرا چربی های داخل گوشت روی حرارت ملایم گاز به تدریج آب می شوند. پس توجه داشته باشید که شعله گاز حتما باید کم باشد تا آب گوشت تبخیر نشود و گوشت با آب خودش بپزد.
- ته تالی را می توان با ماست، خیار شور، سبزی خوردن و پیاز خام سرو کرد.
- در صورت تمایل در زمان سرو، کمی سماق روی ته تالی بریزید.
- ته تالی معمولا همراه با نان سرو می شود؛ اما شما می توانید آن را با برنج زعفرانی و سیب زمینی سرخ کرده نیز سرو کنید.
- شما می توانید باقی مانده ته تالی را در وعده دیگر در تابه بریزید و کمی کره روی آن بمالید. سپس چند عدد تخم مرغ روی آن بشکنید و اجازه دهید تا تخم مرغ ها سفت شوند. ته تالی تخم مرغی را به صورت ساندویچی یا با برنج سرو کنید و از طعم آن لذت ببرید.