به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، روزنامه شرق نوشت: به بهانه انتصاب آقای جبلی با دکتر محمد سرافراز، درباره وضعیت صداوسیمای فعلی به گفت وگو نشستیم. بخش هایی از این گفتگو را مرور می کنیم.
بعد از استعفای جنجالی تان، آقای علی عسگری به عنوان ریاست صداوسیما جایگزین شما شد. باوجود رؤسای قبلی ایشان فقط پنج سال عهده دار سازمان بودند. تحلیل شما از مدیریت آقای علی عسگری چیست؟
اولین نکته که در همان ماه های اول بعد از رفتن من خیلی تعجب برانگیز بود و به شکل های مختلف بازتاب داشت و حتی بین همکاران سازمان گفته می شد این بود که مدیریت جدید سازمان آمده و به قولی control z بر اتفاقات گذشته زده است! هدفشان این بود که کارهای ما را به گذشته برگردانند.
به نظر شما چرا؟
خب ما سعی کردیم ساختار سازمان را جمع وجور کنیم تا بتوانیم بهتر و راحت تر مدیریت کنیم. چون معتقدم اول از همه مهم است که سازمان بتواند خودش را درست مدیریت کند. برای این کار به چابک سازی و اصلاحات ساختاری در سازمان نیاز داشتیم که برخی از معاونت ها را ادغام و برخی از بخش ها را کوچک کردیم. مدیریت هایی را که در مجموع تعدادشان زیاد بود، کاهش دادیم که ظاهرا به مذاق خیلی ها خوش نیامد!
به نظرم بزرگ ترین ضربه را بابت کوتاه کردن دست برخی مدیران خوردید. نظرتان چیست؟
صداوسیما بیش از سه هزار پست مصوب داشت که تیم کارشناسی بررسی کرد که تعداد زیادی از آنها برای سازمان ضروری نیست. البته من همیشه گفته ام ۸۰۰ پست مدیریتی کم کردیم. اما بیشتر این مدیریت ها در پست های مشاوره ای و «ستادی» بود. در حوزه مدیریت های برنامه ساز و «صف» خیلی کم ادغام و کوچک سازی انجام شد. ستاد جای پشتیبانی و تدارک است و صف جای تولید. ما در حوزه تولید چیزی را کم نکردیم. مثلا الگوی نیروی انسانی را اصلاح کردیم. ۱۱ هزار الگوی نیروی انسانی را کاهش دادیم و نه نیروی انسانی که قراردادی و رسمی بودند.
در حوزه مالی دست چه کسانی را کوتاه کردید؟
در حوزه مالی گفتیم باید همه چیز شفاف باشد. در حوزه نظارتی باید نظارت «روندی» باشد و نظارت «مقطعی» جوابگو نیست. در حوزه مالی معتقد بودیم گردش مالی برای تصویب کارها و اجرایش با زدوبند انجام نشود و باید مبتنی بر عدالت باشد تا همه بتوانند نقش داشته باشند. ما کارهای پایه ای را اصلاح کردیم. روند فرایند تولید برنامه سازی ها را اصلاح و آیین نامه هایی را که کلی ایراد داشت، مرتفع کردیم که این روند در روزهای اولیه مدیریت آقای علی عسگری خیلی سریع به شکل اولیه برگشت!
به نظرتان این برگشت کارشناسی شده صورت گرفت یا از روی لجبازی؟
به نظرم لجبازی بود! چون به نظر می رسید هیچ کاری کارشناسی نشده است. مثلا قبل از ریاست من معاونت فضای مجازی داشتیم که خروجی اش خیلی کم بود. قرار بود چیزی به نام IPTV درست کنند البته آنها اسمش را IP MEDIA گذاشته بودند. چون آقای عسگری آن زمان معاون فنی سازمان بودند و اسمش را گذاشته بودند IPTV و معاونت مجازی هم می خواست چیزی مشابه درست کند و نامش را گذاشته بود IP MEDIA. هیچ کدام این دو به نتیجه نرسید! من در مورد IPTV توضیح دادم که ۱۰ میلیون یورو تا آن زمان هزینه شد و هیچ خروجی ای نداشت و تا امروز هم ندارد! سرورهای زیادی خریداری شده و نمی دانم چه سرنوشتی پیدا کردند! تعدادی وب سایت درست کردند. اینها چون درست پایه گذاری نشده بود و با حوزه تولید و برنامه سازی در شبکه ارتباط مستقیم و تشکیلاتی نداشت معلوم نبود چه می کند. برای خودش یک چیزهای ضعیفی تولید می کرد و خیلی راحت هم محو شد. در دوره آقای علی عسگری این معاونت مجازی را دوباره برگرداندند.
توقع شما از آقای علی عسگری چه بود؟
حداقل توقع از جناب علی عسگری در سازمان این بود که چون ایشان مدت طولانی معاونت فنی سازمان صداوسیما را بر عهده داشتند در همان حوزه فنی کارهای بزرگ و موفقی می کردند که نکردند و من این بخش IPTV را توضیح دادم که بعد از ما هم دوباره در این زمینه کارهایی انجام شود اما به نتیجه نرسیدند! مثلا کارهایی که باید در این پنج سال می کردند و موفق می شدند کارهایی بود که در همان دوره معاونت ایشان هم پایه گذاری شده بود. مثلا اینکه صداوسیما بتواند «ماهواره اختصاصی» برای خودش داشته باشد که بودجه ۲۵۰ میلیون دلاری را مجلس خیلی سال های قبل برای این پروژه مصوب کرده بود که این پروژه هنوز به نتیجه نرسید و سرنوشتش همچنان نامعلوم است! در حوزه وب باید تعداد قابل توجهی وب سایت درست می کردند که پرمخاطب و جذاب باشد و بتواند تولیدات رادیو و تلویزیون را در آن مجموعه ها پخش کند که متأسفانه در این حوزه هم کاری صورت نگرفت. در حوزه شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها قرار بود از گذشته کارهایی انجام دهند و سازمان کاری را ارائه کند که آن را هم نتوانستند! یک دوره روی پیام رسان «سروش» خیلی سرمایه گذاری کرد ولی نتوانستند با تلگرام رقابت کند.
آقای علی عسگری که منصوب آقای مهندس ضرغامی بود در زمان شما تغییر پست پیدا کرد...
زمانی که ریاست را به عهده گرفتم آقای اخوان را به عنوان قائم مقام در حوزه فنی گذاشتم و عملا معاونت آقای علی عسگری حذف شد.
فکر نمی کنید همین نکته باعث دلخوری ایشان شده است؟
احتمالا. در کل در حوزه وب، رسانه های نوین، شبکه های اجتماعی، پیام رسان ها، حوزه ماهواره در هیچ کدام از این حوزه های مختلف هیچ کار قابل عرضه مطرحی ارائه نشد! این نکته مهمی است حداقل انتظار این بود که در این حوزه ها کاری صورت بگیرد.
در معاونت مالی چه کردید؟
ما معاونت مالی را با معاونت برنامه ریزی باهم ادغام کردیم. چون کار برنامه ریزی این بود که تمام برنامه های الف، ب، ج و د را که شبکه های رادیو تلویزیونی قرار است تولید کنند، مشخص کند و برایش بودجه بگذارد و معمولا هم می گفتند سازمان بودجه کم دارد و همیشه بین معاونت مالی و اداری و معاونت برنامه ریزی بحث و جدل بود. اینها می گفتند این کار فلان مقدار پول می خواهد. آنها می گفتند نداریم و آخر سر هم حرف معاونت مالی و اداری به کرسی می نشست. چون پول دست آنها بود. ما گفتیم این دو به این شکل مجزا ضرورت ندارد و ادغام شدند.
برای اینکه کارها زودتر عملیاتی شود؟
بله و اینکه بخش بزرگی از انرژی سازمان سر دعوا و درگیری صرف نشود. چون مدیران میانی مدام در حال رقابت منفی بودند که مثلا اینجا باید آن بیشتر تولید کند و باید بیشتر پول دهید. به یک جا پول می دادند و به ۱۰ جا اعتبارات نمی دادند و یک رقابت منفی به این صورت در سازمان ایجاد شده بود که اینها را برگرداندند. البته بخشی از آنها را در سال های پایانی دوباره دیدند، اشتباه است و دوباره برگرداندند. مثلا مرکز برنامه ریزی را زیر نظر رئیس سازمان بردند. درحالی که معاونت بود و می خواستند دوباره معاونت کنند ولی فعلا در حد مرکز زیر نظر رئیس سازمان است. یا مثلا قسمت نظرسنجی برنامه ها را زیر نظر رئیس سازمان آورده بودند. ولی اولش تقریبا همه اینها را برگردانده بود.
یعنی چرخ را دوباره اختراع کردند؟
بله. آن اوایل در جلسات می گفتند شبکه های SD با HD از نظر کیفیت خیلی با هم فرق ندارد. کسی که اطلاعات داشته باشد این را نمی گوید چون خیلی فرق دارند. SD می شود HD، ۴K، ۸K و همین طور کیفیت ها بالا می رود. یک دوره گذشت دیدند خیلی ایراد گرفتند. مراسمی گذاشتند که ما ۱۳ شبکه سازمان را HD کرده ایم. درحالی که روی مدلی برده اند که شاید بیش از ۹۰ درصد شبکه های تلویزیونی ایران آن ۱۳ شبکه را نمی گرفت! کار خیلی عجیبی بود. من فقط از خاستگاه فنی صحبت می کنم. به تولید و سیما فعلا ورود نکرده ام. تازه نکاتی که مطرح کردند که حوزه فیلم و سریال در زمان ضعیف بود و ما احیا کردیم و رونق دادیم!
درباره آقای فردوسی پور چطور؟
در دوره ما فشار برای تعطیلی برنامه ۹۰ بود، منتها مجموعه تصمیمات این بود که این کار انجام نشود. اما به نظرم در دوره بعد خواستند مدیر مجموعه شبکه ۳ خودش را نشان دهد و او هم کمک کرده که این برنامه تعطیل شود.
کجای دنیای یک رسانه برند خودش را تعطیل می کند؟
این را باید از خودشان بپرسید. شاید تصور می کردند می توانند شبیهش را درست کنند که خب نتوانستند!
مگر فردوسی پور چه خطری برای صداوسیما داشت؟
هیچ خطری. ایشان در حوزه تخصصی خودش در همان چارچوب اگر کار کند، تهیه کننده، مجری و برنامه ساز موفق است و چون در اوج موفقیت او برنامه اش حذف شد، به یک جور عقده برای کسانی که سال ها این برنامه را دنبال می کردند، تبدیل شده است.
البته آقای جبلی گفته اند ممکن است برنامه ایشان برگردد.
این یکی از مشکلات نظام حکمرانی ماست که خیلی راحت پیاده شان می کنند. خیلی افراد به راحتی حذف شده و کنار گذاشته می شوند. این کار اشتباه است، چون انگیزه ها کم و افراد به دردبخور کم می شوند. میدان به دست افراد متظاهر و ضعیف تر می افتد.
آقای پیمان جبلی از مدیرانی بود که شما منصوب کردید و الان صحبت این است که امتداد نگرش آقای سرافراز است. آقای جبلی چه خصوصیتی داشت که در بخش خبر آوردید؟
در دوره مسئولیتم، تلاشم این بود که همه مدیران و معاونان سازمان را از مجموعه هایی که در همان حوزه کار کرده اند انتخاب کنم که به طور نسبی موفق بودند. مثلا معاون سیما آقای پورمحمدی بود که در شبکه سه موفق بود و معاون انتخاب شد. خانم آبروانی از حوزه صدا چون مدیر موفق یکی، دو شبکه رادیویی بود معاون صدا شد. در حوزه خبر هم می گفتم کسی باشد که در این حوزه کار کرده و به طور نسبی موفق باشد. در مجموعه بررسی ها آقای جبلی را می شناختم و در حوزه برون مرزی و خبر هم کار کرده بود، برنامه خبر گفت وگوی ۲۲:۳۰ که کارش گل کرده بود و از آنجا کنار رفت یا کنارش گذاشتند. در برون مرزی مدیر کل اخبار، مدیر دفتر بیروت برای شبکه العالم شد. ایشان دکترایش هم مربوط به کار رسانه بود و کار تجربی کرده و در هر دو بخش موفقیت نسبی داشت و من به این دلیل ایشان را برای معاونت خبر انتخاب کردم. اما درمورد اوضاع کنونی، من اوضاع سازمان را خیلی پیچیده و کار ایشان را خیلی مشکل می دانم.
حوزه سازمان پیچیده است چون مجموعه دخالت ها و درخواست ها از سازمان خیلی بیشتر شده و استقلال صداوسیما خیلی کم شده است. چون از نظر من صداوسیما علاوه بر وظایف عمومی که هر رسانه در سطح ملی و انحصاری دارد، باید بتواند بین مردم و حاکمیت خوب بالانس ایجاد کند. اگر صداوسیما بتواند این کار سخت را انجام دهد و قدرت اعتماد و استقلال زیاد نیاز دارد، آن زمان می تواند موفق شود. الان بسیاری از کسانی که در این مجموعه هستند با سفارش آمده اند. در صداوسیما کسانی هستند که ۱۰، ۲۰ سال کار کرده اند و هنوز رابطه قراردادی شان مشخص نیست اما افرادی با سفارش آمده و استخدام رسمی هم شده اند و مراحل پیمانی، قراردادی و رسمی را طی نکرده اند! این کارها انگیزه نیروها و مدیران داخلی را کم می کند. اینکه صداوسیما بتواند نقش این چنینی بازی کند، برای نهادهای حاکمیتی، مجلس، دولت، قوه قضائیه و بنگاه های مالی که خدا می داند درونشان چه می گذرد که قدرت پنهان عجیبی دارند بتواند نظارت کند که اینها کارشان را درست انجام دهند از طرف دیگر خواسته های مردم را با اختلاف سلایق و دیدگاه ها و گروه های مختلف بتواند منتقل کند کار خیلی سختی است و اول باید درون خودش را درست کند. اول باید بتواند خودش را مدیریت کند. صداوسیما مثل جزایر پراکنده است. یک سری تصمیم می گیرند یک عده را روی آنتن می گذارند و برنامه می سازند. مدیریت متمرکزی برای چنین تشکیلاتی که در دنیا نمونه اش وجود ندارد، خیلی ضعیف است و خیلی زمان نیاز دارد تا بتواند دوباره اعتماد مخاطب را جلب کند و آب رفته را به جوی بازگرداند، بتواند مرجعیت رسانه ای پیدا کند. خیلی اتفاقات باید در این مجموعه بیفتد. این یکی از مشکلات سازمان است. نکته بعدی اینکه آقای جبلی در حوزه خبر کاملا وارد است و تجربه دارد؛ ولی در حوزه های فیلم و سریال و مستند و برنامه سازی های دیگر هم ایشان یا باید همان طور مسلط باشد یا به کسانی که اعتماد دارد تکیه کند. این کارها در سازمان باید انجام شود تا بگوییم می تواند موفق شود. یا بحث چابک سازی که خیلی ها بحث می کنند به راحتی انجام نمی شود. یک بار در سازمان چابک سازی شده و دو باره به عقب برگشته است. اگر قرار باشد همان کارها تکرار شود خیلی سخت است. به هرحال امیدواریم ایشان موفق شود و بتواند این نگاه تحولی را که دارد، با انتخاب معاونان درست در این مجموعه و شیوه های درست و اولویت گذاری ها انجام دهد. این قدر دوروبر رئیس صداوسیما را شلوغ می کنند که اگر خودش دقیق نداند می خواهد چه کار کند، مثل جسمی که در سیل راه افتاده بدون اینکه بخواهد دنبال آب راه می افتد، ولی باید ظرفیت را ایجاد کند و در این مجموعه از مسائل داخلی سازمان، توقعات بیرونی، نگاه های حاکمیتی و مردم، کارهای رسانه در حوزه اطلاع رسانی و بازرگانی و اطلاع رسانی تصمیم بگیرند.
شرط وحشتناک عادل برای بازگشت به نود
